Sốt xuất huyết: Báo động hơn cả cúm A/H1N1
Thực trạng đáng lo ngại
Sốt xuất huyết (SXH) không còn là căn bệnh chỉ xuất hiện vào mùa mưa mà đã trở thành một vấn đề y tế nhức nhối, tồn tại gần như quanh năm. Các chuyên gia dịch tễ cảnh báo rằng tình hình SXH hiện tại thậm chí còn đáng báo động hơn cả cúm A/H1N1. Theo Tiến sĩ Trần Ngọc Hữu, Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM, số ca mắc và tử vong do SXH đang ở mức báo động.
- Sốt xuất huyết 'quanh năm': Khác với trước đây, SXH giờ đây không còn giới hạn trong mùa mưa mà xuất hiện liên tục do những thay đổi của khí hậu và môi trường sống.
- Biến đổi type huyết thanh: Một trong những thách thức lớn nhất là sự thay đổi liên tục của các type huyết thanh SXH, gây khó khăn cho ngành y tế trong việc kiểm soát dịch bệnh.
Những thay đổi về triệu chứng và đối tượng mắc bệnh
Bác sĩ Trần Tịnh Hiền, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, cho biết SXH ở người lớn đang có những thay đổi về triệu chứng, trở nên khó lường hơn và số ca mắc cũng không ngừng tăng lên. Nếu như năm 1996, số ca mắc ở người lớn chỉ chiếm 15%, thì đến nay đã tăng lên đến 50%.
- Triệu chứng bất thường gia tăng: Điều đáng lo ngại là các triệu chứng hiếm gặp như viêm cơ tim, suy gan cấp, hoặc đi tiểu màu đen lại xuất hiện nhiều hơn ở bệnh nhân cấp cứu. Trong khi đó, y văn thế giới ghi nhận rất ít trường hợp có các triệu chứng này.
- Gia tăng số ca nhập viện: Tại Khoa Nhiễm D của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, số bệnh nhân người lớn nhập viện mỗi ngày đã tăng gấp đôi, lên đến 60 người. Tại các bệnh viện Nhi đồng, số trẻ nhập viện vì SXH cũng tăng đáng kể.
Tình hình tại các bệnh viện
- Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM: Số ca SXH ở người lớn tăng từ 15% (1996) lên 50%.
- Khoa Nhiễm D (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới): Mỗi ngày tiếp nhận 60 bệnh nhân người lớn, tăng gấp đôi.
- Bệnh viện Nhi đồng 1, 2 TPHCM: Số trẻ nhập viện vì SXH tăng 14% trong mùa mưa.
- Bệnh viện Nhi Đồng 1 TPHCM: Khoa Sốt xuất huyết có trên 40 bệnh nhi điều trị nội trú, tăng 20% so với những ngày trước đó. Có ngày bệnh viện tiếp nhận trên 60 trẻ, trong đó 10% bị sốc nặng.
- Bệnh viện Nhi Đồng 2: ghi nhận 19 bệnh nhi điều trị nội trú, trong đó có một ca sốc độ bốn.
Dự án vaccine phòng chống SXH
Trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc nghiên cứu và phát triển vaccine phòng SXH trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Dự án 'Tính sinh miễn dịch và độ an toàn của vaccine SXH 4 type trên đối tượng khác nhau về độ tuổi từ 2-45 tại Việt Nam' đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
- Nghiên cứu lâm sàng: Công ty Sanofi- Eventis và Viện Pasteur TPHCM đang triển khai nghiên cứu lâm sàng tại Long Xuyên, An Giang, với sự tham gia của 180 đối tượng.
- Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá khả năng đáp ứng miễn dịch với virus dengue, độ an toàn sau mỗi mũi tiêm, và sự tồn tại kháng thể kháng dengue trong 5 năm sau mũi tiêm đầu tiên.
- Các nhóm tuổi tham gia: Nghiên cứu được thực hiện trên bốn nhóm tuổi khác nhau: 18-45 tuổi, 12-17 tuổi, 6-11 tuổi, và 2-5 tuổi.
- Tiến độ dự án: Hiện dự án đang ở giai đoạn đánh giá lại độ an toàn của vaccine. Dự kiến đến năm 2015, vaccine phòng ngừa SXH đầu tiên sẽ có mặt để đáp ứng nhu cầu chủng ngừa trên toàn cầu.
Tình hình dịch tễ
Theo số liệu thống kê, tình hình dịch tễ SXH tại Việt Nam và trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp.
- Việt Nam: Từ đầu năm đến nay đã có 33 trường hợp tử vong do SXH. Riêng 20 tỉnh phía Nam đã ghi nhận 13.098 ca mắc SXH, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2008, và 11 ca tử vong. TPHCM là địa phương có số ca mắc cao nhất, tiếp theo là Cà Mau, Tiền Giang, Sóc Trăng…
- Thế giới: Trên thế giới có hơn 100 quốc gia có dịch SXH, với 2,5 tỷ người sống trong vùng nguy cơ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm có một triệu ca nhập viện và 24.000 ca tử vong do SXH.
