Thực trạng đáng báo động: Gần 98% hộ dân ở Quảng Trị vẫn ăn cá nóc
Cá nóc: Nguy hiểm tiềm ẩn
Cá nóc là một loài cá phổ biến ở vùng biển Việt Nam và rất dễ đánh bắt. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là cá nóc chứa độc tố tetrodotoxin cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tê liệt thần kinh, suy hô hấp và dẫn đến tử vong nhanh chóng. Do mức độ nguy hiểm cao, việc đánh bắt, mua bán và sử dụng cá nóc đã bị cấm theo quy định của pháp luật Việt Nam (Theo Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế).
Thực tế đáng lo ngại
Mặc dù đã có lệnh cấm, tình trạng người dân sử dụng cá nóc vẫn diễn ra khá phổ biến, đặc biệt ở các vùng ven biển. Cá nóc được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như ăn tươi, làm nước mắm, phơi khô, hoặc chế biến thành chả cá. Điều này tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc rất lớn cho người tiêu dùng.
Số liệu thống kê cho thấy, ngộ độc do ăn cá nóc có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe, thậm chí là tử vong. Tình trạng này đặc biệt đáng báo động ở các tỉnh ven biển, nơi người dân có thói quen sử dụng cá nóc trong bữa ăn hàng ngày.
Nghiên cứu tại Gio Linh, Quảng Trị
Một nghiên cứu được thực hiện tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị đã cho thấy những con số đáng lo ngại về thực trạng sử dụng cá nóc trong cộng đồng:
- Nhận thức về cá nóc: Đa số người dân (94,8%) có khả năng nhận dạng cá nóc và phân biệt với các loài cá khác. Điều này cho thấy người dân có kiến thức cơ bản về hình dạng bên ngoài của cá nóc.
- Kiến thức về độc tính: Tỷ lệ người dân biết về độc tính của cá nóc khá cao (98%). Tuy nhiên, hiểu biết về độc tính không đồng nghĩa với việc người dân từ bỏ thói quen ăn cá nóc.
- Thực hành sử dụng cá nóc: Đáng chú ý, có tới 97,4% số hộ gia đình tham gia nghiên cứu vẫn ăn cá nóc. Trong đó:
- 66,6% ăn cá nóc tươi.
- 4,2% sử dụng cá nóc để làm nước mắm.
- 24,6% phơi khô cá nóc để sử dụng dần.
- Thái độ đối với việc sử dụng cá nóc: Một bộ phận không nhỏ người dân (27,3%) biết rõ cá nóc có độc nhưng vẫn sử dụng vì tin vào kinh nghiệm và kỹ thuật chế biến của bản thân. Họ cho rằng, việc chế biến đúng cách có thể loại bỏ hoặc làm giảm độc tính của cá nóc, tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm và vô cùng nguy hiểm. Theo các chuyên gia y tế, không có phương pháp chế biến nào có thể loại bỏ hoàn toàn độc tố tetrodotoxin trong cá nóc (Theo Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế).