Cơn Stress Cấp Tính: Khi Đau Đớn Tột Cùng Không Đến Từ Bệnh Thể Chất
Bạn hoặc người thân đã bao giờ trải qua những cơn đau dữ dội đến mức phải nhập viện cấp cứu, nhưng mọi xét nghiệm đều cho kết quả bình thường? Rất có thể, đó là dấu hiệu của cơn stress cấp tính.
1. Những Trường Hợp Điển Hình
- Chị Hiền: Giám đốc một doanh nghiệp được đưa đến Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng đau đớn quằn quại, khó thở, người tím tái. Mặc dù các triệu chứng rất nghiêm trọng, kết quả xét nghiệm sinh hóa của chị đều nằm trong giới hạn bình thường.
- Em Thủy: Một nữ sinh viên của trường Đại học Bách khoa phải nhập viện cấp cứu vì đau bụng dữ dội. Các bác sĩ nghi ngờ đau ruột thừa, nhưng siêu âm và xét nghiệm máu không cho thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Những trường hợp như chị Hiền và em Thủy không phải là hiếm gặp. PGS. TS Nguyễn Đạt Anh, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đây là những trường hợp điển hình của cơn stress cấp tính, một dạng bệnh lý ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại.
2. Cơn Stress Cấp Tính Là Gì?
- Định nghĩa: Cơn stress cấp tính là tình trạng cơ thể không mắc bệnh thực thể, nhưng người bệnh trải qua những cơn đau đớn dữ dội, thậm chí có thể gây ra các triệu chứng thể chất nghiêm trọng. Theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH), stress cấp tính là phản ứng tức thời của cơ thể đối với một thách thức hoặc mối đe dọa.
- Dễ nhầm lẫn: Các biểu hiện của cơn stress cấp tính có thể rất đa dạng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý nguy hiểm khác như nhồi máu cơ tim, thủng dạ dày, chảy máu não. Thậm chí, người bệnh có thể xuất hiện cùng lúc nhiều cảm giác đau ở khắp cơ thể, gây hoang mang cho cả bệnh nhân và người nhà.
- Đối tượng: Cơn stress cấp tính có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng thường gặp hơn ở một số đối tượng nhất định như doanh nhân, học sinh, sinh viên, phụ nữ tuổi mãn kinh và những người có đời sống khá giả. Theo một nghiên cứu trên tạp chí 'Journal of Occupational Health Psychology', những người làm việc trong môi trường căng thẳng cao có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến stress cao hơn.
- Nguyên nhân: Nguyên nhân chính của tình trạng này là sự bất ổn trong cuộc sống, áp lực tâm lý, làm việc quá căng thẳng và mệt mỏi. Những yếu tố này có thể dẫn đến sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não, gây ra các cơn đau và triệu chứng khó chịu.
3. Vấn Đề Tại Khoa Cấp Cứu
- Tình trạng: Khoa Cấp cứu của các bệnh viện lớn, đặc biệt là Bệnh viện Bạch Mai, đang tiếp nhận ngày càng nhiều bệnh nhân bị cơn stress cấp tính. Điều này gây áp lực lớn lên hệ thống y tế và đòi hỏi các bác sĩ phải có khả năng nhận biết và xử trí phù hợp.
- Khó khăn: Do bệnh nhân đến cấp cứu thường trong tình trạng rất nặng, có thể tử vong bất kỳ lúc nào, nên sau khi loại trừ các bệnh lý nguy hiểm, bác sĩ thường cho bệnh nhân nằm theo dõi. Tuy nhiên, điều này có thể gây ra hiểu lầm cho người nhà.
- Hiểu lầm: Nhiều người nhà bệnh nhân cảm thấy bức xúc vì cho rằng bác sĩ thiếu quan tâm, không tin vào chẩn đoán 'đau do cảm giác' và chỉ cho truyền dịch, khuyên về nhà nghỉ ngơi. Họ không nhận ra rằng cơn stress cấp tính không phải là một bệnh thực thể và không thể chữa khỏi bằng các phương pháp điều trị thông thường.
4. Giải Pháp Điều Trị
- Cấp cứu chỉ là giải pháp tạm thời: PGS Nguyễn Đạt Anh nhấn mạnh rằng việc đến phòng cấp cứu chỉ là giải pháp nhất thời cho bệnh nhân bị stress cấp tính, không giải quyết được căn nguyên của vấn đề.
- Vai trò của bác sĩ tâm lý/tâm thần: Để giúp người bệnh vượt qua tình trạng stress và những cơn stress cấp tính, cần đến sự can thiệp của các bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần. Họ sẽ tìm hiểu những biến đổi trong cuộc sống của người bệnh, từ đó đưa ra những lời khuyên và phương pháp điều trị phù hợp, đặc biệt là các giải pháp giúp cân bằng cuộc sống, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần. Theo Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ (APA), liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và các kỹ thuật thư giãn có thể giúp giảm các triệu chứng của stress cấp tính.
5. Hậu Quả và Điều Trị
- Đối tượng: Các chuyên gia về tâm thần cho biết, stress không chỉ xảy ra ở người lớn mà còn có thể ảnh hưởng đến trẻ em nếu chúng bị áp lực quá lớn trong học hành, gia đình bất hòa, v.v.
- Hậu quả: Nếu không được điều trị kịp thời, stress có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như trầm cảm, rối loạn lo âu và các bệnh lý khác. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của stress và tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia là vô cùng quan trọng.
Tóm lại, cơn stress cấp tính là một vấn đề sức khỏe tâm thần ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị của bệnh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.
