Bài viết phân tích về tình trạng đau đầu do căng thẳng và các vấn đề tâm lý, một vấn đề ngày càng phổ biến. Bài viết đi sâu vào các biểu hiện, nguyên nhân, và đặc biệt là các giải pháp hiệu quả như thư giãn, thay đổi lối sống, hạn chế chất kích thích và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm thần kinh.
Đau đầu do căng thẳng và các vấn đề tâm lý: Nguyên nhân và giải pháp
Thực trạng
Ngày càng nhiều người đến khám vì đau đầu do stress và các bệnh lý tâm căn. Theo các nhà khoa học (Nick, Ahmed Okasha), đây là loại đau đầu phổ biến nhất, chiếm khoảng 52% số ca đau đầu tới khám bệnh.
Đây là loại đau đầu phổ biến nhất, chiếm khoảng 52% số ca đau đầu. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain, đau đầu do căng thẳng (tension-type headache) là loại đau đầu phổ biến nhất trên toàn thế giới.
Ví dụ trường hợp bệnh nhân N.T.T., 34 tuổi, công nhân may, bị đau đầu, mất ngủ do áp lực công việc và cuộc sống. Chị N.T.T., 34 tuổi, là một công nhân may tại Đồng Nai, đã đến khám bệnh với các triệu chứng đau đầu và mất ngủ kéo dài hơn một tháng. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tập trung và chất lượng cuộc sống của chị.
Biểu hiện của đau đầu do tâm lý
Đa dạng, không ổn định, tùy thuộc vào từng người. Biểu hiện lâm sàng của đau đầu do căn nguyên tâm lý rất đa dạng và không có đặc tính chủ đạo chung. Tính chất của đau đầu căn nguyên tâm lý là tính không ổn định tùy theo từng giai đoạn bệnh, thể bệnh, trình độ học vấn và tính cách của bệnh nhân mà đau đầu được mô tả ở các dạng khác nhau, có khi rất kỳ quặc.
Cảm giác nặng đầu, kỳ lạ, không cố định, không liên quan đến mạch máu hay dây thần kinh. Thông thường, bệnh nhân sẽ than phiền về cảm giác nặng đầu hoặc những cảm giác kỳ lạ khác tồn tại trong đầu. Những cảm giác này thường không có vị trí cố định và không tương ứng với bất kỳ mạch máu hay dây thần kinh cụ thể nào.
Có thể kèm theo lo âu, hoảng sợ. Bệnh nhân có thể trải qua trạng thái lo âu, hoảng sợ, khiến họ phải sử dụng nhiều thuốc giảm đau, nhưng thường không hiệu quả.
Các cảm giác khác: kiến bò, căng đầu, bị ép, nén, đóng đinh, búa bổ, nước chảy, bong bóng, nóng rát… Một số bệnh nhân mô tả cảm giác như kiến bò trong đầu, căng đầu như bị ép, bị nén, hoặc thậm chí như bị đóng đinh hay búa bổ vào đầu. Có người lại cảm thấy như có nước chảy hoặc bong bóng trong não. Một số khác lại mô tả cảm giác nóng rát hoặc cháy bỏng, đôi khi lan xuống đến chân.
Nguyên nhân
Stress và áp lực tâm lý là nguyên nhân chủ đạo. Stress và những áp lực tâm lý thường là nguyên nhân chủ đạo của đau đầu dạng này.
Tình huống stress, làm việc căng thẳng, lo âu, trầm cảm, suy nghĩ tiêu cực gây căng cơ vùng đầu, dẫn đến đau đầu và mất ngủ. Khi gặp các tình huống stress, làm việc căng thẳng, lo âu, trầm cảm phản ứng, suy nghĩ căng thẳng, phiền muộn đều gây trạng thái căng cơ vùng đầu, gây căng cứng các màng, các sợi, các mạch máu trong đầu gây nên đau đầu mất ngủ.
Mất ngủ làm tăng thêm đau đầu, tạo thành vòng luẩn quẩn. Mất ngủ lại càng làm tăng thêm đau đầu và nó như vòng luẩn quẩn mà bệnh nhân khó thoát ra khỏi trạng thái bế tắc.
Người không biết thư giãn, tính cách cứng nhắc, không hòa đồng dễ bị đau đầu do tâm lý. Phần lớn những người này thường không biết thư giãn, không có sự thư giãn và nghỉ ngơi hợp lý. Đặc biệt là những người có tính cách cứng nhắc, không uyển chuyển, không hòa đồng. Họ thường thu mình lại, thậm chí còn căng cứng, giận dữ khi gặp tình huống căng thẳng, gây bực bội. Chính điều đó tạo áp lực lớn và là động lực của những cơn đau đầu do tâm lý.
Giải pháp
Thư giãn và thay đổi lối sống
Thư giãn hoặc được hướng dẫn thư giãn. Đau đầu dạng này thường do các yếu tố tâm lý mang lại khiến bệnh nhân rơi vào trạng thái suy nhược và suy nhược thần kinh. Chính vì thế phần lớn bệnh nhân đau đầu dạng này thường lành tính. Họ có thể giải quyết tình trạng đau đầu qua thư giãn hoặc được hướng dẫn thư giãn.
Quản lý stress, giảm căng thẳng. Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), quản lý stress hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm đau đầu do căng thẳng.
Thay đổi cách sống: tập thiền, yoga, thể dục… Bên cạnh đó, việc huấn luyện để quản lý stress, giảm căng thẳng, thay đổi cách sống như tập thiền, yoga, thể dục… là các phương pháp quan trọng để người rơi vào stress có thể tự thoát ra khỏi tình trạng đó.
Hạn chế sử dụng chất kích thích
Tránh lạm dụng thuốc giảm đau, rượu, thuốc lá, vì dễ gây nghiện và tác dụng ngược. Người bệnh đau đầu này cũng rất nhạy cảm với các loại thuốc hay chất giải lo âu, rượu, thuốc lá… Nhưng các chất này rất dễ gây tình trạng lạm dụng và nghiện ngập, có khi tác dụng ngược lại. Chính vì thế, khi bị đau đầu do stress không nên lạm dụng các chất trên để mong được giải tỏa, điều đó càng gây nguy hại hơn.
Tìm kiếm hỗ trợ chuyên khoa
Khi không kiểm soát được cơn đau đầu, hãy đến các đơn vị chuyên khoa tâm thần kinh. Khi đã không kiểm soát nổi các cơn đau đầu tâm căn bằng các liệu pháp thư giãn, người bệnh hãy đến các đơn vị chuyên khoa tâm thần kinh để được các nhà chuyên môn hỗ trợ.
Phối hợp liệu pháp hóa dược và tâm lý để đạt hiệu quả tối ưu. Việc triển khai phối hợp liệu pháp hóa dược và tâm lý thường mang lại hiệu quả tối ưu.
Liệu pháp tâm lý có thể mang lại hiệu quả. Nhiều trường hợp có thể chỉ giải quyết bằng các liệu pháp tâm lý cũng mang lại tác dụng như mong muốn.
Quan trọng nhất là quản lý stress và phòng ngừa đau đầu tái phát. Tuy nhiên, việc quản lý stress và không để rơi vào tình trạng đau đầu mới quan trọng và có tác dụng lâu dài.
