Chương III. Trẻ trong độ tuổi từ 1-2 năm

1. Đứa con 20 tháng tuổi của tôi không muốn nằm ngủ. Hễ được đặt vào giường là nó bò ra ngay sau 5-10 phút. Không có cách gì dỗ cháu vào nằm được. Vậy chúng tôi phải làm thế nào?

Thuyết phục đứa trẻ 20 tháng rằng đã đến lúc phải đi ngủ quả không phải là một việc đơn giản. Ngay cả việc dùng những lời lẽ dỗ dành, hứa hẹn nhiều khi cũng không có tác dụng. Cách tốt nhất để bắt đứa trẻ đi ngủ là đặt ra các quy định trong việc chuẩn bị cho trẻ đi ngủ vào sau đó bắt trẻ tuân theo các quy định này một cách nghiêm khắc. Bạn hãy chuẩn bị lại những động tác sẽ làm để chuẩn bị cho trẻ đi ngủ vì đây là thời gian gần gũi nhất giữa bố mẹ với trẻ.

Chẳng hạn, việc chuẩn bị cho trẻ đi ngủ bắt đầu bằng việc tắm, mặc quần áo ngủ cho trẻ rồi đặt trẻ vào giường. Lúc đó, bạn có thể kể cho trẻ nghe một câu chuyện cổ tích nhẹ nhàng, vui trẻ nào đó. Sau đó nói với trẻ rằng đã đến lúc phải đi ngủ.

Nếu trẻ ngồi dậy, hãy đặt lại trẻ vào giường, không cho trẻ ăn thêm, không cho trẻ chơi thêm, không nhượng bộ với những yêu sách khác của trẻ. Nếu ngày nào bạn cũng hành động nhất quán như vậy thì bản thân trẻ cũng hiểu rằng đã đến lúc phải đi ngủ. Trẻ có thể đòi dậy 6-7 lần hoặc nhiều hơn nữa, nhưng cha mẹ phải kiên quyết đặt trẻ nằm xuống và không chiều theo ý của trẻ. Nếu bạn nhượng bộ một lần thì sẽ phải làm lại từ đầu.

Hãy cố gắng làm tất cả để cho trẻ cảm thấy việc chuẩn bị đi ngủ là việc làm thú vị và dễ chịu.

2 . Đầu gối và mắt cá chân của con tôi bị sưng lên , người bị sốt . Nguyên nhân gây ra tình trạng đó là gì?

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng sưng tấy các khớp của trẻ . Có thể trẻ bị chấn thương , có thể bị viêm khớp , thấp khớp . Nếu trẻ bị sốt và sưng khớp , nhất thiết phải đưa trẻ tới ngay bác sĩ để khám .

Con bạn có thể bị thấp khớp ở một bộ phận của cơ thể . Đáng tiếc là không phải lúc nào bố mẹ cũng phát hiện ra các chỗ sưng khớp của trẻ . Vì vậy , khi trẻ bị sưng khớp , đi khập khiễng , bị sốt , cần phải cho trẻ tới bác sĩ chuyên khoa nhi để khám .

3 . Giọng của con tôi rất nghẹt mặc dù nó không có các triệu chứng của cảm cúm . Vậy tôi cần phải làm gì?

Giọng của trẻ bị nghẹt có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh bạch hầu . Bạch hầu là sự viêm nhiễm thanh quản và khí quản , gây ra ho . Khi trẻ có các triệu chứng này , cần phải giữ phòng sạch sẽ , đủ ấm và thường xuyên cho trẻ uống các ngụm sữa hoặc chè .

Nếu trẻ bị khó thở , phải đưa trẻ tới bệnh viện ngay .

4 . Con tôi rất hay bị nấc . Vậy tôi phải làm gì để giúp nó?

Nếu trẻ thường xuyên bị nấc thì bạn cần phải lưu ý không nên cho trẻ ăn các thức ăn có quá nhiều mỡ hoặc thức ăn không phù hợp với lứa tuổi . Nấc cũng thường hay gặp ở những trẻ dễ bị kích động . Khi trẻ bị nấc , hãy cho trẻ làm những việc mà nó thích hoặc cho trẻ uống nước với những ngụm nhỏ .

5 . Con tôi bị chảy máu mũi . Tôi phải làm gì để máu không chảy nữa?

Chảy máu mũi là hiện tượng rất hay gặp ở trẻ nhỏ , thường là các dạng chảy máu nhẹ . Khi trẻ bị chảy máu mũi , điều quan trọng là bố mẹ phải bình tĩnh vì lúc đó trẻ sẽ sợ hãi , khóc lóc và điều đó càng làm cho máu chảy ra nhiều hơn .

Thường thì máu mũi sẽ tự ngừng chảy trong khoảng 10 phút và lượng máu bị mất cũng không đáng kể . Có thể không cho máu mũi chảy tiếp bằng cách để trẻ ngồi dậy , đầu hơi cúi về phía trước để trẻ khỏi nuốt máu mũi vào cổ . Hãy bảo trẻ thở bằng miệng , sau đó dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ kẹp chặt hai cánh mũi của trẻ trong vòng khoảng 10 phút . Nếu máu mũi vẫn chảy tiếp có nghĩa là bạn bóp cánh mũi của trẻ chưa đúng chỗ , cần phải bóp lại một lần nữa . Một số bác sĩ khuyên nên nhét một ít bông thấm nước vào lỗ mũi trẻ để cầm máu .

Việc cho trẻ ngửa ra phía sau hoặc dùng đá lạnh chườm vào cạnh mũi trẻ không phải là biện pháp cầm máu hữu hiệu lắm . Máu mũi thường chỉ chảy từ một lỗ mũi . Đôi khi máu mũi chảy là do các mạch máu nhỏ nằm ở phía trước của vách ngăn thành mũi bị vỡ , hoặc do thời tiết khô hoặc quá lạnh . Để tránh cho máu mũi bị chảy , cần thường xuyên cắt móng tay của trẻ ; vào mùa đông hãy tìm cách làm tăng độ ẩm trong phòng và bôi vào bên trong mũi trẻ một lớp kem vadalin mỏng . Hãy gọi bác sĩ hoặc đưa trẻ đi bệnh viện trong những trường hợp sau :

-Máu mũi vẫn chảy nhiều sau khoảng 10 phút .

-Trẻ trông xanh xao và chóng mặt khi vừa mới ngủ dậy .

-Trông trẻ có vẻ ốm mệt .

-Hiện tượng chảy máu mũi thường xảy ra .

-Trẻ còn chưa được 9 tháng tuổi .

6 . Con tôi rất hay cắn nếu ai đó nhắc nhở nó về chuyện gì . Tôi biết phải làm gì với nó?

Đó là một biểu hiện về tính cách hiếu động của trẻ . Hiếu động là một phần trong sự phát triển bình thường của trẻ , nhưng cũng có khi là kết quả của sự sai lệch nào đó về mặt tâm lý . Tính hiếu động , thái độ thù địch của trẻ được thể hiện bằng cắn . Đây là một hình thức thu hút sự chú ý của người khác đối với nó chứ không phải là một hành động cố tình ác ý . Trẻ cắn vì chúng muốn gây cho người khác sự đau đớn về thể chất hoặc tâm lý . Trẻ 2 tuổi và lớn hơn thường hay cắn bố mẹ để phản ứng lại những yêu cầu của bố mẹ đối với chúng . Trẻ lớn hơn có tính hiếu động thường hay cắn các trẻ cùng tuổi .

Việc giải quyết vấn đề cắn phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây ra điều đó . Vì vậy , khi trẻ cắn , cần tìm hiểu xem liệu điều đó chỉ có liên quan tới trẻ hay còn do một vấn đề nào đó trong gia đình gây ra . Trẻ cắn vì nó cho đó là một hành động bình thường , có thể chấp nhận được . Còn khi bị cấm cắn , trẻ lại coi đó là một thứ vũ khí lợi hại của nó . Do đó , muốn thay đổi được hành vi của trẻ , trước hết cần phải trả lời các câu hỏi sau :

-Tại sao trẻ coi việc cắn là một hành động được chấp nhận?

-Tại sao trẻ lại coi đó là một thứ vũ khí lợi hại?

Đáng tiếc là đa số các bậc cha mẹ lại có phản ứng quá mức cần thiết đối với việc trẻ cắn . Điều đó sẽ gây ra sự phản kháng ở trẻ . Và trong nhiều trường hợp , sự cấm đoán chỉ tỏ rõ sự tức giận của bố mẹ chứ không phải là mong muốn của họ muốn thay đổi hành vi của trẻ .

7 . Đứa con trai 2 tuổi của tôi có thái độ rất thù địch đối với đứa em mới đẻ của nó . Vậy tôi cần phải làm gì?

Một số đứa trẻ có phản ứng khá gay gắt đối với việc trong gia đình có thêm một đứa em . Nếu như mẹ có quá ít thời gian hoặc không đủ sức để chăm sóc đứa trẻ lớn hơn , thì nó có thể nghĩ rằng chẳng ai cần tới nó nữa hoặc mọi người ghét bỏ nó . Nó bắt đầu cảm thấy mẹ nó không hoàn toàn là của riêng nó nữa và toàn bộ sự quan tâm của mẹ nó lại dành cho người khác . Đứa trẻ rất khó chấp nhận những thay đổi trong việc mẹ đối xử với nó , và nó tìm mọi cách để thể hiện sự bất bình . Một trong những cách đó là sự ghen tỵ với đứa em mới sinh . Nhiều đứa trẻ hành động khá thô bạo , tìm cách làm cho đứa em phải đau đớn . Nó không thích em và không muốn có em trong nhà . . . Một hình thức thể hiện sự bất bình của trẻ là la hét , nũng nịu , bỏ ăn . . .

Nếu như bố mẹ thông cảm và có cách cư xử thích hợp thì thường những bất bình của đứa con lớn sẽ qua đi rất nhanh . Khi trong gia đình có thêm một đứa con nữa , bố mẹ cần phải tìm mọi cách động viên , khuyến khích đứa con lớn để nó giúp đỡ trong việc chăm sóc đứa em mới xuất hiện . Điều đó sẽ giúp cho đứa con lớn không cảm thấy bị cô đơn . Ngoài ra , cũng phải thừa nhận và tìm cách thỏa mãn các nhu cầu về tình cảm của đứa con lớn . Nó rất cần có sự quan tâm của bố mẹ . Người mẹ có thể nói chuyện , chăm sóc đứa con lớn khi đứa bé ngủ . Còn lúc mẹ bận , bố có thể làm việc này thay cho mẹ . Rất may là trong đại đa số các trường hợp , vấn đề này thường kéo dài không lâu và không để lại các dấu ấn gì để có thể gây ảnh hưởng xấu đối với sự phát triển bình thường của đứa con lớn về sau này .

8 . Nhiệt độ trong phòng của trẻ 2 năm tuổi bao nhiêu là thích hợp nhất?

Nhiệt độ trong phòng của trẻ 2 tuổi và bố mẹ khoảng 18-20 độ C là vừa đủ . Nhiệt độ trong phòng mát là rất tốt vì khi ngủ , trẻ có thể đắp một cái chăn mỏng . Nếu bố mẹ đắp 2 chăn thì cũng nên đắp cho trẻ 2 chăn . Thực ra , không cần phải mặc cho trẻ quá ấm khi nhiệt độ trong phòng là phù hợp với lượng quần áo mà bố mẹ đang mặc .

9 . Amiđan của con tôi ngày càng to . Khi nào thì nên cắt amiđan?

Trong vòng khoảng 20 năm trở lại đây , quan điểm của các bác sĩ đối với việc cắt amiđan của trẻ đã có nhiều thay đổi . Nếu amiđan của trẻ to ra mà không kèm theo viêm họng thường xuyên hoặc các biến chứng khác thì không cần thiết phải cắt .

10 . Con tôi rất hay bị nôn về đêm . Tôi cần phải làm gì trong trường hợp này?

Thường thì nôn là hệ quả của một dạng viêm nhiễm nhẹ do virus gây ra , không cần phải có các biện pháp điều trị nào cả . Nôn thường khỏi sau một ngày hoặc sớm hơn . Nếu trẻ bị nôn kèm theo sốt cao , trẻ phản ứng chậm với các động tác từ bên ngoài hoặc không đi tiểu được thì đó là dấu hiệu của một căn bệnh nào đó , cần phải gọi cấp cứu hoặc cho trẻ đi bệnh viện ngay .

Nếu nôn đi kèm với đi ngoài thì bố mẹ cần chú ý theo dõi trẻ . Trước hết , phải ngừng cho trẻ ăn các loại thức ăn cứng , sau đó cho uống các thứ nước (nước đường , nước chè , nước hoa quả) . Nếu trẻ không ngủ sau khoảng từ 5 đến 10 phút , cho trẻ uống một thìa cà phê và tăng dần số lần uống nếu trẻ uống được .

Ngoài ra , cần lưu ý các triệu chứng khác như : Các vết ban , mệt mỏi , ngủ kém , mắt lờ đờ , môi khô , khó thở , phân lỏng , đi tiểu tiện ít . Nếu có các triệu chứng đó kèm theo nôn thì cần gọi bác sĩ hoặc cho trẻ đi cấp cứu .

11 . Đứa con 22 tháng tuổi của tôi rất hay nín thở mỗi khi bị tôi mắng . Trong trường hợp đó , tôi cần làm gì? Cháu có thể bị ngất do nín thở không?

Việc nín thở trong một thời gian có thể làm cho trẻ bị ngất . Rất may là cơ thể có cả một hệ thống tự bảo vệ và trẻ sẽ thở trở lại . Tất nhiên , cũng cần tránh không cho trẻ nín thở . Ở độ tuổi 22 tháng , trẻ mới bắt đầu có các khái niệm cơ bản về việc cần phải cư xử như thế nào . Vì thế , bạn không nên mắng mỏ cháu mà hãy bình tĩnh giải thích cho cháu biết nó đã phạm sai lầm ở đâu , ở chỗ nào .

12 . Làm thế nào để con tôi không ngậm móng tay nữa?

Không nên mắng mỏ đứa trẻ và hãy cố gắng thu hút sự chú ý của trẻ bằng một trò chơi nào đó . Đối với những trẻ lớn hơn , bạn có thể cắt móng tay của trẻ ngắn lại nếu như tất cả các biện pháp bạn đã sử dụng không đem lại kết quả như mong muốn .

13 . Đứa con trai lên 2 của tôi bị viêm móng tay . Vậy tôi phải làm gì để giúp cháu?

Nguyên nhân chính gây ra viêm nhiễm móng tay là do cắt móng tay quá sâu , làm xước các vùng thịt xung quanh móng . Vì vậy , khi cắt móng tay cho trẻ , bạn nên dùng các dụng cụ nhỏ và tròn , không nên dùng kéo có đầu nhọn . Khi trẻ bị viêm móng tay , cần rửa móng tay cho trẻ bằng dung dịch thuốc tím 5% . Cũng có thể tẩm thuốc tím 5% vào khăn xô mỏng và quấn vào ngón tay trẻ khi trẻ đang mải mê làm việc gì đó (như đang xem vô tuyến chẳng hạn) . Cho trẻ quấn khăn có tẩm dung dịch này khoảng 15-20 phút/ngày . Nếu không đỡ thì cần cho trẻ tới bác sĩ ngoại khoa nhi để khám .

14 . Đứa con 2 tuổi của tôi nhét vào lỗ mũi nó một hạt cườm . Làm thế nào để lấy ra?

Nếu hạt cườm chui vào không sâu lắm , bạn hãy ấn vào lỗ mũi bên không có hạt cườm và đề nghị trẻ xì mạnh ra . Trường hợp hạt cườm nằm ở sâu thì tốt nhất là đưa trẻ tới bác sĩ để lấy ra vì nếu không khéo , tự bạn sẽ chỉ càng làm cho hạt cườm chui vào sâu hơn trong mũi trẻ mà thôi .

15 . Tiếng nhịp tim đứa con 2 tuổi của tôi nghe rất to . Liệu khi cháu lớn lên , tiếng tim có bé đi không?

Bạn cần phải gặp bác sĩ chuyên khoa để hỏi thêm . Chỉ có bác sĩ mới xác định được chính xác tiếng tim của trẻ . Nếu điều đó mang tính chức năng đơn thuần thì khi trẻ lớn lên , tiếng tim sẽ đỡ dần đi .

16 . Cách đây một tuần , tôi phát hiện miệng đứa con 2 tuổi của tôi có mùi hôi . Nguyên nhân gây ra mùi hôi đó là gì?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra mùi hôi trong miệng của trẻ 2 tuổi ; thường là do các bệnh về đường hô hấp trên hoặc đau răng . Cũng có khi là do các bệnh về dạ dày .

17 . Da của đứa con tôi về mùa đông rất khô và nhạy cảm . Vậy tôi phải làm thế nào?

Hiện tượng da của trẻ bị khô về mùa đông là rất thường gặp . Hãy theo dõi nhiệt độ trong phòng sao cho có độ ẩm vừa đủ . Hãy tắm cho trẻ ít hơn , sau mỗi lần tắm nên bôi kem . Hãy tập cho da trẻ làm quen dần với tác động của không khí lạnh bằng cách rửa mặt và rửa tay bằng nước ấm , sau đó rửa lại bằng nước lạnh . Nếu nhiệt độ không khí xuống thấp , trước khi cho trẻ ra đường chơi nên xoa kem trẻ em vào mặt trẻ . Nên tăng cường trong khẩu phần ăn của trẻ các loại hoa quả chứa nhiều vitamin .

18 . Làm thế nào dạy cho đứa con 18 tháng tuổi của tôi hiểu thế nào là "không được"?

Trẻ ở độ 18 tháng tuổi đã hiểu khá rõ các từ "có thể" và "không được" . Theo như bạn nói thì rõ ràng trước đó bạn thường xuyên nhượng bộ và chiều theo các đòi hỏi của trẻ . Bây giờ , bạn hãy tỏ ra kiên quyết hơn trong việc cấm đoán trẻ , nhưng phải hết sức công minh . Nếu trẻ nũng nịu , tìm cách bảo vệ ý riêng của mình thì cần tìm cách thu hút sự chú ý của trẻ bằng một trò chơi gì đó .

Bài liên quan

Chương V. Nuôi bột
Chương IV. Cho trẻ bú
Chương II. Trẻ bú mẹ
Chương I. Trẻ sơ sinh
©2002-2024. Copyright by Sức Khỏe Cộng Đồng. Quản trị nội dung: BSCK2 Phạm Xuân Hậu.
Template by JoomShaper