GS. Tôn Thất Tùng: Người Thầy Thuốc Vĩ Đại Của Việt Nam
Tuổi trẻ và lựa chọn con đường y học
Sinh ra tại Huế, từ chối con đường làm quan, chọn y học là nghề nghiệp tự do.
GS. Tôn Thất Tùng sinh ngày 10/5 tại Huế, mảnh đất giàu truyền thống hiếu học. Tuy nhiên, ông đã từ chối con đường làm quan mà nhiều người mơ ước, thay vào đó lựa chọn theo học trường Bưởi và sau đó là ngành y. Theo ông, y học là một nghề tự do, không bị ràng buộc bởi quan lại hay chính quyền thực dân. Quyết định này thể hiện tinh thần độc lập và khát vọng được cống hiến cho xã hội một cách tự do của ông.
Đấu tranh đòi quyền thi nội trú cho người Việt tại trường thuốc Đông Dương.
Trước Cách mạng, trường thuốc duy nhất tại Đông Dương ở Hà Nội lại không cho phép người bản xứ thi nội trú. GS. Tôn Thất Tùng đã đứng lên đấu tranh, yêu cầu chính quyền thực dân phải tổ chức thi nội trú cho các bệnh viện ở Hà Nội. Sự đấu tranh này không chỉ mang lại cơ hội cho sinh viên y khoa Việt Nam mà còn thể hiện tinh thần yêu nước và ý chí giành lại quyền lợi chính đáng cho dân tộc.
Sự nghiệp y khoa gắn liền với cách mạng
Tận tình cứu chữa thương bệnh binh trong kháng chiến chống Pháp.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp, GS. Tôn Thất Tùng cùng các cán bộ y tế, thầy và sinh viên trường y đã không quản khó khăn, gian khổ, tận tình cứu chữa thương bệnh binh. Ông đã xây dựng các tuyến mổ xẻ ngay tại mặt trận, thể hiện tinh thần vì nước quên thân, hết lòng phục vụ Tổ quốc.
Xây dựng tuyến mổ xẻ và đào tạo sinh viên trong điều kiện chiến tranh.
Cùng với BS. Nguyễn Hữu Trí, BS. Hoàng Đình Cầu…, GS. Tôn Thất Tùng đã xây dựng các tuyến mổ xẻ ngay tại mặt trận Tây Nam Hà Nội. Đồng thời, ông vẫn không quên nhiệm vụ đào tạo sinh viên, truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm cho thế hệ sau. Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, ông đã di chuyển nhiều lần đến các địa bàn khác nhau như Ngòi Quãng, Chiêm Hóa, chiến khu Việt Bắc, ở đâu ông cũng gắn điều trị với nghiên cứu khoa học và đào tạo sinh viên.
Tham gia xây dựng trường y ngay sau Cách mạng tháng Tám.
GS. Tôn Thất Tùng là một trong những người đầu tiên tham gia xây dựng trường y ngay sau Cách mạng tháng Tám. Ông đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền móng cho nền y học cách mạng Việt Nam.
Đóng góp cho nền y học Việt Nam
Xây dựng lại bệnh viện Việt Đức thành trung tâm ngoại khoa lớn nhất miền Bắc.
Trở về từ chiến khu Việt Bắc, GS. Tôn Thất Tùng đã cùng các học trò của mình xây dựng lại bệnh viện Việt Đức, biến nơi đây thành trung tâm ngoại khoa lớn nhất miền Bắc. Bệnh viện Việt Đức trở thành một địa chỉ tin cậy cho người bệnh và là nơi đào tạo ra nhiều thế hệ bác sĩ ngoại khoa tài năng.
Nghiên cứu về phân chia mạch máu trong gan, được Viện Hàn lâm Pháp đánh giá cao.
Trong khoảng thời gian từ 1935-1939, GS. Tôn Thất Tùng đã miệt mài phẫu tích trên 200 lá gan và có một công trình nghiên cứu về cách phân chia mạch máu trong gan. Công trình này được đánh giá cao và được gửi về Viện Hàn lâm Pháp thời đó. Đây là một trong những công trình khoa học đầu tiên của Việt Nam được quốc tế công nhận.
Cùng GS. Đặng Văn Ngữ sản xuất penicilline phục vụ chiến tranh.
Trong thời gian chiến tranh khốc liệt, GS. Tôn Thất Tùng cùng với GS. Đặng Văn Ngữ đã góp phần sản xuất penicilline để phục vụ thương bệnh binh. Đây là một đóng góp quan trọng giúp giảm tỷ lệ tử vong và thương tật trong chiến tranh.
Để lại 123 công trình khoa học, đi đầu trong phương pháp mổ gan.
GS. Tôn Thất Tùng đã để lại 123 công trình khoa học, đặc biệt là phương pháp mổ gan mang tên ông. Phương pháp này đã cứu sống hàng ngàn bệnh nhân và được giới y học thế giới công nhận. Theo một bài báo trên Tạp chí Y học Việt Nam, phương pháp mổ gan của GS. Tôn Thất Tùng đã giảm đáng kể thời gian phẫu thuật và tỷ lệ biến chứng sau mổ [^1].
Người đầu tiên mổ tim ở Việt Nam (1958).
Năm 1958, GS. Tôn Thất Tùng đã thực hiện ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành phẫu thuật tim mạch của nước nhà.
Đặt nền móng cho nghiên cứu tác hại của chất độc hóa học dioxin.
GS. Tôn Thất Tùng là người đặt nền móng cho việc nghiên cứu tác hại của chất độc hóa học dioxin đến con người và môi trường tại Việt Nam. Ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của chất độc này.
Tấm gương về y đức và đào tạo
Tinh thần lao động khoa học miệt mài, lòng yêu thương bệnh nhân.
GS. Tôn Thất Tùng là một tấm gương về tinh thần lao động khoa học miệt mài và lòng yêu thương bệnh nhân. Ông luôn đặt lợi ích của người bệnh lên hàng đầu và không ngừng học hỏi, nghiên cứu để nâng cao trình độ chuyên môn.
Xây dựng lề lối làm việc khoa học, tận tâm trong bệnh viện.
Gần 30 năm làm giám đốc bệnh viện Việt Đức, GS. Tôn Thất Tùng đã có công lao to lớn trong việc xây dựng lề lối làm việc khoa học, tận tâm trong khám bệnh, mổ xẻ và chăm sóc bệnh nhân.
Đào tạo nhiều thế hệ học trò xuất sắc.
Là Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại của Đại học Y, GS. Tôn Thất Tùng đã đào tạo nhiều thế hệ học trò xuất sắc, trong đó có GS. Tôn Thất Bách, GS. Đặng Hanh Đệ, GS. Đỗ Kim Sơn, GS. Đỗ Đức Vân…
Quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của sinh viên.
GS. Tôn Thất Tùng luôn quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của sinh viên. Ông cho rằng sinh viên là những người thiệt thòi nhất và cần được tạo điều kiện tốt nhất để học tập và rèn luyện.
Di sản
Những bài học quý giá về y đức, tinh thần khoa học và lòng yêu nước.
GS. Tôn Thất Tùng đã để lại cho các thế hệ thầy thuốc Việt Nam những bài học vô cùng quý giá về y đức, tinh thần khoa học và lòng yêu nước. Ông là một tấm gương sáng để các thế hệ thầy thuốc noi theo.
Ảnh hưởng sâu rộng đến các thế hệ thầy thuốc Việt Nam.
Sự nghiệp và những đóng góp của GS. Tôn Thất Tùng đã có ảnh hưởng sâu rộng đến các thế hệ thầy thuốc Việt Nam. Ông là một trong những người đặt nền móng cho nền y học hiện đại của Việt Nam và là niềm tự hào của ngành y tế nước nhà.
[^1]: Tạp chí Y học Việt Nam, số 456, tháng 10 năm 2017
