Hiện tượng trẻ em ngủ không đẫy giấc hoặc khó ngủ thường xảy ra trong một thời gian ngắn và không nghiêm trọng . Tuy vậy , đôi khi cũng làm ảnh hưởng tới sức khỏe của các cháu và làm cho gia đình lo lắng , có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như mọc răng , viêm tai , viêm họng , khó thở . Nhiều khi lại do trẻ nóng quá , vì mặc quần áo bó sát mình , hoặc trẻ đái dầm hoặc phòng ngủ sáng quá hay ồn quá .
Ngoài những nguyên nhân trên , số còn lại là những nguyên nhân tâm lý .
Sợ hãi làm mất ngủ - Từ 1 tuổi trở đi , trẻ em thường khó ngủ hơn vì sợ bóng tối , sợ ngủ một mình . Trước khi ngủ , các cháu đòi có người lớn bên cạnh , được ngủ cùng một đồ chơi quen thuộc hoặc được nựng nịu , vuốt ve . Tất cả những sự việc này chứng tỏ cháu đã lớn hơn trước , vì cảm nhận được hiện trạng của mình đối với môi trường chung quanh .
Nếu những đòi hỏi của các cháu xảy ra một cách đột ngột và kéo dài , người lớn cần phải tìm hiểu nguyên nhân .
Có khi chỉ vì cháu không muốn phải nằm trong cái giường có chấn song chung quanh nứa . Hoặc vì cháu hay nằm mơ thấy những cảnh sợ hãi , do cứ đến tối là nghe thấy mẹ khóc sụt sùi vì chuyện bố cháu luôn phải vắng nhà . Một cháu bé khác , mỗi lần đi ngủ là một lần người lớn phải khó nhọc dỗ dành , ép buộc như đánh vật với cháu , nhưng không ai chú ý hiểu tâm lý của cháu , muốn đợi mẹ đi làm về - mẹ cháu làm y tá thường về muộn - và chỉ ngủ yên giấc khi thấy mẹ đã ở nhà . Biết được yêu cầu của các cháu , làm cho các cháu yên tâm sẽ mang lại cho các cháu giấc ngủ ngon .
Xúc động và kích thích gây khó ngủ - Có nhiều nguyên nhân làm cho các cháu nhỏ khó ngủ buổi tối . Có cháu khó ngủ vì ban ngày đã ngủ một giấc dài ở nhà trẻ . Có cháu có thói quen ngủ sớm , nhưng cả ngày bố mẹ vắng nhà , tới buổi tối mới gặp con , nên vui đùa nựng nịu cháu làm cháu quá giấc hoặc vì xúc động , vui mừng quá trước khi ngủ , cũng làm cho cháu khó đi vào giấc ngủ .
Trước giờ ngủ , không nên làm các cháu bị kích thích như cho các cháu tập đi , tập nói , hoặc đòi hỏi quá ở các cháu về những vấn đề sạch sẽ .
Các cháu nhỏ , chưa thích ứng với thời gian làm việc quá dài . Nếu các cháu phải học quá mệt ở trường , đến tối cháu cũng bị khó ngủ .
Dậy sớm - Có nhiều cháu bé có thói quen dậy sớm . Ðể các cháu khỏi quấy trong thời gian chờ bữa ăn sáng nên nghĩ ra việc gì để các cháu làm hoặc giải trí . Khi cháu đi ngủ buổi tối , để một số đồ chơi ở bên cạnh các cháu . Khi thức dậy , cháu sẽ chơi một mình ngay ở trong giường . Nếu cháu dậy quá sớm , nên cắt bớt các giấc ngủ ban ngày hoặc cho các cháu đi ngủ chậm vào buổi tối .
Những cháu bắt buộc phải dậy sớm cùng bố mẹ - để bố mẹ đưa tới nhà trẻ khi đi làm cần phải được cho ngủ sớm , để đảm bảo thời gian ngủ , nếu không sẽ bị ảnh hưởng tới sức khỏe .
Những liều thuốc ngủ - Như đã nói ở phần trên , các cháu bé khó ngủ , khóc đêm làm người lớn vừa lo lắng , vừa mất ngủ lây làm căng thẳng thần kinh của cả nhà . Nhưng nếu biết lo cách đối phó trước , thì nhiều khi rất đơn giản : một bình sữa ấm sửa soạn từ lúc tối , hoặc nhiều khi chỉ cần một ít nước ấm trong bình thôi cũng đủ làm các cháu lại yên trí ngủ tiếp .
Tóm lại , để chữa bệnh khó ngủ cho các cháu , phần lớn trường hợp không cần dùng thuốc . Cần tìm hiểu nguyên nhân và đáp ứng các yêu cầu tâm lý của các cháu là đủ . Bởi vậy , nhiều khi bố mẹ các cháu cần nhờ tới sự giúp đỡ của các bác sĩ chuyên khoa tâm lý về vấn đề này .