Bệnh dại: Hiểm họa từ chó và con đường lây nhiễm
Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus cấp tính nguy hiểm, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của động vật có vú, bao gồm cả con người. Virus dại lây truyền chủ yếu qua vết cắn hoặc vết trầy xước do động vật bị nhiễm bệnh gây ra, thường là chó.
Tình hình bệnh dại tại Việt Nam
Theo PGS.TS Đinh Kim Xuyến, Phó chủ nhiệm thường trực Chương trình phòng chống Bệnh dại Quốc gia, tình hình bệnh dại tại Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức:
- Số ca tử vong: Từ đầu năm 2009, Việt Nam đã ghi nhận 49 ca tử vong do bệnh dại. Con số này cho thấy bệnh dại vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại.
- Phân bố địa lý: Bệnh dại tập trung chủ yếu ở 12 tỉnh thành, bao gồm Tuyên Quang, Phú Thọ, Cao Bằng, Lai Châu. Điều này cho thấy sự phân bố không đồng đều của bệnh dại trên cả nước, có thể liên quan đến tỷ lệ tiêm phòng ở động vật và nhận thức của người dân về bệnh.
- Hà Nội: Đặc biệt, Hà Nội đã ghi nhận 10 ca tử vong do bệnh dại, trở thành địa phương có số ca tử vong cao nhất cả nước. Điều này đòi hỏi các biện pháp phòng chống bệnh dại cần được tăng cường ở thủ đô.
- Điểm nóng: Các huyện Chương Mỹ, Hoài Đức, Ba Vì được xác định là những điểm nóng về bệnh dại tại Hà Nội. Cần có các biện pháp can thiệp cụ thể và tập trung vào những khu vực này.
Nguồn gốc lây bệnh
Chó là nguồn lây bệnh dại chủ yếu cho người. Virus dại tồn tại trong nước bọt của chó bị bệnh và lây truyền qua vết cắn hoặc vết trầy xước. Đôi khi, virus cũng có thể lây truyền khi nước bọt của chó dại tiếp xúc với vết thương hở hoặc niêm mạc (mắt, mũi, miệng) của người.
Đường đi của virus dại từ chó sang người:
- Xâm nhập: Virus dại xâm nhập vào cơ thể người qua vết cắn, vết trầy xước hoặc tiếp xúc với niêm mạc.
- Nhân lên: Virus nhân lên tại chỗ xâm nhập, thường là trong các tế bào cơ.
- Di chuyển: Virus di chuyển dọc theo các dây thần kinh ngoại biên đến hệ thần kinh trung ương (não và tủy sống).
- Gây bệnh: Virus gây viêm não tủy, dẫn đến các triệu chứng của bệnh dại như sợ nước, sợ gió, co giật, liệt và cuối cùng là tử vong.
Phòng ngừa bệnh dại:
- Tiêm phòng cho chó: Đây là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất để ngăn chặn sự lây lan của bệnh dại.
- Tránh tiếp xúc với chó lạ: Không nên tiếp xúc với chó không rõ nguồn gốc, chó có biểu hiện bất thường.
- Xử lý vết thương: Rửa kỹ vết thương bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 15 phút. Sau đó, sát trùng bằng cồn 70% hoặc dung dịch i-ốt.
- Tiêm vaccine phòng dại: Đến cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm vaccine phòng dại càng sớm càng tốt sau khi bị chó cắn hoặc nghi ngờ bị phơi nhiễm với virus dại.
Tham khảo:
- Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC): https://www.cdc.gov/rabies/index.html
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/rabies
