Bài viết nêu thực trạng đáng báo động về tỷ lệ hút thuốc lá ở thanh thiếu niên Việt Nam so với các nước trong khu vực. Các nguyên nhân chính bao gồm quảng cáo, thuế thuốc lá thấp và sự dễ dàng tiếp cận. So sánh với Thái Lan cho thấy, việc tăng thuế thuốc lá có thể giảm tiêu thụ và tăng nguồn thu cho ngân sách.
Tuổi Trẻ Nói Không Với Thuốc Lá: Thực Trạng Đáng Báo Động
Tình Hình Hút Thuốc Lá ở Thanh Thiếu Niên
Ngày Thế giới không hút thuốc lá (31/5/2008) đã chọn chủ đề 'Tuổi trẻ không thuốc lá' để nhấn mạnh sự cần thiết bảo vệ thế hệ trẻ khỏi tác hại của thuốc lá. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn khuyến cáo các quốc gia tăng cường các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá, đặc biệt là ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
Theo 'Nghiên cứu tình trạng hút thuốc thanh thiếu niên toàn cầu GYTS', tỷ lệ nam giới 13-15 tuổi hút thuốc tại Việt Nam là 14%. So sánh với các nước trong khu vực, tỷ lệ này ở Malaysia là 39%, Indonesia là 24,5%, và Philippines là 21,8%. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn cần nỗ lực hơn nữa trong việc kiểm soát tình trạng hút thuốc ở lứa tuổi này.
Việt Nam là một trong 15 quốc gia có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới. Đáng chú ý, ở nhóm nam giới tuổi từ 15-24, tỷ lệ này lên tới 31,6%. Điều này cho thấy thuốc lá đang gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tương lai của thanh niên Việt Nam. Theo Bộ Y Tế, thuốc lá là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, và các bệnh hô hấp mãn tính.
Nguyên Nhân Gia Tăng Tình Trạng Hút Thuốc
Quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ thuốc lá nhắm vào giới trẻ: Các chiến dịch quảng cáo tinh vi, các chương trình khuyến mãi hấp dẫn và tài trợ cho các sự kiện có sự tham gia của giới trẻ đã tạo ra một hình ảnh sai lệch về thuốc lá, khiến thanh thiếu niên tò mò và muốn thử.
Thuế thuốc lá thấp làm cho giá thuốc lá rẻ, dễ tiếp cận: Mức thuế thuốc lá thấp ở Việt Nam so với các nước trong khu vực và trên thế giới khiến giá thuốc lá trở nên rẻ hơn, dễ dàng tiếp cận hơn đối với thanh thiếu niên, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, việc tăng thuế thuốc lá là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để giảm tiêu thụ thuốc lá.
Thanh thiếu niên dễ dàng mua thuốc lá ở nhiều nơi: Việc dễ dàng mua thuốc lá ở hầu hết mọi nơi, từ các cửa hàng tạp hóa nhỏ đến các siêu thị lớn, cũng là một yếu tố quan trọng khiến tình trạng hút thuốc ở thanh thiếu niên gia tăng. Việc kiểm soát chặt chẽ hơn việc bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi là rất cần thiết.
So Sánh với Thái Lan
Thuế thuốc lá ở Thái Lan cao hơn nhiều so với Việt Nam: Thái Lan đã áp dụng mức thuế thuốc lá cao hơn nhiều so với Việt Nam, giúp tăng giá thuốc lá và giảm sức mua của người dân. Đây là một trong những lý do giúp Thái Lan kiểm soát tốt hơn tình trạng hút thuốc lá.
Mức tiêu thụ thuốc lá của Thái Lan chỉ bằng một nửa Việt Nam (2 tỷ bao/năm so với 4 tỷ bao/năm): Nhờ các biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả, đặc biệt là chính sách thuế cao, Thái Lan đã giảm được mức tiêu thụ thuốc lá xuống chỉ còn một nửa so với Việt Nam.
Tuy nhiên, tổng thuế thu được từ thuốc lá của Thái Lan cao gấp 3 lần Việt Nam (1 tỷ USD/năm so với 400 triệu USD/năm): Mặc dù tiêu thụ ít hơn, nhưng nhờ mức thuế cao, Thái Lan thu được khoản thuế từ thuốc lá cao gấp 3 lần so với Việt Nam. Điều này cho thấy việc tăng thuế thuốc lá không chỉ giúp giảm tiêu thụ mà còn tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước, có thể được sử dụng để đầu tư vào các chương trình y tế và giáo dục.
