5 Dấu Hiệu Bất Thường Của Cơ Thể Cần Đặc Biệt Lưu Ý
Cơ thể chúng ta luôn gửi đi những tín hiệu cảnh báo khi có vấn đề. Đôi khi, chúng ta bỏ qua vì nghĩ rằng đó chỉ là những triệu chứng nhỏ nhặt, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, việc lắng nghe và hiểu rõ những dấu hiệu này có thể giúp phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm, từ đó tăng cơ hội điều trị thành công.
1. Tê liệt tay chân, rối loạn thị giác, khó nói - Cảnh giác đột quỵ
Đột quỵ (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) là một tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng, xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, dẫn đến tổn thương các tế bào não. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ và nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện là yếu tố then chốt để giảm thiểu di chứng và cứu sống người bệnh.
- Dấu hiệu:
- Tê liệt hoặc yếu một bên tay hoặc chân.
- Cảm giác ngứa ran hoặc tê bì ở tay, chân.
- Đột ngột chóng mặt, mất thăng bằng.
- Rối loạn thị giác: nhìn mờ, nhìn đôi.
- Nói khó, nói lắp, khó diễn đạt ý muốn.
- Yếu nửa người hoặc một bên mặt (méo miệng).
- Nguyên nhân:
- Đột quỵ do thiếu máu não (85% các trường hợp): Mạch máu não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc xơ vữa động mạch, làm giảm hoặc ngừng cung cấp máu đến não.
- Đột quỵ do xuất huyết não (15% các trường hợp): Mạch máu não bị vỡ, gây chảy máu vào não, làm tổn thương các tế bào não.
- Mức độ:
- Nếu chỉ một động mạch nhỏ bị tắc nghẽn, người bệnh có thể chỉ bị liệt nhẹ ở tay hoặc chân.
- Nếu vùng não bị tổn thương lớn, người bệnh có thể bị liệt nửa người, mất khả năng ngôn ngữ, suy giảm nhận thức, thậm chí hôn mê.
- Theo thống kê của Hội Tim Mạch Học Việt Nam, mỗi năm nước ta có hơn 200.000 ca đột quỵ, và tỷ lệ tử vong do đột quỵ còn rất cao. (vnah.org.vn)
2. Tức ngực, khó thở, đổ mồ hôi lạnh - Cẩn trọng với cơn đau tim
Cơn đau tim (nhồi máu cơ tim) xảy ra khi một hoặc nhiều nhánh của động mạch vành bị tắc nghẽn, làm gián đoạn việc cung cấp máu và oxy đến cơ tim. Nếu không được điều trị kịp thời, cơn đau tim có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho cơ tim, thậm chí dẫn đến tử vong.
- Dấu hiệu:
- Tức ngực, cảm giác đau thắt hoặc đè nặng ở ngực.
- Khó thở, hụt hơi.
- Đau lan ra cánh tay (thường là tay trái), hàm, cổ hoặc vai.
- Vã mồ hôi lạnh.
- Cơ thể suy nhược, mệt mỏi.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Chóng mặt, choáng váng.
- Thở dốc.
- Lưu ý:
- Không phải ai bị đau tim cũng có các triệu chứng điển hình như trên. Một số người, đặc biệt là phụ nữ, người lớn tuổi và những người mắc bệnh tiểu đường, có thể chỉ cảm thấy mệt mỏi, khó thở, hoặc đau bụng nhẹ.
- Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), phụ nữ có nhiều khả năng gặp các triệu chứng đau tim không điển hình hơn nam giới (ahajournals.org).
- Xử trí:
- Gọi ngay cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất. Thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị cơn đau tim.
- Nhai ngay một viên aspirin (nếu không bị dị ứng). Aspirin có tác dụng làm loãng máu, giúp cải thiện lưu lượng máu đến tim.
3. Đau bắp chân, tức ngực, khó thở - Coi chừng máu đông ở chân
Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) là tình trạng cục máu đông hình thành trong các tĩnh mạch sâu của cơ thể, thường gặp ở chân. Cục máu đông này có thể gây tắc nghẽn lưu thông máu, gây đau, sưng tấy và khó chịu. Nguy hiểm hơn, một phần của cục máu đông có thể vỡ ra và di chuyển đến phổi, gây tắc nghẽn mạch phổi (thuyên tắc phổi), một tình trạng đe dọa tính mạng.
- Dấu hiệu:
- Đau nhức ở bắp chân, thường là một bên chân.
- Sưng tấy ở bắp chân, mắt cá chân hoặc bàn chân.
- Da vùng bắp chân ấm và đỏ.
- Tức ngực, khó thở.
- Thở gấp hoặc thở khò khè.
- Ho ra máu (nếu cục máu đông đã di chuyển lên phổi).
- Nguyên nhân:
- Ngồi hoặc nằm lâu một chỗ (ví dụ: đi máy bay đường dài, nằm viện sau phẫu thuật).
- Ít vận động.
- Béo phì.
- Hút thuốc lá.
- Một số bệnh lý như ung thư, bệnh tim mạch.
- Nguy hiểm:
- Cục máu đông vỡ ra, di chuyển đến phổi gây thuyên tắc phổi, có thể dẫn đến tử vong.
- Xử trí:
- Cần cấp cứu ngay lập tức nếu có các triệu chứng tức ngực, khó thở.
4. Tiểu ra máu không đau - Đừng chủ quan, có thể là ung thư
Tiểu máu (có máu trong nước tiểu) có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ nhiễm trùng đường tiết niệu đến sỏi thận. Tuy nhiên, nếu bạn thấy máu trong nước tiểu mà không kèm theo bất kỳ triệu chứng đau đớn nào, bạn nên đặc biệt cảnh giác, vì đây có thể là dấu hiệu sớm của ung thư đường tiết niệu.
- Dấu hiệu:
- Nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc nâu.
- Có thể có các cục máu đông nhỏ trong nước tiểu.
- Không có cảm giác đau rát hoặc khó chịu khi đi tiểu.
- Lưu ý:
- Sỏi thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu thường gây đau khi đi tiểu.
- Tiểu máu không đau có thể là dấu hiệu sớm của ung thư thận, niệu quản, bàng quang hoặc tuyến tiền liệt.
- Tầm quan trọng:
- Phát hiện sớm ung thư giúp tăng khả năng chữa trị thành công.
- Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư bàng quang là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới (who.int).
- Khi nào cần đi khám bác sĩ?
- Ngay khi phát hiện có máu trong nước tiểu, dù có đau hay không.
5. Hen suyễn trở nặng, khó thở - Cấp cứu kịp thời để tránh biến chứng
Hen suyễn là một bệnh lý mạn tính của đường hô hấp, gây viêm và hẹp đường thở, dẫn đến khó thở, khò khè, tức ngực và ho. Nếu tình trạng hen suyễn trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là khi bạn cảm thấy khó thở nhiều hơn bình thường, bạn cần được cấp cứu kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
- Dấu hiệu:
- Khó thở, thở khò khè.
- Tình trạng hen suyễn ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sử dụng thuốc giãn phế quản không hiệu quả.
- Môi và đầu ngón tay, ngón chân chuyển sang màu xanh tím (do thiếu oxy).
- Nguyên nhân:
- Oxy trong máu giảm, CO2 trong máu tăng cao.
- CO2 có tác dụng an thần đối với não, có thể gây mệt mỏi, buồn ngủ, thở yếu.
- Nguy hiểm:
- Dễ nhầm lẫn với nhu cầu nghỉ ngơi, nhưng có thể dẫn đến hôn mê, ngừng thở.
- Xử trí:
- Cần cấp cứu ngay lập tức nếu có các dấu hiệu trên.
