Các loại thuốc nhuận tràng và công dụng chi tiết
Thuốc nhuận tràng tạo phân khối lớn
Thuốc nhuận tràng tạo khối lớn hoạt động bằng cách giữ nước trong ruột kết, khiến phân trở nên mềm và nhiều hơn. Điều này giúp tạo kích thích di chuyển của ruột. Một ví dụ điển hình là Methul cellulose, dẫn chất của cellulose. Thuốc này thích hợp cho trường hợp phân nhỏ và khó di chuyển, nhưng không nên ưu tiên cho người già vì dễ gây mất kiểm soát đại tiện.
Thuốc nhuận tràng kích thích
Thuốc kích thích hoạt động nhanh bằng cách tác động trực tiếp lên thần kinh ở niêm mạc ruột kết, như Bisacodyl và Natri Picosulfat. Những thuốc này thường có hiệu quả trong vòng 6-12 giờ sau khi dùng và chỉ nên sử dụng ngắn hạn. Các trường hợp nghi tắc ruột, đau bụng không rõ nguyên nhân và viêm trực tràng không được khuyến cáo sử dụng. Ngoài ra, phụ nữ mang thai và trẻ em chỉ nên sử dụng khi có sự tư vấn của bác sĩ.
Thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách gia tăng áp lực thẩm thấu trong ruột, ví dụ như Lactulose và sorbitol. Chúng có khả năng hút nước vào lòng ruột, làm mềm phân và giúp đại tiện dễ dàng hơn. Tuy nhiên, thuốc không thích hợp cho người có vấn đề về viêm ruột kết, tắc ruột hoặc các bệnh trạng suy yếu.
Thuốc làm mềm phân
Docusat natri là một ví dụ tiêu biểu của các thuốc làm mềm phân. Thuốc hoạt động bằng cách giảm sức căng mặt ngoài của phân, giúp nước thấm vào làm mềm phân. Phù hợp cho người cao tuổi, nhưng không khuyến cáo sử dụng kéo dài và không dùng chung với dầu parafin.
Thuốc làm trơn lòng ruột
Dầu parafin là một thuốc truyền thống để làm trơn lòng ruột, nhưng hiện nay ít được dùng do có thể hạn chế hấp thu các vitamin tan trong dầu và gây viêm nếu hít phải. Việc sử dụng cần thận trọng, đặc biệt là với trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Thuốc làm tăng nhu động ruột
Các thuốc như Metoclopramid và domperidon giúp thúc đẩy nhu động ruột, tức là sự di chuyển tự nhiên của ruột nhằm đẩy chất thải ra ngoài. Chúng không khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ có thai và trẻ em dưới 36 tháng. Tác dụng phụ có thể bao gồm co thắt bụng nhẹ và nhức đầu thoáng qua.
Thuốc dùng qua đường hậu môn
Đối với nhu cầu giải quyết cấp tốc tình trạng táo bón, thuốc đạn chứa glycerol có thể được sử dụng. Thuốc này kích thích sự tháo phân nhanh chóng, thường xảy ra sau 15-30 phút.
Thuốc thảo dược và đông dược
Các sản phẩm từ thiên nhiên như củ cải trắng, lô hội, và siro thông táo Hoa Linh cũng là giải pháp cho chứng táo bón. Tuy nhiên, phụ nữ có thai và người bị tiểu đường cần lưu ý trước khi sử dụng.
