Mỡ máu cao ở trẻ em: Sự thật và biện pháp phòng ngừa
Mỡ máu cao là gì?
Chứng mỡ máu cao xảy ra khi lượng cholesterol hoặc triglyceride trong máu vượt quá mức chuẩn. Tiêu chuẩn chẩn đoán phổ biến, được Ủy ban Chuyên gia Chương trình Giáo dục Cholesterol Quốc gia Mỹ (NCEP) thiết lập năm 1992, bao gồm: tổng cholesterol trong huyết thanh dưới 4,42 mmol/L và LDL cholesterol dưới 2,82 mmol/L. Mức tổng cholesterol trên 5,20 mmol/L hoặc LDL cholesterol trên 3,38 mmol/L được xem là mỡ máu cao.
Tác hại của mỡ máu cao
Mỡ máu cao là tác nhân chính gây xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não. Dù chủ yếu xảy ra ở người lớn, các vấn đề này đang ngày một ghi nhận ở lứa tuổi trẻ nhỏ. Ngoài ra, mỡ máu cao còn liên quan đến bệnh béo phì, gan nhiễm mỡ, sỏi mật, và tiểu đường.
Nguyên nhân gây mỡ máu cao ở trẻ
- Yếu tố di truyền: Nếu gia đình có tiền sử bệnh tim mạch, trẻ em cần theo dõi đặc biệt và kiểm tra mỡ máu định kỳ.
- Lối sống và chế độ ăn uống không lành mạnh: Sử dụng nhiều đồ ăn chứa chất béo bão hòa, cholesterol cao và ít rau củ.
- Lười vận động: Hoạt động thể chất ít khiến mỡ máu tăng cao.
- Béo phì và trọng lượng dư thừa: Tình trạng này có liên hệ mật thiết với mỡ máu cao.
Phòng ngừa và quản lý mỡ máu cao ở trẻ
Để phòng ngừa và kiểm soát mỡ máu cao ở trẻ, cần:
- Thực hiện kiểm tra sàng lọc định kỳ cho những trẻ có nguy cơ.
- Thay đổi chế độ ăn uống, giới hạn chất béo bão hòa dưới 10% tổng năng lượng, hạn chế cholesterol không quá 300mg/ngày.
Các giai đoạn quan trọng cần chú ý
- Thời kỳ trước sinh: Phụ nữ mang thai nên chú ý dinh dưỡng để tránh tình trạng béo phì trong giai đoạn sơ sinh.
- Thời kỳ sơ sinh: Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ, nếu dùng sữa bột cần lựa chọn và pha chế đúng cách.
- Thời kỳ trẻ nhỏ đi nhà trẻ: Theo dõi chế độ ăn và hoạt động, tránh cho trẻ lạm dụng đồ ngọt và ít vận động.
Tầm quan trọng của giáo dục gia đình và nhà trường
Gia đình và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục trẻ về thói quen ăn uống và sinh hoạt lành mạnh. Phụ huynh cần kiểm soát cân nặng của trẻ và điều chỉnh những thói quen không tốt để nâng cao sức khỏe suốt đời của trẻ.