Tầm quan trọng của sàng lọc trước sinh: Giải pháp nâng cao chất lượng dân số
Dị tật bẩm sinh (DTBS) là một vấn đề y tế công cộng quan trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ em. Việc sàng lọc trước sinh đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và can thiệp sớm các trường hợp DTBS, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Thực trạng dị tật bẩm sinh (DTBS) ở trẻ em Việt Nam
Theo thống kê, mỗi năm có khoảng 3% số trẻ sinh ra mắc DTBS. Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh do DTBS chiếm 8,3%, và đáng báo động hơn, có tới 25% số ca tử vong chu sinh (xảy ra trong giai đoạn từ 28 tuần thai đến 7 ngày sau sinh) liên quan đến DTBS. (Nguồn: Bộ Y Tế).
- Tỷ lệ trẻ sinh ra bị DTBS: Khoảng 3%
- Tỷ lệ tử vong sơ sinh do DTBS: 8,3%
- Tỷ lệ tử vong chu sinh do DTBS: 25%
- Ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nhân lực.
Những con số này cho thấy DTBS gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ và tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội. Do đó, việc chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm DTBS là vô cùng cần thiết.
Giải pháp: Sàng lọc trước sinh
Sàng lọc trước sinh là một loạt các xét nghiệm và thăm khám được thực hiện trong quá trình mang thai để đánh giá nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Các xét nghiệm này không đưa ra chẩn đoán xác định, mà chỉ giúp xác định những thai nhi có nguy cơ cao cần được kiểm tra chuyên sâu hơn.
- Mục tiêu: Loại bỏ sớm các thai nhi bị DTBS.
- Lợi ích:
- Giảm tỷ lệ thai chết lưu, sẩy thai.
- Giảm tỷ lệ tử vong chu sinh.
- Giảm tỷ lệ trẻ bị DTBS.
Sàng lọc trước sinh giúp các bậc cha mẹ có thêm thông tin để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho sức khỏe của con mình. Trong trường hợp phát hiện DTBS, cha mẹ có thể chuẩn bị tâm lý, tìm hiểu về bệnh tật và các phương pháp điều trị, hoặc đưa ra quyết định chấm dứt thai kỳ nếu dị tật quá nặng.
Xét nghiệm Double test: Công cụ sàng lọc hiệu quả
Double test là một trong những xét nghiệm sàng lọc trước sinh phổ biến nhất. Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách lấy máu của thai phụ và đo nồng độ hai chất: PAPP-A (Pregnancy-associated plasma protein A) và free beta-hCG (free beta-human chorionic gonadotropin). Kết quả xét nghiệm, kết hợp với các thông tin khác như tuổi mẹ, tuổi thai, sẽ giúp đánh giá nguy cơ mắc hội chứng Down (Trisomy 21) và một số hội chứng khác như Trisomy 18 (hội chứng Edwards) và Trisomy 13 (hội chứng Patau).
- Thời điểm thực hiện: Thai từ 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày.
- Đánh giá:
- Độ mờ da gáy (đo bằng siêu âm).
- Sàng lọc hội chứng Down.
- Nguy cơ cao: Chiều dày da gáy trên 3 mm và test sàng lọc dương tính.
- Chẩn đoán xác định: Sinh thiết gai nhau và chọc ối.
- Hiệu quả: Loại bỏ trên 90% hội chứng Down nếu tất cả thai phụ tham gia sàng lọc.
Lưu ý: Double test chỉ là xét nghiệm sàng lọc, không phải xét nghiệm chẩn đoán. Nếu kết quả Double test cho thấy nguy cơ cao, thai phụ cần được tư vấn và thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hơn như sinh thiết gai nhau hoặc chọc ối để chẩn đoán xác định.
Thực tế triển khai xét nghiệm Double test tại Hà Nội
- Khó khăn: Yêu cầu nghiêm ngặt về trang thiết bị, kỹ thuật và đội ngũ chuyên gia.
- Hạn chế: Số lượng cơ sở y tế thực hiện được xét nghiệm còn ít.
- Thách thức: Tình trạng quá tải, ùn ứ gây mệt mỏi cho thai phụ.
Do yêu cầu kỹ thuật cao, không phải cơ sở y tế nào cũng có thể thực hiện được xét nghiệm Double test. Điều này dẫn đến tình trạng quá tải tại các bệnh viện lớn, gây khó khăn và mệt mỏi cho các thai phụ.
Bệnh viện MEDLATEC: Đi đầu trong xét nghiệm sàng lọc trước sinh
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những đơn vị tiên phong trong việc triển khai xét nghiệm sàng lọc trước sinh tại Hà Nội và khu vực phía Bắc.
- Ưu điểm:
- Triển khai xét nghiệm sàng lọc trước sinh.
- Sử dụng hệ thống máy Cobas 8.000 và phần mềm FMF (được Tổ chức Y học bào thai thế giới công nhận).
- Đảm bảo kết quả nhanh chóng và chính xác.
Việc sử dụng các thiết bị hiện đại và phần mềm chuyên dụng giúp MEDLATEC đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của kết quả xét nghiệm, đồng thời rút ngắn thời gian chờ đợi cho thai phụ.
Hội thảo Xét nghiệm sàng lọc trước sinh (Double test) tại MEDLATEC
- Thời gian: 10/4/2013.
- Chủ trì: PGS. TS Nguyễn Nghiêm Luật (Bệnh viện MEDLATEC) và TS Vũ Bá Quyết (Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung Ương).
- Khách mời: Các Giáo sư và bác sỹ đầu ngành về sản khoa tại Hà Nội.
- Mục tiêu: Chung tay cùng xã hội giảm tỷ lệ thai bị dị tật và xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng.
Hội thảo là cơ hội để các chuyên gia sản khoa chia sẻ kinh nghiệm và cập nhật kiến thức về sàng lọc trước sinh, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
