Dịch cúm A/H1N1 diễn biến phức tạp với số ca mắc và tử vong tăng. Các đối tượng nguy cơ cao cần được điều trị sớm. Cần điều trị cúm theo phác đồ A/H1N1 mà không cần xét nghiệm. 80% bệnh nhân có thể điều trị tại nhà bằng Tamiflu. Nguy cơ kháng thuốc Tamiflu cần được kiểm soát. Kế hoạch tiêm phòng vaccine có thể bị lùi lại, ưu tiên phụ nữ mang thai, trẻ em, người bệnh mãn tính, người già và bác sĩ.
Cúm A/H1N1 diễn biến phức tạp: Cần làm gì để ứng phó?
Tình hình dịch cúm A/H1N1
Số ca mắc và tử vong tăng nhanh, cho thấy dịch diễn biến phức tạp: Theo thông tin từ cuộc họp Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch cúm A/H1N1, số ca tử vong liên tiếp xảy ra cho thấy dịch đang diễn biến phức tạp. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về các biện pháp kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả.
Nguyên nhân tử vong chủ yếu do bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao (phụ nữ có thai, người có bệnh mãn tính, trẻ dưới 2 tuổi) đến điều trị muộn: Bộ Y tế cho biết các trường hợp tử vong do cúm A/H1N1 chủ yếu là những đối tượng có nguy cơ cao như phụ nữ có thai, người có bệnh mãn tính và trẻ em dưới 2 tuổi. Điểm chung của các trường hợp này là đến các cơ sở điều trị muộn, thường sau 3 đến 10 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
93% mẫu bệnh phẩm nhiễm virus cúm A/H1N1: Kết quả phân lập mẫu bệnh phẩm từ Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho thấy có đến 93% số mẫu nhiễm virus cúm A/H1N1. Điều này cho thấy chủng virus này đang chiếm ưu thế trong các ca bệnh cúm hiện nay.
Giải pháp ứng phó
Điều trị cúm ngay theo phác đồ A/H1N1 mà không cần xét nghiệm vào mùa đông: Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho rằng trong mùa đông tới, khi bệnh cúm vào mùa, hầu hết bệnh nhân mắc cúm sẽ nhiễm virus cúm A/H1N1. Do đó, các cơ sở y tế cần điều trị cho bệnh nhân cúm ngay theo phác đồ điều trị cúm A/H1N1 mà không cần xét nghiệm. Điều này giúp giảm thời gian chờ đợi và tăng hiệu quả điều trị.
80% bệnh nhân có thể điều trị tại nhà với Tamiflu để giảm tải cho bệnh viện: Theo TS Nguyễn Văn Kính, Viện trưởng Viện Các bệnh truyền nhiễm và Nhiệt đới quốc gia, hiện có đến 80% bệnh nhân nhiễm cúm A/H1N1 không cần điều trị tại bệnh viện. Họ có thể tự nhận thuốc Tamiflu và điều trị tại nhà để tránh quá tải cho bệnh viện. Tuy nhiên, việc này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn và theo dõi của nhân viên y tế.
Cân nhắc cấp thuốc kháng virus tại xã phường: Do quy định hiện hành của ngành y tế yêu cầu bệnh nhân phải nằm viện mới được cấp thuốc, nhiều bệnh viện đang bị quá tải. Để giải quyết vấn đề này, TS Nguyễn Văn Kính đề xuất nên cấp thuốc kháng virus đến xã phường để bệnh nhân có thể nhận thuốc tại đó. Tuy nhiên, việc này cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh nguy cơ kháng thuốc.
Nguy cơ kháng thuốc Tamiflu
Đã có nhiều nước báo cáo tình trạng kháng thuốc: Thứ trưởng Trịnh Quân Huấn lo ngại nguy cơ lớn nhất hiện nay là virus kháng thuốc Tamiflu. Thực tế, đã có 13-14 nước thông báo về tình trạng kháng thuốc ở bệnh nhân cúm.
Việt Nam cũng đã xuất hiện hiện tượng này: Ở Việt Nam cũng đã xuất hiện hiện tượng kháng thuốc, làm dấy lên lo ngại về hiệu quả điều trị.
Cần kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng thuốc để tránh kháng thuốc: Nếu phát thuốc ồ ạt mà không có sự kiểm soát, virus H1N1 có thể kháng Tamiflu. Khi đó, chúng ta sẽ không còn vũ khí để điều trị virus H1N1 nữa. Do đó, Bộ Y tế đang cân nhắc vấn đề này và yêu cầu Tiểu ban điều trị họp và đưa ra khuyến cáo để giải quyết vấn đề điều trị theo hướng tối ưu nhất.
Vắc-xin phòng cúm A/H1N1
Chưa có công ty nào đăng ký lưu hành vắc-xin tại Việt Nam: Ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết Cục đã gửi công văn tới các công ty kinh doanh vaccine đề nghị đăng ký lưu hành vaccine phòng cúm A/H1N1 tại Việt Nam từ một tuần nay. Tuy nhiên, đến nay chưa có công ty nào nộp hồ sơ đăng ký hoặc trả lời chính thức.
Kế hoạch tiêm phòng có thể bị lùi lại: Do chưa có vaccine được đăng ký lưu hành, kế hoạch tiêm phòng vaccine cho các đối tượng ưu tiên có thể sẽ bị lùi lại.
Ưu tiên tiêm cho phụ nữ mang thai, trẻ em, người mắc bệnh mãn tính, người già và bác sĩ: TS Huấn cho hay hiện số lượng các công ty cung ứng vaccine H1N1 được Tổ chức Y tế thế giới chấp nhận không nhiều nên số lượng vaccine rất hạn chế. Việt Nam dự kiến sẽ tiêm vaccine phòng cúm A/H1N1 cho 1-5% dân số, tập trung chủ yếu vào phụ nữ mang thai, trẻ em, người mắc bệnh mãn tính, người già và bác sĩ điều trị trực tiếp.