Thoát Vị Đĩa Đệm: Hiểu Rõ và Phòng Ngừa
Giới thiệu:
Thoát vị đĩa đệm là một vấn đề sức khỏe phổ biến, không chỉ ảnh hưởng đến những người lao động nặng mà còn cả những nhân viên văn phòng do thói quen ngồi sai tư thế. Theo bác sĩ Tang Kok Kee, chuyên gia phẫu thuật thần kinh từ tập đoàn Y tế Parkway, Singapore, việc hiểu rõ về cấu trúc, chức năng và nguyên nhân gây bệnh là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Đĩa Đệm và Chức Năng:
Để hiểu rõ về thoát vị đĩa đệm, trước tiên chúng ta cần nắm vững cấu tạo và chức năng của đĩa đệm.
- Cấu tạo: Đĩa đệm có cấu tạo đặc biệt, bao gồm:
- Nhân nhầy: Phần trung tâm mềm mại, có tính đàn hồi.
- Vòng sợi xơ: Lớp vỏ ngoài bao bọc nhân nhầy, cấu tạo từ các vòng sợi collagen chắc khỏe.
- Dây chằng: Các dây chằng giúp cố định đĩa đệm vào thân đốt sống.
- Chức năng: Đĩa đệm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự linh hoạt và bảo vệ cột sống:
- Tạo sự uyển chuyển: Cho phép cột sống thực hiện các động tác cúi, ưỡn, nghiêng, xoay một cách dễ dàng.
- Giảm xóc và chịu trọng lực: Đĩa đệm hoạt động như một bộ phận giảm xóc, giúp cột sống chịu được trọng lượng cơ thể, lực tác động khi vận động và mang vác vật nặng, đồng thời chống rung, giữ cho cơ thể cân bằng. Theo PubMed, đĩa đệm khỏe mạnh có khả năng phân tán lực tác động lên cột sống, giảm nguy cơ tổn thương.
Nguyên Nhân và Cơ Chế Thoát Vị Đĩa Đệm:
Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi cấu trúc của đĩa đệm bị tổn thương, dẫn đến nhân nhầy thoát ra ngoài.
- Nguyên nhân: Có nhiều yếu tố có thể gây ra thoát vị đĩa đệm, bao gồm:
- Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên làm giảm độ đàn hồi của đĩa đệm, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn.
- Thoái hóa: Thoái hóa cột sống có thể làm suy yếu cấu trúc của đĩa đệm.
- Chấn thương: Các chấn thương do tai nạn, té ngã hoặc vận động quá sức có thể gây rách hoặc thủng vòng sợi xơ.
- Cơ chế: Khi vòng sợi xơ và dây chằng bị tổn thương (yếu, rách, thủng), nhân nhầy bên trong có thể thoát ra ngoài, xâm lấn vào ống sống hoặc lỗ tiếp hợp, gây chèn ép các rễ thần kinh. Sự chèn ép này gây ra các triệu chứng đau nhức và khó chịu.
Triệu Chứng Thường Gặp:
Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào vị trí và mức độ chèn ép dây thần kinh.
- Thắt lưng: Thoát vị đĩa đệm ở vùng thắt lưng là phổ biến nhất, gây ra các triệu chứng:
- Đau lan từ vùng hông, mông xuống chân (đau thần kinh tọa).
- Đau tăng lên khi vận động, ho, hắt hơi.
- Tê bì, yếu cơ ở chân.
- Cổ: Thoát vị đĩa đệm ở vùng cổ có thể gây ra:
- Đau mỏi cổ, vai gáy.
- Tê bì, yếu cơ ở tay.
- Đau đầu, chóng mặt.
Phòng Ngừa và Điều Trị:
Để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm, cần duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng và mang vác vật nặng. Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng lưng và cổ. Khi có triệu chứng đau lưng hoặc cổ, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tham khảo thêm thông tin từ vnah.org.vn và kcb.vn để có thêm kiến thức về các bệnh lý cột sống và phương pháp điều trị.
