Cảnh giác với ngộ độc rượu giả
Trong những năm gần đây, tình trạng ngộ độc rượu, đặc biệt là ngộ độc rượu giả, đã trở thành một vấn đề đáng báo động. Số lượng người bị ngộ độc tăng lên hàng năm, và không ít trường hợp đã tử vong do sử dụng phải rượu kém chất lượng.
Nguyên nhân ngộ độc rượu giả
Thủ đoạn sản xuất rượu giả
Một số cơ sở sản xuất và kinh doanh bất lương đã bất chấp đạo đức và pháp luật, sử dụng các phương pháp tinh vi để tạo ra rượu giả. Các loại rượu bị làm giả rất đa dạng, từ rượu 'cuốc lủi' truyền thống đến các nhãn hiệu rượu nổi tiếng trong nước như 'Lúa mới', 'Nếp cái hoa vàng' và thậm chí cả rượu ngoại nhập cao cấp.
'Công nghệ' sản xuất rượu giả thường bao gồm việc pha cồn công nghiệp (methanol) với nước lã, thêm một chút tinh dầu (chanh, cam…) và phẩm màu để tạo mùi vị và màu sắc hấp dẫn, sau đó tung ra thị trường tiêu thụ.
Thành phần độc hại trong rượu giả
Rượu giả chứa methanol (methyl alcohol), một hóa chất cực kỳ độc hại. Methanol thường được sử dụng làm nguyên liệu trong các ngành công nghiệp như sản xuất thuốc nhuộm, cao su, sơn phun, chất dẻo và da nhân tạo.
Mặc dù methanol có nhiều đặc điểm tương đồng với ethanol (cồn thực phẩm trong rượu đạt chuẩn) như đều là chất lỏng không màu, dễ cháy, dễ bay hơi và có mùi cồn đặc trưng, nhưng chúng khác nhau về tỷ trọng, điểm sôi và áp suất bay hơi. Sự khác biệt này tuy nhỏ nhưng lại tạo ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với sức khỏe con người.
Thời gian ủ bệnh
Sau khi uống phải rượu giả, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 8 đến 36 tiếng. Tuy nhiên, ở những người ít hoặc không quen uống rượu, thời gian phát bệnh có thể nhanh hơn.
Triệu chứng ngộ độc rượu giả
Ngộ độc mức độ nhẹ
Ở mức độ nhẹ, người bị ngộ độc rượu giả có thể gặp các triệu chứng sau:
- Váng đầu, nhức đầu.
- Ù tai, mất ngủ.
- Cảm giác chân tay rã rời, mệt mỏi.
- Miệng khát, họng khô rát.
- Lợm giọng, buồn nôn và nôn ói.
- Thị lực giảm sút, nhìn mờ.
- Hành động mất kiểm soát, đi đứng loạng choạng.
- Đau bụng trên, quặn từng cơn.
Ngộ độc mức độ trung bình
Khi ngộ độc tiến triển đến mức độ trung bình, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn:
- Váng đầu, nhức đầu dữ dội.
- Tinh thần lơ mơ, mất phương hướng.
- Đau tức nhãn cầu.
- Thị lực suy giảm nghiêm trọng do tổn thương thần kinh thị giác, có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.
Ngộ độc mức độ nặng
Trong trường hợp ngộ độc nặng, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng nguy hiểm đến tính mạng:
- Đầu óc choáng váng, quay cuồng.
- Buồn nôn, nôn mửa dữ dội.
- Ý thức mơ hồ, lú lẫn hoặc mất ý thức hoàn toàn.
- Mất thị lực hoàn toàn, không nhìn thấy gì.
- Co giật chân tay, tương tự như động kinh.
- Hôn mê sâu.
- Suy hô hấp, dẫn đến tử vong.
Cơ chế gây độc của methanol
Methanol gây độc cho cơ thể người do quá trình chuyển hóa phức tạp trong cơ thể. Sau khi được hấp thụ ở ruột non, methanol sẽ trải qua quá trình oxy hóa để chuyển hóa thành formaldehyde và formic acid. Đây là hai chất cực kỳ độc hại.
- Formaldehyde có độc tính mạnh gấp 30 lần so với ethanol.
- Formic acid có độc tính mạnh gấp 6 lần so với ethanol.
Ngoài ra, tốc độ phân giải của formaldehyde và formic acid trong cơ thể rất chậm, và chúng cũng khó bị đào thải ra ngoài. Điều này dẫn đến sự tích tụ của các chất độc hại, gây tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan và hệ thống trong cơ thể.
Mức độ nguy hiểm của methanol
Chỉ cần một lượng nhỏ methanol cũng có thể gây ra ngộ độc nghiêm trọng.
- Uống 5-10ml methanol có thể gây ngộ độc.
- Uống trên 10ml có thể gây đau nhãn cầu, mờ mắt, thậm chí mù lòa.
- Uống 30-100ml có thể gây tử vong. Triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện trong vòng 48 tiếng sau khi uống rượu giả.
Dấu hiệu khi khám nghiệm tử thi
Khi khám nghiệm tử thi của những người chết do ngộ độc rượu giả, các bác sĩ pháp y thường phát hiện các dấu hiệu sau:
- Niêm mạc dạ dày và ruột bị sưng tấy, sung huyết nghiêm trọng.
- Phù não.
- Phù phổi. Lưu ý: Khi có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ ngộ độc rượu, cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và can thiệp y tế đúng cách có thể cứu sống người bệnh và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Tham khảo thêm thông tin từ Bộ Y Tế và các nguồn y khoa uy tín để nâng cao nhận thức và phòng tránh ngộ độc rượu.