Nhiễm Trùng Khoang Mũi: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị
Bạn có bao giờ cảm thấy khó chịu vì nước mũi đặc, dính như keo, có màu xanh hoặc vàng, chảy nhiều gây nghẹt mũi, khó thở? Đôi khi, khi nằm, dịch mũi này chảy xuống cổ họng gây ho sặc. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng khoang mũi.
Khoang Mũi và Vai Trò Quan Trọng
Khoang mũi là gì?
Khoang mũi là những buồng trống nằm trong sọ, thường ở hai bên mũi và quanh mắt. Chúng là một phần của hệ hô hấp trên, đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị không khí trước khi vào phổi.
Chức năng của khoang mũi
Khi không khí đi vào mũi, nó sẽ đi qua các khoang mũi này. Tại đây, không khí được làm ấm và ẩm, giúp bảo vệ phổi khỏi bị kích ứng bởi không khí lạnh và khô. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), khoang mũi còn có chức năng lọc bụi bẩn và các tác nhân gây hại khác.
Nguyên nhân gây nhiễm trùng khoang mũi
Nhiễm trùng khoang mũi thường xảy ra khi đường hô hấp bị nghẽn, có thể do:
- Tế bào lông bị dính đờm: Các tế bào lông (mao) trong khoang mũi giúp đẩy các chất nhầy và bụi bẩn ra ngoài. Khi bị dính đờm, chúng không thể hoạt động hiệu quả, gây tắc nghẽn.
- Cảm cúm: Virus gây cảm cúm có thể gây viêm nhiễm và sưng tấy niêm mạc mũi.
- Dị ứng: Các chất gây dị ứng (phấn hoa, bụi nhà, lông động vật…) có thể gây viêm mũi dị ứng, dẫn đến nghẹt mũi.
Khi khoang mũi bị nghẽn, vi khuẩn và virus có cơ hội sinh sôi và phát triển, gây nhiễm trùng.
Nguy cơ của nghẹt mũi kéo dài
Nếu tình trạng nghẹt mũi kéo dài, các tế bào trong đường hô hấp có thể bị biến dạng, dẫn đến nghẹt mũi kinh niên (viêm mũi mãn tính). Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Các Biện Pháp Phòng Ngừa và Điều Trị
Trước khi bệnh nghẹt mũi kinh niên tìm đến bạn, hãy áp dụng những biện pháp sau để ngăn chặn kịp thời và giúp mũi thông thoáng, khỏe mạnh hơn.
1. Giữ Ẩm Không Khí
Tại sao cần giữ ẩm?
Không khí khô là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng nước mũi khô, đặc như keo. Lớp keo này làm các tế bào hình sợi trong khoang mũi dính lại với nhau, gây ra nhiều biến chứng khó chịu.
Cách thực hiện
- Xông mũi bằng nước nóng: Xông mũi 1-2 lần mỗi ngày. Bạn có thể đứng trong phòng tắm khi hơi nước nóng bốc lên hoặc dùng một chậu nước nóng với khăn trùm đầu để hít thở hơi nước.
2. Rửa Mũi Bằng Nước Muối
Cách pha
Pha nửa thìa cà phê muối ăn vào 1/4 lít nước ấm. Nếu có, hãy thêm một chút xíu bột nổi (baking soda).
Cách dùng
- Dùng dụng cụ nhỏ giọt hoặc chai nhỏ mũi đã hết.
- Ngửa mặt lên, nhỏ nước muối vào mũi, đồng thời hít nhẹ để nước muối đi sâu vào trong.
Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Gia đình Hoa Kỳ (American Family Physician), rửa mũi bằng nước muối có thể giúp giảm nghẹt mũi và các triệu chứng khác của viêm mũi.
3. Uống Nhiều Nước
Tại sao cần uống nhiều nước?
Uống đủ nước giúp giữ cho nước mũi loãng hơn, dễ dàng đào thải ra ngoài.
Nên uống gì?
- Nước lọc: Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày.
- Trà tiêu đờm: Các loại trà thảo dược có tác dụng long đờm, giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi.
4. Dùng Thuốc Uống hoặc Thuốc Xịt
Các loại thuốc
- Nasal decongestant (thuốc trị nghẹt mũi): Giúp làm co mạch máu trong mũi, giảm sưng tấy và nghẹt mũi. Ví dụ: otilin, xylometazolin… (tham khảo ý kiến bác sĩ)
- Antihistamine (thuốc trị dị ứng): Giúp giảm các triệu chứng dị ứng như chảy nước mũi, hắt hơi. Ví dụ: cetirizin, loratadin… (tham khảo ý kiến bác sĩ)
Lưu ý khi dùng
- Không dùng antihistamine khi nghẹt mũi: Thuốc này có thể làm khô mũi, khiến tình trạng nghẹt mũi trở nên tồi tệ hơn.
- Thận trọng khi lái xe: Một số thuốc antihistamine có thể gây buồn ngủ.
- Thuốc xịt decongestant: Chỉ dùng tối đa 3 ngày để tránh tác dụng ngược (gây nghẹt mũi nhiều hơn).
- Thuốc viên decongestant: Dùng tối đa 7 ngày.
Kẽm (Zinc)
- Loại: Nên dùng Zinc-Gluconate hoặc các loại có chữ chelated .
- Liều dùng: 50mg/ngày.
Theo một số nghiên cứu, kẽm có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm thời gian mắc bệnh cảm lạnh, từ đó có thể giúp giảm nghẹt mũi.
5. Đắp Nước Nóng
Cách thực hiện
- Dùng một chiếc khăn thấm nước ấm, đắp lên mặt từ mắt xuống gò má.
- Hơi nóng và ẩm giúp máu lưu thông dễ dàng hơn và làm ấm khoang mũi.
Kết hợp
Kết hợp đắp nước nóng và xông hơi nóng khi tắm để tăng hiệu quả.
Mẹo Vặt
- Uống một viên vitamin B5 (250mg) trước khi ngủ 30 phút có thể giúp giảm nghẹt mũi và các triệu chứng dị ứng khác.
Khi Nào Cần Đến Bác Sĩ?
Nếu bạn đã thử tất cả các biện pháp trên mà tình trạng nghẹt mũi không cải thiện, hoặc bạn bị nghẹt mũi kinh niên, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng.
Bác sĩ có thể:
- Chụp X-quang mũi để tìm nguyên nhân gây bệnh (vi khuẩn, dị ứng, polyp mũi…).
- Đưa ra phương pháp điều trị phù hợp (thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, phẫu thuật…).
Lưu ý: Bệnh khoang mũi kéo dài có thể ảnh hưởng đến mắt và não bộ. Vì vậy, đừng chủ quan và hãy điều trị kịp thời.
