U mỡ (Hội chứng Launois – Bensaude): Cảnh báo từ Bệnh viện Việt Đức
U mỡ, hay còn gọi là hội chứng Launois – Bensaude, là một tình trạng hiếm gặp liên quan đến sự phát triển bất thường của các khối mỡ. Bệnh viện Việt Đức gần đây đã tiếp nhận và điều trị cho nhiều bệnh nhân mắc phải hội chứng này, làm dấy lên những lo ngại về sự gia tăng của bệnh trong cộng đồng, đặc biệt là ở nam giới có thói quen uống rượu.
Các ca bệnh điển hình
Bệnh nhân P.T. (38 tuổi, Cao Bằng): U tròn sau gáy do uống nhiều rượu: Bệnh nhân đến bệnh viện với một khối u lớn, tròn như quả bóng ở sau gáy. Khối u này ngày càng phát triển, lan rộng ra khắp vùng gáy và vai. Các bác sĩ xác định nguyên nhân là do bệnh nhân T. uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài.
Bệnh nhân N.V.M. (42 tuổi, Nghệ An): U mỡ ở tay và mặt, biến dạng khuôn mặt: Trường hợp bệnh nhân M. phức tạp hơn, với hai cánh tay phình to và hàm bạnh ra, gây biến dạng khuôn mặt. Bác sĩ đã phẫu thuật cắt bỏ một khối u mỡ lớn kích thước 15 x 20 cm dưới cằm cho bệnh nhân. Dự kiến, bệnh nhân sẽ cần thêm các cuộc phẫu thuật để loại bỏ các khối u ở hai cánh tay.
Tình hình bệnh u mỡ
Hiếm gặp: Hội chứng Launois – Bensaude là một bệnh lý hiếm gặp trên thế giới. Tính đến năm 2000, chỉ có khoảng hơn 200 trường hợp được ghi nhận.
Gia tăng tại Việt Nam: Trước đây, số ca bệnh u mỡ ở Việt Nam rất ít. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, số lượng bệnh nhân đã tăng lên đáng kể. Riêng tại khoa Phẫu thuật tạo hình Bệnh viện Việt Đức, đã có 8 trường hợp được khám và phẫu thuật trong vài tháng vừa qua.
Nguyên nhân: Các nghiên cứu cho thấy u mỡ có thể liên quan đến yếu tố di truyền, nghiện rượu mãn tính hoặc tiếp xúc với các hóa chất như nhựa đường, chất dẻo, cao su. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Alcoholism: Clinical & Experimental Research, rượu có thể gây ra những thay đổi trong quá trình chuyển hóa chất béo, dẫn đến sự hình thành các khối u mỡ.
Triệu chứng và biểu hiện
U mỡ đối xứng: Bệnh thường gặp ở nam giới trong độ tuổi 35-50, đặc biệt là những người nghiện rượu. Các khối u mỡ thường xuất hiện đối xứng ở vùng cổ, gáy, vai và cánh tay, khiến bệnh nhân có vẻ ngoài giống như người tập thể hình.
Vị trí: Các khối u có thể phát triển lớn, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Trong một số trường hợp, u mỡ còn xuất hiện ở vùng hầu, họng, trung thất, gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Các vấn đề liên quan: Quá trình điều trị cho thấy nhiều bệnh nhân u mỡ còn mắc các bệnh lý khác như tăng đường máu, tăng mỡ máu, tăng axit uric máu, loét chân và rối loạn thần kinh cảm giác. Do đó, việc kiểm tra sức khỏe tổng quát là rất quan trọng để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan.
Nguy hiểm khi u mỡ phát triển trong nội tạng
Rối loạn chức năng cơ quan: U mỡ phát triển trong các cơ quan nội tạng có thể gây ra những rối loạn chức năng nghiêm trọng. Ví dụ, u mỡ ở hầu, họng hoặc trung thất có thể gây khó thở, khó nuốt, thậm chí suy hô hấp. Theo một báo cáo trên The New England Journal of Medicine, u mỡ trung thất có thể chèn ép các mạch máu lớn và gây ra các biến chứng tim mạch.
Khó thở, khó nuốt, suy hô hấp (u mỡ ở hầu, họng, trung thất): Trong những trường hợp này, các bác sĩ khoa Phẫu thuật tạo hình thường phải phối hợp với các bác sĩ khoa Phẫu thuật lồng ngực để cứu sống bệnh nhân.
Tắc ruột, lồng ruột, xuất huyết tiêu hóa (u mỡ ở ruột non): U mỡ mọc trong ruột non có thể gây tắc ruột, lồng ruột, đi ngoài ra máu và hoại tử trong ổ bụng, dẫn đến viêm phúc mạc nặng. Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong.
Lời khuyên và điều trị
Phòng ngừa: Bác sĩ Hà khuyến cáo những người có tiền sử gia đình mắc bệnh u mỡ cần bỏ hẳn thói quen uống rượu, thực hiện chế độ ăn giảm đường, chất béo và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc duy trì một lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng liên quan.
Điều trị:
- Hút mỡ (u nhỏ): Đối với các khối u mỡ nhỏ hoặc thừa mỡ cục bộ gây mất thẩm mỹ, bác sĩ có thể hút bớt mỡ bằng ống hút ít sang chấn với đường mổ nhỏ (khoảng 1 cm), giúp trả lại vẻ đẹp thẩm mỹ cho bệnh nhân.
- Phẫu thuật cắt bỏ (u lớn): Với các khối u lớn, bác sĩ sẽ cắt bỏ toàn bộ khối u mỡ và một phần da để tạo hình lại, đảm bảo thẩm mỹ. Ca phẫu thuật thường kéo dài 2-3 giờ và bệnh nhân có thể xuất viện sau khoảng một tuần. Do mỗi lần phẫu thuật chỉ lấy được u tại một vùng, nên bệnh nhân có nhiều u mỡ sẽ phải phẫu thuật nhiều lần.
U mỡ là gì:
- Tổn thương lành tính do tập trung tế bào mỡ: Theo ThS. Nguyễn Hồng Hà, u mỡ là một tổn thương lành tính do sự tập trung quá mức tế bào mỡ tại hầu hết các tổ chức trong cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở tổ chức dưới da.
- Phát triển chậm, không đau, chắc, không dính: U mỡ thường phát triển chậm, nhiều người chỉ nhận biết khi chúng đã tồn tại nhiều năm. Khối u thường không đau, chắc và không dính, giống như bóng cao su ở dưới da, không gây rối loạn về màu sắc hay cảm giác.
- Các loại: Có nhiều loại u mỡ khác nhau, bao gồm u mỡ đơn lẻ, u mỡ bẩm sinh, đa u mỡ có tính chất gia đình và đa u mỡ đối xứng.
- Vị trí: Phụ nữ thường bị u mỡ đơn lẻ ở vùng thân hoặc chân tay, trong khi nam giới thường xuất hiện u ở dưới da vùng vai, cổ, đôi khi ở các nội tạng.
