Sốt Cao Co Giật Ở Trẻ Nhỏ: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Xử Lý
Sốt cao co giật là một tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý khi trẻ bị sốt cao co giật, giúp cha mẹ bình tĩnh và xử trí đúng cách.
Nguyên nhân gây sốt cao co giật ở trẻ
Độ tuổi thường gặp
Sốt cao co giật thường xảy ra ở trẻ trong độ tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi, đặc biệt là từ 6 tháng đến 2 tuổi. Theo thống kê, có khoảng 2-5% trẻ em trong độ tuổi này từng trải qua ít nhất một cơn sốt cao co giật.
Hệ thần kinh non yếu
Hệ thần kinh của trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện, đặc biệt là ở giai đoạn dưới 2 tuổi. Do đó, khi thân nhiệt tăng cao đột ngột, các tế bào thần kinh dễ bị kích thích quá mức, dẫn đến co giật.
Các bệnh lý gây sốt
Sốt cao co giật thường xuất hiện khi trẻ bị sốt do các bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như:
- Viêm họng: Tình trạng viêm nhiễm ở họng gây sốt cao, đặc biệt là viêm họng do virus hoặc vi khuẩn.
- Viêm tai giữa: Nhiễm trùng tai giữa cũng là một nguyên nhân phổ biến gây sốt ở trẻ nhỏ.
- Viêm phổi: Viêm phổi có thể gây sốt cao và dẫn đến co giật ở trẻ.
- Nhiễm virus khác: Các bệnh như cúm, sởi, hoặc thủy đậu cũng có thể gây sốt cao và co giật.
Triệu chứng nhận biết
Các dấu hiệu điển hình
Khi trẻ bị sốt cao co giật, các triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột và khiến cha mẹ hoảng sợ. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:
- Mặt tái: Da mặt của trẻ có thể trở nên nhợt nhạt.
- Mê man: Trẻ có thể mất ý thức hoặc lơ mơ.
- Cứng người: Cơ thể trẻ trở nên cứng đờ.
- Mắt trợn ngược: Mắt có thể đảo lên trên hoặc nhìn dại.
- Co giật chân tay, mặt: Các cơ ở chân tay và mặt co giật không kiểm soát được.
Diễn biến cơn co giật
Cơn co giật thường kéo dài từ vài giây đến vài phút. Sau cơn co giật, trẻ có thể:
- Thở mạnh: Thở nhanh và sâu.
- Người lả đi: Cơ thể mềm nhũn.
- Ngủ mê mệt: Trẻ thường ngủ thiếp đi sau cơn co giật.
Các trường hợp nhẹ
Trong một số trường hợp, cơn co giật có thể không rõ ràng. Trẻ có thể chỉ:
- Cứng người: Cơ thể cứng đờ trong chốc lát.
- Giật nhẹ: Tay chân giật nhẹ.
- Không phản ứng với xung quanh: Trẻ không nghe, không nhìn, hoặc không nhận biết được mọi vật xung quanh.
Xử trí khi trẻ bị sốt cao co giật (trước khi có bác sĩ)
Mục tiêu hàng đầu: Hạ nhiệt cho trẻ
Khi trẻ bị sốt cao co giật, việc hạ nhiệt nhanh chóng là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng. Dưới đây là các biện pháp cần thực hiện ngay lập tức:
- Cởi bớt quần áo: Nới lỏng hoặc cởi bỏ bớt quần áo để cơ thể trẻ dễ dàng tỏa nhiệt.
- Tắm nước ấm: Dùng nước ấm (thấp hơn thân nhiệt của trẻ khoảng 2 độ C) để lau người cho trẻ. Có thể tắm nhanh trong khoảng 10 phút. Lặp lại việc này nhiều lần nếu cần.
- Chườm mát: Đặt khăn mát hoặc túi chườm lạnh ở trán, nách, và bẹn của trẻ.
- Sử dụng thuốc hạ sốt: Cho trẻ uống thuốc hạ sốt chứa paracetamol hoặc ibuprofen theo liều lượng phù hợp với cân nặng và độ tuổi. Theo hướng dẫn của Bộ Y Tế, paracetamol thường được dùng với liều 10-15mg/kg cân nặng mỗi 4-6 giờ, còn ibuprofen là 5-10mg/kg cân nặng mỗi 6-8 giờ.
Lưu ý quan trọng: Không sử dụng aspirin để hạ sốt cho trẻ, vì có thể gây ra hội chứng Reye, một bệnh lý hiếm gặp nhưng nguy hiểm.
Sau cơn co giật và phòng ngừa
Đưa trẻ đến bệnh viện
Sau khi trẻ đã qua cơn co giật, việc đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết là rất quan trọng. Điều này giúp:
- Xác định nguyên nhân gây co giật: Bác sĩ sẽ tìm hiểu nguyên nhân gây sốt và co giật để có phương pháp điều trị phù hợp.
- Kiểm tra tổn thương màng não: Trong một số trường hợp, co giật có thể liên quan đến tổn thương ở màng não.
Phòng ngừa co giật tái phát
Để phòng ngừa co giật tái phát, cha mẹ cần:
- Hạ sốt kịp thời: Khi trẻ có dấu hiệu sốt, cần hạ sốt ngay lập tức bằng các biện pháp đã nêu ở trên.
- Uống thuốc chống co giật: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ uống thuốc chống co giật (ví dụ như Valium) để ngăn ngừa các cơn co giật tiếp theo. Tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.
- Uống thuốc dự phòng liên tục: Đối với những trẻ có tiền sử co giật kéo dài hoặc có người thân trong gia đình bị động kinh, bác sĩ có thể yêu cầu cho trẻ uống thuốc dự phòng liên tục cho đến khi trẻ 4-5 tuổi.
Lưu ý quan trọng
Sốt cao co giật có thể gây lo lắng cho cha mẹ, nhưng điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh và xử trí đúng cách. Trong hầu hết các trường hợp, trẻ sẽ trở lại trạng thái bình thường sau cơn co giật. Tuy nhiên, việc đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và tư vấn là rất cần thiết để đảm bảo sức khỏe của trẻ.
