Siêu âm giới tính thai nhi: Vấn nạn tại các phòng khám tư nhân ở TP.HCM
Thực trạng đáng báo động
- Công nghệ siêu âm 4D và vấn nạn tiết lộ giới tính sớm: Nhiều phòng khám sản phụ khoa tư nhân tại TP.HCM đang sử dụng công nghệ siêu âm thai nhi bốn chiều (4D) để thông báo giới tính thai nhi cho các bà mẹ mang thai từ tuần thứ 13. Theo các chuyên gia, siêu âm 4D cho phép nhìn thấy hình ảnh thai nhi rõ nét hơn so với siêu âm 2D truyền thống, giúp xác định giới tính thai nhi ở giai đoạn sớm của thai kỳ [^1^].
- Công khai bất chấp lệnh cấm: Hoạt động này diễn ra một cách công khai, bất chấp lệnh cấm của Pháp lệnh Dân số và các văn bản hướng dẫn thi hành, nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, bao gồm cả việc siêu âm để biết giới tính.
- Nhu cầu từ phía sản phụ: Nhiều sản phụ chủ động tìm đến các phòng khám tư nhân để biết giới tính thai nhi, cho thấy nhu cầu nắm bắt thông tin này là có thật trong một bộ phận dân cư.
Lách luật tinh vi
- Thông báo bằng miệng và ám hiệu: Các phòng khám tư nhân tìm cách lách luật bằng cách thông báo giới tính thai nhi bằng miệng hoặc sử dụng các ám hiệu riêng. Ví dụ, thay vì nói thẳng là "trai" hoặc "gái", bác sĩ có thể nói "em bé giống bố" hoặc "em bé có một cái nụ".
- Phiếu siêu âm không ghi giới tính: Trong phiếu siêu âm, thông tin về giới tính thai nhi thường không được ghi rõ. Điều này gây khó khăn cho việc xác định vi phạm và xử lý theo quy định của pháp luật.
- Chiêu trò thu hút khách hàng: Một số phòng khám còn đưa ra lý do thông báo giới tính thai nhi là để thu hút khách hàng, tăng doanh thu. Điều này cho thấy động cơ kinh tế là một trong những nguyên nhân thúc đẩy hành vi vi phạm.
Bất lực trong việc xử lý
- Pháp luật và các quy định: Pháp lệnh Dân số và Nghị định hướng dẫn thi hành nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, bao gồm tuyên truyền, phổ biến phương pháp tạo giới tính, siêu âm thai nhi để biết giới tính. Nghị định 114 của Chính phủ ban hành năm 2006 quy định mức phạt tiền từ 3 - 7 triệu đồng đối với hành vi siêu âm, xét nghiệm máu, gene, nước ối, tế bào hoặc các biện pháp khác không được pháp luật cho phép để xác định giới tính thai nhi.
- Khó khăn trong việc chứng minh vi phạm: Việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn do thiếu bằng chứng cụ thể. Các phòng khám thường lách luật bằng cách không ghi thông tin về giới tính trong phiếu siêu âm, hoặc thông báo bằng miệng.
- Bệnh viện công lập tuân thủ quy định: Các bệnh viện công lập đã quán triệt lệnh cấm và yêu cầu nhân viên không tiết lộ giới tính thai nhi. Tuy nhiên, việc kiểm soát thông báo bằng miệng là rất khó khăn.
Hậu quả và giải pháp
- Mất cân bằng giới tính khi sinh: Tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi dẫn đến mất cân bằng giới tính khi sinh, với số lượng bé trai nhiều hơn bé gái. Điều này gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội, như khó khăn trong việc kết hôn, gia tăng các tệ nạn xã hội.
- Các biện pháp cần thiết: Để ngăn chặn tình trạng này, cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn, bao gồm:
- Tăng cường kiểm tra, giám sát các phòng khám tư nhân, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
- Nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả của việc lựa chọn giới tính thai nhi.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để thay đổi nhận thức và hành vi của người dân.
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật, bổ sung các quy định cụ thể để xử lý các hành vi lách luật.
Nguồn tham khảo:
[^1^]: Medscape: https://www.medscape.com/
