Cả 2 bệnh này đều có triệu chứng lúc khởi bệnh là có sốt và nổi ban dạng nốt phỏng nước. Bệnh thủy đậu và tay-chân-miệng đều có thể lây truyền ví như xúc tiếp trực tiếp có bệnh nhân hoặc người lành mang mầm bệnh.
Tuy nhiên cần phân biệt rõ 2 bệnh này như sau:
- Về thời gian mắc bệnh: Bệnh thủy đậu có số ca bệnh tăng cao vào mùa đông xuân hàng năm và kéo dài cho tới hết mùa xuân. Bệnh tay-chân-miệng có 2 đỉnh dịch trong năm là tháng 3-5 và tháng 9-11.
- Về lứa tuổi mắc bệnh: Bệnh thủy đậu cốt yếu gặp ở con trẻ từ 1-14 tuổi (90%), trong đó hay gặp nhất ở trẻ từ 2-8 tuổi. Bệnh tay-chân-miệng cốt yếu gặp ở những trẻ dưới 5 tuổi.
- Về đường lây truyền:
+ Bệnh thủy đậu lây truyền bằng xúc tiếp trực tiếp, qua đường ko khí từ những giọt nhỏ đường hô hấp khi bệnh nhân ho, nhảy mũi hoặc chất dịch của nốt phỏng.
+ Bệnh tay-chân-miệng do những vi rút đường ruột gây ra, lây truyền qua đường phân mồm hoặc tiếp xúc trực tiếp sở hữu dịch tiết từ mũi, đường hô hấp, từ các nốt phỏng, nước bọt. Hoặc tiếp xúc trực tiếp có chất tiết và bài xuất của bệnh nhân trên dụng cụ sinh hoạt, đồ chơi, bàn ghế, nền nhà.
- Về nốt ban dạng phỏng nước:
+ Bệnh thủy đậu ban mọc rộng rãi giai đoạn, có thể ban đỏ, nốt sần, phỏng nước trong, phỏng nước đục, nốt có vảy mọc xen kẽ nhau. Ban mọc khởi điểm ở thân (thường là lưng), sau đó lan toàn thân, đầu mặt và tay chân. Nốt phỏng nước gây cảm giác ngứa, đau, nhức rất khó chịu.
+ Nốt phỏng nước trong bệnh tay-chân-miệng không ngứa không đau. Ban đỏ, có mụn nước hình bầu dục và mọc ở các vị trí điển hình như lòng bàn tay, lòng bàn chân, khuỷu tay, đầu gối, mông. Đặc biệt nốt phỏng nước có thể mọc ở miệng, họng khiến loét miệng, họng khiến cho trẻ nâng cao tiết nước bọt, biếng ăn, lười bú và quấy khóc.
Cả 2 bệnh thủy đậu và tay-chân-miệng lúc khỏi ban đều không để lại sẹo, chỉ xuất hiện sẹo trong trường hợp bội nhiễm vi khuẩn khác.
- Phòng dự phòng bệnh tay-chân-miệng và thủy đậu
+ Cần hạn chế đi đến nơi đông người trong thời điểm dịch bệnh nâng cao cao, hạn chế xúc tiếp với bệnh nhân, ví như cần xúc tiếp phải đeo khẩu trang và rửa tay bằng xà phòng sau lúc tiếp xúc, coi sóc bệnh nhân. Vệ sinh nhà ở thông thoáng, sạch sẽ. Vệ sinh cá nhân thường xuyên và tăng ý thức rửa tay bằng xà phòng cho mọi người và cho trẻ. Vệ sinh đồ chơi của trẻ.
+ Để phòng bệnh tay-chân-miệng, cần thường xuyên vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng (đặc biệt sau lúc thay quần áo, tã; sau lúc tiếp xúc sở hữu phân, nước bọt). Đồ chơi, vật dụng trẻ hay cầm nắm cần được thường xuyên rửa sạch với xà phòng, dung dịch diệt khuẩn, phơi khô. Lau sàn nhà mỗi ngày bằng dung dịch khử khuẩn Cloramin B 2% hoặc các dung dịch khử khuẩn khác.
+ Khi phát hiện trẻ bị bệnh tay-chân-miệng cần đưa trẻ tới cơ sở y tế khám. Trong trường hợp được chỉ định theo dõi tại nhà, cần tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh. Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến lúc hết sốt ít nhất 48 giờ. Trong 1 lớp học, nếu như phát hiện có từ hai trẻ mắc bệnh trở lên, cần cho lớp nghỉ học 10 ngày, thông báo cho phụ huynh và cán bộ y tế, đồng thời thực hành các giải pháp khử khuẩn phòng học, nền nhà, đồ dùng.
+ Để phòng bệnh thủy đậu cần tiêm phòng cho trẻ đầy đủ. Nếu trẻ bị thủy đậu cần cách ly trẻ tại nhà cho đến khi khỏi hẳn để tránh lây lan sang trẻ khác. Bổ sung thêm vitamin C, nhỏ mũi hai lần/ngày cho trẻ. Mặc áo xống vải mềm, thấm hút mồ hôi và đặc biệt chú ý đến việc đảm bảo vệ sinh da cho trẻ để giảm thiểu xảy ra bội nhiễm, biến chứng. Lưu ý giữ bàn tay cho trẻ thật sạch.
