Són Tiểu: Vấn Đề Khó Nói Ở Chị Em
Chắc hẳn bạn đã từng thấy ai đó vừa cười lớn hoặc vừa hắt hơi, bỗng nhiên lúng túng, im lặng, đỏ mặt, rồi vội vàng đi vào nhà vệ sinh. Rất có thể, họ đang phải đối mặt với một chứng bệnh tế nhị mà dân gian thường gọi là "đái són" hoặc "són tiểu". Đây là một vấn đề phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ, nhưng lại ít được chia sẻ do sự ngại ngùng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về són tiểu, giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các loại và phương pháp điều trị.
Són Tiểu Là Gì?
Định nghĩa: Són tiểu (tiểu không kiểm soát) là tình trạng mất kiểm soát chức năng bàng quang, dẫn đến rò rỉ nước tiểu không tự chủ. Đây không phải là một bệnh, mà là một triệu chứng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra (Nguồn: Mayo Clinic).
Biểu hiện: Són tiểu có thể xảy ra khi cười lớn, hắt hơi, vận động mạnh, hoặc thậm chí không có tác nhân kích thích rõ ràng. Mức độ rò rỉ nước tiểu có thể khác nhau, từ vài giọt nhỏ đến ướt đẫm quần.
Nguyên Nhân Gây Són Tiểu
- Yếu tố nguy cơ:
- Tuổi tác: Quá trình lão hóa làm suy yếu các cơ và dây thần kinh kiểm soát bàng quang.
- Mang thai và sinh con: Mang thai và sinh nở có thể làm suy yếu cơ sàn chậu, gây són tiểu sau sinh.
- Mãn kinh: Sự suy giảm estrogen trong thời kỳ mãn kinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe niệu đạo và bàng quang.
- Béo phì: Thừa cân tạo áp lực lên bàng quang và các cơ sàn chậu.
- Bệnh lý thần kinh: Các bệnh như Parkinson, Alzheimer, đột quỵ, hoặc đa xơ cứng có thể ảnh hưởng đến chức năng bàng quang.
- Táo bón mãn tính: Gây áp lực lên bàng quang.
- Uống nhiều caffeine và rượu: Đây là những chất kích thích bàng quang.
- Cơ chế:
- Suy yếu cơ sàn chậu: Cơ sàn chậu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bàng quang và niệu đạo. Khi các cơ này suy yếu, khả năng kiểm soát dòng nước tiểu sẽ giảm.
- Rối loạn chức năng bàng quang: Bàng quang có thể co bóp quá mức (bàng quang tăng hoạt) hoặc không co bóp đủ mạnh để làm trống hoàn toàn, dẫn đến són tiểu.
Các Loại Són Tiểu
- Són tiểu gắng sức: Đây là loại phổ biến nhất, xảy ra khi rò rỉ nước tiểu do áp lực lên bàng quang khi ho, hắt hơi, cười, nâng vật nặng, hoặc tập thể dục. Nguyên nhân chủ yếu là do suy yếu cơ sàn chậu và cơ vòng niệu đạo.
- Són tiểu gấp: Xảy ra khi có cảm giác mắc tiểu đột ngột và không thể trì hoãn, dẫn đến rò rỉ nước tiểu trước khi đến được nhà vệ sinh. Nguyên nhân thường là do bàng quang tăng hoạt.
- Són tiểu hỗn hợp: Là sự kết hợp của cả són tiểu gắng sức và són tiểu gấp.
- Són tiểu do tràn: Xảy ra khi bàng quang không thể làm trống hoàn toàn, dẫn đến rò rỉ nước tiểu liên tục hoặc nhỏ giọt. Nguyên nhân có thể là do tắc nghẽn niệu đạo hoặc suy yếu cơ bàng quang.
Điều Trị Són Tiểu
Việc điều trị són tiểu phụ thuộc vào loại són tiểu, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Thay đổi lối sống:
- Giảm cân: Nếu thừa cân hoặc béo phì.
- Hạn chế caffeine và rượu: Vì chúng có thể kích thích bàng quang.
- Tập luyện cơ sàn chậu (Kegel): Bài tập Kegel giúp tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu, cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang. (Nguồn: Kcb.vn)
- Vật lý trị liệu:
- Kích thích điện: Sử dụng dòng điện nhẹ để kích thích các cơ sàn chậu.
- Phản hồi sinh học: Giúp bạn nhận biết và kiểm soát các cơ sàn chậu.
- Thuốc:
- Thuốc kháng cholinergic: Giúp giảm co thắt bàng quang và giảm són tiểu gấp.
- Mirabegron: Giúp thư giãn cơ bàng quang và tăng khả năng chứa nước tiểu.
- Phẫu thuật:
- Đặt băng nâng đỡ niệu đạo: Nâng đỡ niệu đạo để ngăn ngừa rò rỉ nước tiểu khi gắng sức.
- Tiêm chất làm đầy: Tiêm chất làm đầy vào niệu đạo để tăng cường khả năng kiểm soát.
- Phẫu thuật tạo hình bàng quang: Trong trường hợp són tiểu nghiêm trọng do bàng quang bị tổn thương.
