Dị ứng sữa ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí
Dị ứng sữa là một trong những dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo một nghiên cứu từ Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TPHCM), dị ứng sữa thường xảy ra do hệ miễn dịch của trẻ phản ứng với protein trong sữa, đặc biệt là khi trẻ được cho bú sữa bò hoặc sữa đậu nành quá sớm. Vậy dị ứng sữa là gì, nguyên nhân do đâu, triệu chứng như thế nào và cách xử trí ra sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu.
Nguyên nhân gây dị ứng sữa ở trẻ
Dị ứng sữa xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ nhận diện nhầm protein trong sữa (thường là casein và whey trong sữa bò, hoặc protein trong sữa đậu nành) là chất gây hại. Khi đó, cơ thể sẽ sản xuất kháng thể IgE để chống lại các protein này, dẫn đến các phản ứng dị ứng.
- Do hệ miễn dịch của trẻ phản ứng với protein trong sữa bò hoặc sữa đậu nành: Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, dễ bị kích ứng bởi các protein lạ trong sữa.
- Trẻ bú sữa bò hoặc sữa đậu nành quá sớm: Việc cho trẻ tiếp xúc với sữa bò hoặc sữa đậu nành trước 6 tháng tuổi có thể làm tăng nguy cơ dị ứng, vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa đủ khả năng xử lý các protein này một cách hiệu quả.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ dị ứng.
Tỷ lệ dị ứng sữa bò ở trẻ em
Dị ứng sữa bò là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm ở trẻ nhỏ. Theo thống kê, tỷ lệ trẻ bị dị ứng sữa bò trên toàn cầu dao động từ 2% đến 3%.
- Khoảng 2-3% trẻ em trên toàn cầu bị dị ứng sữa bò.
- Tỷ lệ trẻ hết dị ứng sữa bò theo độ tuổi:
- 50% trẻ hết khi tròn 1 tuổi.
- 70% trẻ hết khi tròn 2 tuổi.
- 85% trẻ hết khi tròn 3 tuổi.
Điều này cho thấy rằng, trong nhiều trường hợp, dị ứng sữa bò có thể tự khỏi khi trẻ lớn lên và hệ tiêu hóa phát triển hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, việc theo dõi và quản lý dị ứng sữa bò ở trẻ vẫn rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Triệu chứng dị ứng sữa
Triệu chứng dị ứng sữa có thể rất đa dạng và khác nhau ở mỗi trẻ. Thời gian xuất hiện triệu chứng cũng có thể khác nhau, tùy thuộc vào cơ chế phản ứng của cơ thể.
- Thường xuất hiện trong vài tháng sau sinh.
- Có thể xảy ra tức thời (phản ứng nhanh) hoặc sau 7-10 ngày (phản ứng chậm).
Phản ứng nhanh
Phản ứng nhanh thường xảy ra trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi trẻ uống sữa hoặc ăn các sản phẩm từ sữa. Đây là loại phản ứng IgE qua trung gian, và thường có các biểu hiện sau:
- Xảy ra đột ngột.
- Các biểu hiện:
- Ói mửa: Trẻ có thể bị nôn trớ nhiều lần sau khi bú.
- Thở khò khè: Đường thở bị hẹp do phản ứng dị ứng, gây khó thở và thở khò khè.
- Nổi ban đỏ: Da nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy.
- Mặt sưng phù: Mặt, môi, lưỡi có thể bị sưng phù.
- Nặng hơn: phản ứng phản vệ toàn thân: Đây là phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Các triệu chứng bao gồm khó thở nghiêm trọng, tụt huyết áp, mất ý thức. Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
