Giữ được bộ ngực mà vẫn điều trị tốt căn bệnh ung thư là điều mơ ước từ lâu của phụ nữ bị bệnh và cũng là của thầy thuốc. Ước mơ đó nay đã thành hiện thực. Việc điều trị ung thư vú có tạo hình không làm gia tăng tỷ lệ tái phát, cũng không ảnh hưởng đến tỷ lệ sống còn và thời gian điều trị hỗ trợ.
Hai phát hiện mới nhất về ung thư vú
Một loại thuốc kéo dài sự sống những người điều trị ung thư vú
Đó là letrozole, thuốc ức chế sản xuất oestrogene, cho phép kéo dài cuộc sống những người đã sử dụng loại thuốc chữa ung thư vú tamoxifene. Trong một nghiên cứu 5.187 phụ nữ mãn kinh, tỷ lệ người lành bệnh trong vòng 4 năm ở nhóm dùng letrozole sau khi điều trị tamoxifene là 93% so với 87% ở nhóm chỉ dùng một mình tamoxifene. Nói chung, qua ghi nhận 207 ca ung thư vú tái phát và di căn, người ta thấy 75 ca thuộc nhóm dùng hai thứ thuốc so với 132 ca dùng một thứ thuốc. Kết quả này công bố trên tờ New England Journal of Medicine ngày 6-10. Letrozole được bán dưới tên Femara, sản phẩm của hãng Novartis (Thụy Sĩ).
Tập luyện có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú
Kết quả này cũng được công bố hôm 6-10, thuộc một nghiên cứu của TS Leslie Bernstein, Đại học Nam California, trên 567 phụ nữ bị ung thư vú và 616 người “chứng” không có bệnh này, tất cả đều từ 35-64 tuổi. Sau khi xem xét số giờ tập luyện và những nguy cơ gây ung thư (di truyền, hút thuốc...), TS Bernstein nhận thấy ở nhóm tập luyện, dù chỉ vài giờ mỗi tuần, thì nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cũng giảm được 35% so với nhóm không tập. Người ta chưa giải thích được vì sao có điều này. Nhiều giả thiết đặt ra, trong đó có việc như tập luyện sẽ làm giảm nồng độ hoóc-môn nữ, đặc biệt trong thời niên thiếu, hoặc việc tập luyện sẽ làm tăng hệ miễn dịch và làm con người nhạy cảm hơn với insuline.
P.S
(Theo Reuters và AFP)
Tạo hình ngay tuyến vú là một tiến bộ đáng kể trong điều trị ung thư vú và mang lại những lợi ích thiết thực cho bệnh nhân. Kỹ thuật này giúp bệnh nhân tránh được các tổn thương về tinh thần do những biến dạng của kỹ thuật đoạn nhũ (cắt bỏ cả tuyến vú ung thư) gây ra, giúp cho bệnh nhân ung thư vú vẫn giữ được những đặc điểm của người phụ nữ. Tạo hình tuyến vú được xem là một phần không thể thiếu của điều trị ung thư tuyến vú khi cần phải đoạn nhũ.
Ung thư vú là bệnh chiếm tỷ lệ cao ở phụ nữ. Ở phương Tây mỗi năm có 130/100.000 người bị ung thư vú. Trong khi đó, những nghiên cứu gần đây cho thấy ung thư vú là bệnh đứng đầu trong danh sách những bệnh ung thư ở phụ nữ Việt Nam.
Theo bác sĩ Trần Văn Thiệp, Trưởng Khoa Ngoại 3 Bệnh viện (BV) Ung Bướu TP Hồ Chí Minh, kỹ thuật tạo hình bằng mô tự thân phổ biến nhất là sử dụng vạt da cơ thẳng bụng hoặc cơ lưng, tùy theo kích thước của tuyến vú cần tạo hình. Trung bình mỗi tuần, BV Ung Bướu phẫu thuật đoạn nhũ và tạo hình tuyến vú cho từ 2-4 bệnh nhân ung thư vú. Việc tạo hình tuyến vú không gây ảnh hưởng đến quá trình điều trị sau đó. Tuy nhiên, thời gian phẫu thuật kéo dài hơn so với một cuộc phẫu thuật chỉ đơn thuần cắt bỏ tuyến vú ung thư và thời gian nằm viện cũng kéo dài hơn. Những biến chứng thường gặp sau khi tạo hình tuyến vú là bệnh nhân phải mang sẹo, bị yếu thành bụng hoặc yếu cơ vai. Theo y văn thế giới, việc điều trị ung thư vú có tạo hình không làm gia tăng tỷ lệ tái phát, không ảnh hưởng đến tỷ lệ sống còn và thời gian điều trị hỗ trợ. Từ tháng 6-2002 đến tháng 6-2003, BV Nhân dân Gia Định TP Hồ Chí Minh cũng đã thực hiện kỹ thuật này ở 12 bệnh nhân ung thư vú.
Những bệnh nhân không được chỉ định phẫu thuật tạo hình và kỹ thuật vạt da cơ thẳng bụng là bệnh nhân nghiện thuốc lá, béo phì, tiểu đường, có phẫu thuật trước ở bụng đặc biệt là phẫu thuật tạo hình thành bụng. Ngoài ra, bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính, bệnh tim mạch nặng cũng không thể chịu đựng cuộc mổ kéo dài.
TAM THANH
(Báo Người lao động)
Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, Giám đốc BV Ung Bướu TP Hồ Chí Minh: Điều trị mà vẫn giữ được đường nét phụ nữ
- Xin giáo sư cho biết rõ hơn về hai phương pháp đoạn nhũ - tạo hình vú và phương pháp điều trị bảo tồn vú?
Các biện pháp kiểm tra
phát hiện khối u
Tự khám vú rất có lợi, giúp bệnh nhân sờ thấy khối bướu cỡ 0,5 cm hoặc nhỏ hơn. Vì không để ý, không thường rờ xem ngực mình nên nhiều người đã để “cục bướu” lớn cỡ hột mít hoặc bằng trái chanh mới đến BV. Phát hiện sớm cục u khoảng 0,5 - 1 cm thì có thể điều trị khỏi bệnh mà còn giữ được bộ ngực.
Siêu âm vú là xét nghiệm không gây tổn hại, hiện rất phổ biến, giúp phát hiện những bất thường của tuyến vú, giá cả lại vừa túi tiền nhiều người. Có thể làm siêu âm nhiều chỗ trong người và siêu âm vú nhiều lần trong thời gian ngắn, nếu thầy thuốc thấy cần, không hại gì cả. Chụp nhũ ảnh (X-quang tuyến vú) đã có tại TP Hồ Chí Minh và nhiều TP khác trong những năm gần đây. Nhũ ảnh giúp phát hiện và chẩn đoán được nhiều khối bướu ở vú. Nhũ ảnh cũng giúp phát hiện thật sớm ngay cả khi không sờ thấy khối u. Chi phí tương đối cao nên nhũ ảnh không phải là cách chẩn đoán nằm trong tầm tay của phần đông chị em. Vả lại đây là phương pháp dùng tia X nên phải cẩn thận, không dùng bừa bãi. Nên cân nhắc số lần chụp, không nên chụp cho người trẻ, phụ nữ mang thai...
Phụ nữ nên tự khám ngực mình lúc nào sạch kinh, nếu đã mãn kinh thì khám hằng tháng. Khi tự khám đều đặn, rất dễ phát hiện được những triệu chứng bất thường. Có thể thực hiện như sau:
- Đứng trước gương, ở trần, tay buông xuôi hai bên hông, rồi đổi tư thế: hai tay để phía sau mông, nghiêng nhẹ người tới trước. Quan sát cả 2 vú tìm xem có sự thay đổi nào về kích thước của vú (một bên lớn hơn thường lệ hoặc teo nhỏ lại) và núm vú (kéo lệch thụt vào). Ấn nhẹ núm vú xem có máu hoặc chất dịch tươm ra ở đầu vú không.
- Nằm ngửa, kê gối hoặc khăn xếp lại dưới vai bên phải, tay phải để sau ót, dùng các ngón tay trái (bàn tay xòe thẳng), nhẹ nhàng ép sát tuyến vú vào thành sườn, bắt đầu từ phần trên, rồi đến phần dưới của vú, cuối cùng là núm vú, nhằm tìm một cục u. Khi khám vú trái thì đổi ngược tư thế lại. Nên tránh bóp tuyến vú giữa 2 ngón tay vì sẽ có cảm giác “bướu giả”.
(Nguồn: Bệnh viện Ung Bướu)
- Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng: Trả lại vóc dáng bình thường cho người phụ nữ là mối quan tâm của thầy thuốc, cùng với việc điều trị tối ưu căn bệnh gốc. Một tiến bộ tuyệt vời là sau khi cắt bỏ tuyến vú, bác sĩ có thể làm lại ngực mới gọi là phương pháp đoạn nhũ và tái tạo vú. Thực hiện tái tạo vú ngay trong cuộc mổ đoạn nhũ gọi là tái tạo tức thì. Nếu tái tạo sau đoạn nhũ một thời gian (một năm hoặc vài năm) thì gọi là tái tạo chậm hoặc trì hoãn. Giữ lại vóc dáng còn tuyện vời hơn! Giữ được bộ ngực mà vẫn trị tốt căn bệnh là điều mơ ước từ lâu của phụ nữ bị bệnh và cũng là của thầy thuốc. Hiện nay ước mơ đó đã thành hiện thực. Liệu pháp bảo tồn vú được coi là phương pháp điều trị chuẩn, đã được áp dụng rộng rãi trên thế giới và cũng được thực hiện ở TP Hồ Chí Minh. Liệu pháp bảo tồn vú gồm 2 bước: Bước một dùng phẫu thuật bảo tồn, bước hai là xạ trị bổ túc sau mổ. Khi phẫu thuật bảo tồn, các bác sĩ không cắt bỏ trọn tuyến vú mà chỉ cắt lấy khối bướu ung thư cùng mô chung quanh bờ khối bướu, có thể từ 1-2 cm (gọi là khoảng cách an toàn). Trong lúc mổ, bằng phương pháp sinh thiết tức thì, bác sĩ sẽ thử những rìa cắt để bảo đảm không còn mô ung thư. Đối tượng được áp dụng liệu pháp này chủ yếu là những bệnh nhân có ung thư ở thời kỳ sớm, thường là với các khối bướu T1 (khối bướu ung thư có kích thước lớn nhất là 2 cm) và T2 (kích thước lớn hơn 2 cm và lớn nhất là 5 cm) và trong ngực chỉ có một khối bướu ung thư. Ngoài ra, bác sĩ còn phải cân nhắc một số điều kiện thích hợp.
- Vậy người bệnh có thể lựa chọn giữa liệu pháp đoạn nhũ tạo hình tuyến vú và phẫu thuật bảo tồn vú không?
- Ai mà không muốn giữ lại bộ ngực của mình. Vậy mà khi bị bệnh, nhiều phụ nữ lại xin được “cắt bỏ hết” để sống nuôi mấy đứa nhỏ khôn lớn. Những chị em này không an tâm khi cắt bỏ một phần, chừa lại vú rồi lại phải xạ trị, “sợ quá” và phải chờ “lâu lắt”. Bác sĩ cần giải thích rõ ràng nhưng không được ép người bệnh. Nếu bệnh nhân chọn phẫu thuật đoạn nhũ thì có thể tái tạo vú tức thì hoặc trì hoãn. Xin nói thêm là không phải ai cũng muốn đoạn nhũ, vì: “Tôi chỉ muốn trị cho khỏi bệnh là được rồi”. Một số người bệnh thì lại tha thiết được bảo tồn tuyến vú, vì thẩm mỹ, vì hạnh phúc gia đình, vì tin tưởng thầy thuốc quyết định đúng. Hiện nay tại BV Ung Bướu, chúng tôi đang tiến hành cả hai phương pháp đoạn nhũ tái tạo vú tức thì và bảo tồn vú. Tùy theo bệnh lý, tùy theo hoàn cảnh người bệnh và tùy theo sự lựa chọn của người bệnh mà thầy thuốc cân nhắc điều trị tốt cho bệnh nhân.
- Hiện nay bao nhiêu phần trăm bệnh nhân ung thư vú có thể được điều trị khỏi, so với trước đây tỷ lệ này có tăng hơn không?
- Ở Việt Nam việc theo dõi còn khó khăn do hoàn cảnh của người bệnh nên chưa thể có tỷ lệ chính xác về bệnh nhân ung thư vú được điều trị khỏi. Nhưng những tiến bộ trong điều trị và ý thức của người dân về bệnh ngày càng nâng cao hơn đã cải thiện rõ rệt kết quả điều trị. Ở Mỹ, tỷ lệ sống còn 5 năm sau điều trị đối với giai đoạn tiền ung thư là 100% (nếu không điều trị, 10 năm sau có thể biến thành ung thư thực sự), đối với giai đoạn I là 98%, giai đoạn IIA: 88%, giai đoạn IIB: 76%. Tại BV Ung Bướu hiện nay bệnh nhân ung thư vú ở giai đoạn I chiếm 10%, giai đoạn II khoảng 50%, còn lại là giai đoạn III. Tuy bệnh nhân ở giai đoạn I còn ít nhưng so với trước đây, con số này ngày càng tăng.
. Xin cám ơn giáo sư!