Bài viết cảnh báo về tình trạng ngộ độc vitamin ở trẻ do tự ý bổ sung quá liều. Hai trường hợp điển hình được đưa ra là bé bị tróc da, rụng tóc do thừa vitamin A và bé bị tiêu chảy, mệt mỏi do thừa vitamin D. Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ liều lượng và chỉ định của bác sĩ khi bổ sung vitamin cho trẻ.

Ngộ độc Vitamin ở trẻ em: Khi 'bổ' hóa 'hại'

Giới thiệu: Vitamin đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ em, tuy nhiên, việc bổ sung quá liều có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. Bài viết này sẽ trình bày về hai trường hợp điển hình ngộ độc vitamin ở trẻ em do tự ý bổ sung quá liều, đồng thời cung cấp thông tin về liều lượng vitamin an toàn và những lưu ý quan trọng khi bổ sung vitamin cho trẻ.

1. Hai trường hợp điển hình

• Bé Trần Quý Hồi: * Triệu chứng: Bé Trần Quý Hồi (3 tuổi) có các biểu hiện như long tróc da chân, da tay, đau đớn, rụng tóc và nứt môi sau một thời gian uống bổ sung vitamin A và dầu cá. * Nguyên nhân: Chị Nga, mẹ bé, đã tự ý mua vitamin A về cho con uống với liều lượng cao và kéo dài do lo lắng con bị quáng gà. Đồng thời, chị còn cho con uống thêm dầu cá triền miên, dẫn đến tình trạng thừa vitamin A. * Theo khuyến cáo của Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia, trẻ dưới 36 tháng tuổi ở thành phố nên uống vitamin A liều cao theo chiến dịch (2 đợt/năm). Tuy nhiên, việc bổ sung hàng ngày và kéo dài mà không có chỉ định của bác sĩ có thể gây ra ngộ độc.
• Bé con chị Nguyễn Thùy Hương: * Triệu chứng: Con chị Hương thường xuyên bị tiêu chảy, mệt mỏi, tiểu nhiều, nôn và miệng khô sau khi uống vitamin D. * Nguyên nhân: Chị Hương tự ý mua canxi và vitamin D cho con uống khi thấy con rụng tóc và chậm đi. Việc bổ sung vitamin D quá liều đã gây ra tình trạng ngộ độc. * Theo Medscape, ngộ độc vitamin D có thể gây ra tăng canxi máu, dẫn đến các triệu chứng như nôn, buồn nôn, táo bón, mệt mỏi và các vấn đề về thận.

2. Uống bao nhiêu Vitamin là đủ?

• Vitamin D: * Trẻ có chế độ ăn tốt: Bổ sung 1-2 đợt/năm, mỗi đợt 10-20 ngày. Bác sỹ Nguyễn Thị Trà, TT Tư vấn của Hội Bảo vệ Bà mẹ và trẻ em T.Ư khuyến cáo, nếu 6 tháng uống bổ sung một lần thì chỉ cần uống trong 10 ngày và 24 ngày nếu một năm uống 1 đợt. Ví dụ: nếu trẻ uống canxinol thì chỉ cần 5ml/ngày trong một đợt hoặc 1 ống caxium cobie 5ml/ngày/1 đợt uống bổ sung. * Liều dự phòng: Cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc tự ý bổ sung vitamin D có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. * Thừa canxi: Gây trúng độc, giòn xương. Bác sỹ Trà cũng lưu ý đây là lượng uống dự phòng, nếu trẻ có đủ canxi rồi thì cũng không nguy hiểm. Còn nếu thiếu phải uống lượng nhiều hơn nhưng buộc phải tuân theo chỉ định của bác sỹ vì nếu thừa canxi, ngoài hậu quả trúng độc như trên còn xảy ra biến chứng giòn xương.
• Vitamin A: * Khu vực suy dinh dưỡng: Uống vitamin A liều cao theo chiến dịch. Ủy ban tư vấn quốc tế về vitamin A cho rằng, suy dinh dưỡng ở trẻ liên quan đến việc thiếu hụt vitamin A. Vì vậy, ở nơi nào còn suy dinh dưỡng thì vẫn cần duy trì cho trẻ uống vitamin A liều cao. * Thành phố: Trẻ dưới 36 tháng tuổi uống vitamin A liều cao theo chiến dịch (2 đợt/năm). Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo: ở thành phố vẫn nên cho trẻ dưới 36 tháng tuổi uống vitamin A liều cao theo chiến dịch (mỗi năm 2 đợt). Đây chỉ là liều bổ sung chứ chưa thể đảm bảo đủ hoàn toàn lượng vitamin A cho cơ thể. * Trẻ suy dinh dưỡng: Không nên uống vitamin hàng ngày (trừ khi có chỉ định của bác sỹ). Vì trẻ suy dinh dưỡng thường thiếu nhiều vi chất dinh dưỡng chứ không phải chỉ do thiếu vitamin.

3. Lời khuyên

*   Không tự ý bổ sung vitamin cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc bổ sung vitamin cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
*   Tuân thủ liều lượng và thời gian bổ sung vitamin theo hướng dẫn. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ đúng liều lượng được khuyến cáo.
*   Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng cho trẻ. Một chế độ ăn uống đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh mà không cần quá nhiều sự can thiệp từ các loại vitamin bổ sung.
*   Tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để được tư vấn phù hợp. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về việc bổ sung vitamin cho trẻ, hãy tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia y tế.

Kết luận: Việc bổ sung vitamin cho trẻ cần được thực hiện một cách cẩn trọng và có sự hướng dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý bổ sung vitamin cho trẻ khi chưa có chỉ định, đồng thời cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian bổ sung để tránh gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Hãy luôn nhớ rằng, một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng là nền tảng quan trọng cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.