Bài viết này cung cấp thông tin về các loại thuốc có thể gây giảm chức năng sinh dục, bao gồm thuốc hướng tâm thần, thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương, thuốc tim mạch, huyết áp và thuốc lợi tiểu. Bài viết cũng đưa ra các biện pháp giúp hạn chế tác dụng bất lợi của thuốc và lời khuyên để bảo vệ chức năng sinh dục.

Giảm Chức Năng Sinh Dục Do Thuốc: Những Điều Cần Biết

Tác Dụng Bất Lợi Của Thuốc Đến Chức Năng Sinh Dục

Sự hiểu biết về tác dụng không mong muốn của thuốc đối với chức năng sinh dục là rất quan trọng. Điều này giúp cả bác sĩ và bệnh nhân có sự thận trọng cần thiết khi sử dụng thuốc, từ đó tránh để tình trạng suy giảm chức năng sinh dục kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Các Loại Thuốc Gây Giảm Chức Năng Sinh Dục

Có rất nhiều loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến chức năng sinh dục. Dưới đây là một số loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị các bệnh nội khoa và có liên quan đến tác dụng phụ này.

Nhóm Thuốc Hướng Tâm Thần

• Thuốc chữa loạn thần:
  • Clorpromazin: Thuốc này duy trì tăng tiết prolactin, dẫn đến tăng tiết sữa, gây rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ, gây to vú ở đàn ông và rối loạn chức năng sinh dục ở cả hai giới.
    • Nguồn tham khảo: PubMed
  • Butyrophenon, thioridazin: Các thuốc này có thể gây rối loạn phóng tinh, đôi khi gây rối loạn cương dương và rối loạn cực khoái ở nam giới.
    • Nguồn tham khảo: Medscape
• Thuốc gây ngủ, an thần:
  • Barbituric (ví dụ: Gardenal): Nhóm thuốc này có thể gây rối loạn cương dương ở nam giới và rối loạn cực khoái ở nữ giới.
    • Nguồn tham khảo: NEJM
  • Benzodiazepam (ví dụ: Librium): Các thuốc này ức chế hệ thần kinh trung ương, từ đó ức chế chức năng sinh dục.
    • Nguồn tham khảo: JAMA Network
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng:
  • Amitriptylin, protriptylin, imipramin: Các thuốc này có thể làm giảm ham muốn tình dục, giảm khả năng cương dương và ức chế sự phóng tinh.
    • Nguồn tham khảo: PubMed
  • Cloripramin: Có thể làm giảm ham muốn, làm chậm quá trình phóng tinh và gây liệt dương. Tuy nhiên, tác dụng làm chậm phóng tinh đôi khi được sử dụng để điều trị cho những người bị xuất tinh sớm.
    • Nguồn tham khảo: Medscape
• Thuốc chống trầm cảm (IMAO):
  • Phenelzin, tranylcypromin, isocarboxazil: Các thuốc này ức chế và làm chậm quá trình phóng tinh, gây khó khăn trong việc duy trì sự cương dương ở nam giới, giảm chất nhờn âm đạo ở nữ giới, làm cho việc sinh hoạt tình dục trở nên khó khăn và khó đạt được cực khoái.
    • Nguồn tham khảo: NEJM

Thuốc Ức Chế Hệ Thần Kinh Trung Ương

• Rượu:
  • Ban đầu, rượu có thể ức chế trung tâm kiểm soát của vỏ não, dẫn đến nói nhiều, vận động không kiểm soát và giãn mạch. Tuy nhiên, những biểu hiện này dễ gây hiểu lầm về việc rượu kích thích và tăng cường hoạt động tình dục. Thực tế, sau đó rượu sẽ lan tỏa ức chế ra toàn bộ não, bao gồm cả chức năng sinh dục.
    • Nguồn tham khảo: Bộ Y Tế
• Ma túy cổ điển (morphin, heroin):
  • Lúc đầu, thuốc có thể gây hưng phấn, làm người dùng cảm thấy nhẹ nhàng và dễ chịu. Tuy nhiên, sau đó tất cả các loại ma túy cổ điển đều ức chế hệ thần kinh trung ương và chức năng sinh dục.
    • Nguồn tham khảo: Bộ Y Tế
• Ma túy mới (Ecstasy):
  • Amphetamin và các dẫn chất của amphetamin có thể làm cho người dùng tỉnh táo và mạnh dạn hơn trong giao tiếp. Tuy nhiên, sau đó sẽ gây ức chế, mệt mỏi và giảm chức năng sinh dục.
    • Nguồn tham khảo: Bộ Y Tế

Thuốc Tim Mạch, Huyết Áp

• Thuốc chẹn beta (ví dụ: Propranolol), thuốc chẹn calci (ví dụ: Verapamil) và các thuốc hạ huyết áp tác dụng theo cơ chế ức chế giao cảm (ví dụ: Guanethidin, Reserpin, Alpha-methyl dopa) có thể làm giảm chức năng sinh dục ở một số người.
  • Nguồn tham khảo: ACC
• Một số thuốc khác, như disopyramid, có thể làm giảm khả năng cương dương.
  • Nguồn tham khảo: AHA

Thuốc Lợi Tiểu

• Các thuốc lợi tiểu kháng aldosteron (ví dụ: Spironolactone), thuốc lợi tiểu thiazid (ví dụ: Hypothiazid) và thuốc lợi tiểu quai (ví dụ: Furosemid) đều có thể làm giảm chức năng sinh dục.
  • Nguồn tham khảo: PubMed

Hạn Chế Tác Dụng Bất Lợi Của Thuốc

Việc gây giảm chức năng sinh dục chỉ là một tác dụng không mong muốn và thường chỉ xảy ra trong thời gian dùng thuốc. Khi nồng độ thuốc trong máu giảm hoặc khi thuốc bị thải hoàn toàn khỏi cơ thể, chức năng sinh dục thường sẽ phục hồi.

• Điều chỉnh thời điểm dùng thuốc: Căn cứ vào thời gian tác dụng của thuốc để xác định thời điểm dùng thích hợp, nên dùng thuốc cách xa thời điểm sinh hoạt tình dục nếu có thể.
  • Ví dụ, nếu bạn dùng thuốc hạ huyết áp hàng ngày vào buổi sáng và sinh hoạt tình dục vào ban đêm, có thể giảm thiểu ảnh hưởng của thuốc đến chức năng sinh hoạt tình dục.
• Tránh dùng các thuốc ảnh hưởng đến tâm thần và hệ thần kinh trung ương: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc kích thích ham muốn hoặc cương dương, nên tránh dùng các thuốc hướng tâm thần, thuốc ngủ an thần hoặc các thuốc làm suy yếu hệ thần kinh trung ương.
• Điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng thuốc: Nếu vì bệnh mà bạn bắt buộc phải dùng lâu dài một số thuốc (ví dụ: thuốc hướng tâm thần, IMAO) và thấy xuất hiện sự giảm chức năng sinh dục, hãy tiếp tục liệu trình điều trị và tham khảo ý kiến bác sĩ để giảm liều hoặc ngừng thuốc khi bệnh đã ổn định. Tác dụng không mong muốn này thường sẽ tự hết.
• Tránh nghiện rượu và ma túy: Rượu và ma túy gây suy giảm nhiều chức năng hoạt động của cơ thể, suy giảm sức khỏe toàn diện, từ đó gây suy giảm chức năng sinh dục lâu dài. Hãy tránh xa các chất gây nghiện này để bảo vệ sức khỏe và chức năng sinh dục của bạn.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và loại thuốc bạn đang sử dụng.