Bức Tranh Cổ 'Âm Dương Thành Hình Đồ' Hé Mở Tư Duy Tình Dục Của Người Việt Xưa
Bức tranh khắc gỗ cổ 'Âm Dương Thành Hình Đồ' tại một ngôi chùa ở Hưng Yên không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một cửa sổ nhìn về tư duy tình dục của người Việt cổ. Liệu chúng ta nên trách con người không hiểu rõ về bản thân, hay trách cơ thể quá bí ẩn? Bức tranh này gợi mở nhiều suy ngẫm về một khía cạnh quan trọng của đời sống con người.
Giải Mã Bức Tranh Khắc Gỗ Cổ
Nguồn gốc: Bức tranh 'Âm Dương Thành Hình Đồ' được tìm thấy tại một ngôi chùa ở Hưng Yên, là bản in lại từ bản gốc khắc gỗ chùa Đại Từ. Sự tồn tại của bức tranh tại một vùng quê, không phải kinh đô, cho thấy sự phổ biến của tư duy này trong xã hội xưa.
Ý nghĩa tên gọi: Tên tranh thể hiện mối quan hệ âm dương và sự hình thành của chúng, với dòng chữ 'Thiên Địa Khai Tịch Chi Nhất Lý Dã' (Sự khai mở trong cõi tạo này chính là chuyện âm dương và đó đích thị là cái lý của cuộc đời) nhấn mạnh âm dương là lý lẽ của cuộc đời. Theo triết lý Đông phương, âm dương là hai mặt đối lập nhưng không thể tách rời, tồn tại song song và bổ trợ lẫn nhau, tạo nên sự vận động và phát triển của vũ trụ.
Bố cục trung tâm: Hoa sen tám cánh (biểu tượng bát nhã) với hình ảnh đôi trai gái giao hợp ở nhụy, thể hiện sự trân trọng hoạt động tình dục và sinh sôi nảy nở. Hoa sen, một biểu tượng của sự thanh khiết trong Phật giáo, kết hợp với hình ảnh giao hợp, cho thấy sự hòa hợp giữa tâm linh và thể xác, giữa thiêng liêng và trần tục.
Tư duy thể hiện: Trực tiếp, không ẩn giấu, coi tình dục là bản năng tự nhiên. Bức tranh không sử dụng hình ảnh ẩn dụ như cá âm dương mà đi thẳng vào hình ảnh nam nữ quấn quýt, thể hiện tư duy trực quan và không ngại ngần của người Việt xưa về tình dục.
Yếu tố thời gian và thiên nhiên: Tám cánh sen tương ứng tám quẻ âm dương theo vòng elip 24 giờ, thể hiện sự hiểu biết về thời điểm thụ thai tốt và ảnh hưởng của tình dục đến sức khỏe. Bức tranh không chỉ thể hiện sự hiểu biết về sinh học mà còn cho thấy sự gắn kết giữa con người và nhịp điệu của tự nhiên.
Mã văn hóa: Kết hợp Đạo giáo, Phật giáo, Nho giáo, cho thấy sự hiểu biết viên mãn về tình dục của người Việt xưa. Sự kết hợp này cho thấy sự đa dạng trong tư duy và sự cởi mở trong việc tiếp nhận các giá trị văn hóa khác nhau.
Tình Dục Dưới Góc Nhìn Văn Hóa
Sự thay đổi quan niệm: Tình dục dần trở thành chủ đề cấm kỵ do sự dịch chuyển văn hóa. Theo thời gian, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như tôn giáo, đạo đức, và các hệ tư tưởng khác, quan niệm về tình dục dần trở nên khắt khe hơn, dẫn đến sự e ngại và cấm đoán.
Văn hóa mẫu hệ: Trong xã hội hái lượm, nông nghiệp, phụ nữ đóng vai trò chủ đạo, thể hiện qua tục lệ chủ động tìm chồng và sống thử. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của phụ nữ trong xã hội cổ đại và sự tự do của họ trong việc lựa chọn bạn đời.
Quan niệm tình dục trước hôn nhân: Văn hóa tình dục ban đầu của người Việt chấp nhận tình dục trước hôn nhân, không coi trọng 'chữ trinh'. Điều này trái ngược với quan niệm khắt khe về trinh tiết trong xã hội hiện đại, cho thấy sự thay đổi lớn trong quan niệm về tình dục theo thời gian.
Sự hòa hợp âm dương: Bức tranh nhấn mạnh sự hòa hợp trong tình dục, không có sự lấn át của nam giới, thể hiện qua hình ảnh đôi tay đan nhau. Cung Khảm ở vị trí trên đầu của người nữ có ghi: “Nước thai tạng giới nhất đức thủy tương giao hòa hợp”, việc hòa hợp không chỉ mang lại sự khỏe mạnh cho thế hệ sau mà còn mang lại hạnh phúc giới viên mãn nhất mà ngày nay phong trào nữ quyền đang khó công tìm kiếm.
Thông điệp từ bức tranh: Tình dục là tự nhiên, giản dị, là nguồn gốc của vạn vật, cho thấy sự 'lạc hậu' của quan niệm tình dục hiện đại so với quá khứ. Bức tranh cổ 'Âm Dương Thành Hình Đồ' không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một lời nhắc nhở về một thời kỳ mà tình dục được nhìn nhận một cách tự nhiên và cởi mở hơn. Việc tìm hiểu về tư duy tình dục của người Việt xưa có thể giúp chúng ta có cái nhìn đa chiều hơn về vấn đề này và góp phần xây dựng một xã hội văn minh và tôn trọng sự đa dạng.
