Viêm gan C: 'Sát thủ' thầm lặng của lá gan
Nhiều người mắc bệnh gan nhưng không hề bị vàng da. Đáng lo ngại, khoảng 90% người nhiễm virus viêm gan C không có bất kỳ triệu chứng nào và thậm chí không biết mình đã nhiễm bệnh. Điều này khiến viêm gan C trở thành một 'sát thủ' thầm lặng của lá gan.
1. Viêm gan C nguy hiểm như thế nào?
Virus viêm gan C thường không gây triệu chứng rõ ràng trong nhiều năm:
- Lá gan bị virus tấn công một cách âm thầm, không gây đau đớn, khiến người bệnh không hề hay biết. Theo thời gian, virus C 'láu cá' liên tục thay đổi hình dạng, tạo ra vô số biến thể, gây khó khăn cho việc nghiên cứu vaccine hiệu quả.
- Người mang virus viêm gan C có thể không cảm thấy bất thường trong suốt 20 năm.
Đến khi phát hiện, bệnh có thể đã tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan:
- Khi bệnh được chẩn đoán, tình trạng có thể đã quá muộn, virus đã tàn phá gan, dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Lúc này, giải pháp duy nhất có thể là ghép gan.
Hiện chưa có vaccine phòng ngừa viêm gan C:
- Virus viêm gan C được phát hiện năm 1989, nhưng đến nay vẫn chưa có vaccine phòng ngừa hiệu quả.
2. Đường lây nhiễm của virus viêm gan C
Lây chủ yếu qua đường máu:
- Chỉ cần một lượng nhỏ virus cũng có thể gây lây nhiễm.
- Trước đây, lây nhiễm chủ yếu qua truyền máu. Tuy nhiên, từ giữa thập niên 90, việc xét nghiệm máu hiến đã giúp giảm nguy cơ này.
Các thủ thuật y tế không đảm bảo vô trùng (nội soi, sinh thiết, lấy máu xét nghiệm):
- Theo thống kê, một tỷ lệ lớn các ca lây nhiễm virus viêm gan B và C vẫn xảy ra tại bệnh viện và phòng khám.
- Nguy cơ đến từ các thủ thuật nhỏ, xét nghiệm chẩn đoán, thậm chí lấy máu xét nghiệm thông thường nếu không tuân thủ quy trình vô trùng.
Dịch vụ làm đẹp, xăm mình, cắt móng tay, châm cứu, cắt tóc nếu dụng cụ không được khử trùng:
- Virus có thể lây lan nếu dụng cụ không được khử trùng đúng cách.
Dùng chung vật dụng cá nhân (dao cạo râu, nhíp, bàn chải đánh răng):
- Những vật dụng có thể dính máu đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm.
Quan hệ tình dục không an toàn (đặc biệt khi có trầy xước):
- Khoảng 5% ca lây nhiễm viêm gan C là do quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt khi có tổn thương niêm mạc.
3. Cần làm gì để phòng tránh viêm gan C?
Không nên hoảng loạn vì viêm gan C không dễ lây như cúm:
- Viêm gan C không lây qua trò chuyện, bắt tay, hoặc hôn thoáng qua.
- Cơ thể có thể tự đào thải virus ở 20% bệnh nhân.
Xét nghiệm máu định kỳ để phát hiện sớm bệnh:
- Phát hiện sớm là yếu tố quan trọng để điều trị hiệu quả.
- Nên xét nghiệm máu định kỳ để phát hiện virus, đặc biệt khi khám sức khỏe tổng quát.
Tiêm phòng vaccine viêm gan A và B:
- Hiện đã có vaccine phòng ngừa viêm gan A và B, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng.
4. Viêm gan A và B: Nên biết để phòng ngừa
Viêm gan B có thể gây xơ gan và ung thư gan, lây qua đường máu và dịch tiết:
- Virus viêm gan B có khả năng lây lan dễ dàng qua đường máu, tinh dịch và dịch tiết âm đạo.
- Theo WHO, trung bình cứ ba người trên thế giới có một người mang mầm bệnh viêm gan B.
Viêm gan A ít nguy hiểm hơn, dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao và chất tẩy rửa:
- Cơ thể thường tự khỏi sau vài tuần và không để lại hậu quả đáng kể.
- Virus viêm gan A dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao và các chất tẩy rửa thông thường.
