Ung thư ngày càng trẻ hóa: Thực trạng đáng báo động ở Việt Nam
Câu chuyện từ bệnh viện K
Câu chuyện tại bệnh viện K cho thấy một thực trạng đáng lo ngại về ung thư ở người trẻ. Các bác sĩ và gia đình đang phải đối mặt với những tình huống khó khăn khi bệnh nhân còn quá trẻ để đối diện với căn bệnh hiểm nghèo.
Một người mẹ giấu con trai về căn bệnh ung thư: Người mẹ lo sợ con trai mình sẽ suy sụp nếu biết mình mắc ung thư. Điều này cho thấy sự khó khăn trong việc thông báo và đối diện với bệnh tật, đặc biệt là ở người trẻ tuổi.
Trường hợp bệnh nhân trẻ tuổi Nguyễn Văn D. mắc ung thư tuyến giáp từ năm 13 tuổi, tái phát nhiều lần:
- Nguyễn Văn D. phát hiện ung thư tuyến giáp từ khi còn là một cậu bé. Suốt những năm tháng trưởng thành, D. phải đối mặt với bệnh tật và những đợt điều trị kéo dài. Dù bệnh tình đã tạm ổn định, D. vẫn phải theo dõi sát sao vì khả năng tái phát.
- Theo ThS. Lê Thành Đức – Phó trưởng khoa Nội 2 (Bệnh viện K), ung thư tuyến giáp của D. là bệnh do tế bào máu sinh ra và phát triển toàn thân.
Bệnh nhân Nguyễn Thị Tuyết phát hiện ung thư vú giai đoạn muộn do chủ quan: Chị Tuyết tự phát hiện khối u ở ngực nhưng chủ quan không đi khám sớm, dẫn đến việc bệnh tiến triển đến giai đoạn 3A. Cuối cùng, chị phải cắt bỏ toàn bộ vú và tiếp tục điều trị hóa chất. Ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, và việc phát hiện sớm là yếu tố then chốt để điều trị thành công (Nguồn: American Cancer Society).
Bệnh nhân N.M.L. mắc ung thư cổ tử cung từ năm 30 tuổi: Chị L. phát hiện ung thư cổ tử cung ở giai đoạn muộn nhưng may mắn chưa xâm lấn sang các vùng xung quanh. Ung thư cổ tử cung là một bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa bằng cách tiêm vắc-xin HPV và tầm soát định kỳ (Nguồn: WHO).
Thực trạng đáng lo ngại
Số lượng bệnh nhân ung thư trẻ tuổi đang có xu hướng gia tăng, gây ra nhiều hệ lụy về sức khỏe, tâm lý và kinh tế cho bản thân người bệnh, gia đình và xã hội.
Số lượng bệnh nhân ung thư trẻ tuổi gia tăng: Trước đây, ung thư thường được coi là bệnh của người lớn tuổi, nhưng ngày nay, ngày càng có nhiều người trẻ mắc bệnh. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống y tế và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng.
Các bệnh ung thư thường gặp ở người trung niên nay xuất hiện ở người trẻ: Các bệnh như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư phổi, ung thư gan… trước đây thường gặp ở độ tuổi trung niên, nay đã xuất hiện ở những người trẻ tuổi hơn.
Xu hướng gia tăng ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng ở nữ thanh niên: Đây là những loại ung thư phổ biến ở phụ nữ và đang có xu hướng trẻ hóa. Việc tầm soát ung thư định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Tỷ lệ nữ thanh niên chưa lập gia đình mắc ung thư cao hơn so với nhiều nước: Đây là một vấn đề đáng báo động ở Việt Nam. Các nhà khoa học đang tiến hành nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng này.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây ung thư, bao gồm cả yếu tố môi trường, di truyền và lối sống.
Môi trường ô nhiễm: tác nhân chính gây ung thư: Ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm thực phẩm… đều có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ ô nhiễm cao, đặc biệt là ở các thành phố lớn.
Gene di truyền: Một số người có nguy cơ mắc ung thư cao hơn do di truyền từ gia đình. Tuy nhiên, yếu tố di truyền chỉ chiếm một phần nhỏ trong số các trường hợp ung thư.
Lối sống: hút thuốc lá, uống rượu bừa bãi: Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản… Uống rượu quá nhiều có thể gây ung thư gan, ung thư dạ dày… (Nguồn: National Cancer Institute).
Lạm dụng chất bảo quản thực phẩm, ô nhiễm thực phẩm, ăn nhiều đồ hộp: Các chất bảo quản, phẩm màu, chất phụ gia trong thực phẩm có thể gây hại cho sức khỏe và làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Nên ưu tiên ăn các loại thực phẩm tươi sống, tự nhiên và hạn chế đồ ăn chế biến sẵn.
Sử dụng thuốc tránh thai phối hợp kéo dài: Một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng thuốc tránh thai phối hợp trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Tuy nhiên, nguy cơ này là rất nhỏ và cần được cân nhắc kỹ lưỡng với lợi ích của việc tránh thai.
Quan hệ tình dục không an toàn, nạo hút thai nhiều lần, vệ sinh kém: Quan hệ tình dục không an toàn có thể dẫn đến nhiễm HPV, một loại virus gây ung thư cổ tử cung. Nạo hút thai nhiều lần có thể gây tổn thương cổ tử cung và làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Vệ sinh kém vùng kín có thể gây viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Các nghiên cứu và thống kê
Các nghiên cứu và thống kê cung cấp những bằng chứng quan trọng về thực trạng ung thư ở Việt Nam.
Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Ung thư (Bệnh viện K) và Hiệp hội Phòng chống Ung thư Hoa Kỳ: Hai tổ chức này đang hợp tác để tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ung thư ở Việt Nam, đặc biệt là ở người trẻ tuổi.
Thống kê tại khoa Ngoại vú (Bệnh viện K): Mỗi tháng có khoảng 200 bệnh nhân ung thư vú được khám và điều trị, trong đó có khoảng 10 ca dưới 30 tuổi.
Số lượng bệnh nhân ung thư da tăng mạnh: Trước đây, ung thư da thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng nay đã xuất hiện ở nhiều người trẻ tuổi hơn. Điều này có thể liên quan đến việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời và sử dụng các sản phẩm làm đẹp không an toàn.
Tỷ lệ phát hiện ung thư qua sinh thiết tăng cao: Điều này cho thấy ung thư đang ngày càng phổ biến và việc tầm soát ung thư là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
