Điều trị các triệu chứng mãn kinh: Lựa chọn phù hợp cho từng giai đoạn
Khi bước vào thời kỳ mãn kinh, cơ thể phụ nữ trải qua nhiều thay đổi do sự suy giảm nội tiết tố estrogen. Việc điều trị các triệu chứng này cần được cá nhân hóa, dựa trên giai đoạn và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
Điều chỉnh kinh nguyệt trong giai đoạn tiền mãn kinh
Trong giai đoạn tiền mãn kinh, kinh nguyệt thường trở nên thất thường. Progestagen, một loại hormone progesterone tổng hợp, có thể được sử dụng để điều hòa kinh nguyệt. Progestagen giúp ổn định niêm mạc tử cung và giảm tình trạng rong kinh, cường kinh thường gặp ở giai đoạn này (Theo Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản của Bộ Y Tế).
Các phương án điều trị sau mãn kinh (tùy thuộc vào tuổi tác và thời gian mãn kinh)
Sau khi mãn kinh, việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, thời gian sau mãn kinh và các bệnh lý kèm theo. Liệu pháp hormone thay thế (HRT) là một lựa chọn phổ biến, nhưng cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên lợi ích và rủi ro cho từng cá nhân (Tham khảo North American Menopause Society).
Phụ nữ trẻ (trong giai đoạn tiền mãn kinh):
- Phương án chu kỳ: Phương pháp này mô phỏng chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên, giúp giảm các triệu chứng tiền mãn kinh và bảo vệ niêm mạc tử cung.
- Oestrogen: Sử dụng liên tục trong 25-28 ngày mỗi tháng. Estrogen giúp giảm các triệu chứng bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm và khô âm đạo (Dữ liệu từ Mayo Clinic).
- Progestagen: Bắt đầu từ ngày thứ 16 của chu kỳ, dùng thêm trong 10-14 ngày. Progestagen giúp ngăn ngừa sự tăng sinh quá mức của niêm mạc tử cung do tác động của estrogen, giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
- Ngừng thuốc: Sau khi ngừng thuốc vài ngày, niêm mạc tử cung sẽ bong ra gây kinh nguyệt.
- Lặp lại: Sau 5 ngày có kinh, lặp lại liều lượng như trên để duy trì chu kỳ.
Phương án liên tục:
- Sử dụng hàng ngày oestrogen, progestagen hoặc thay phiên dùng cách nhật mà không gián đoạn. Phương pháp này phù hợp với phụ nữ đã mãn kinh và không muốn có kinh nguyệt trở lại.
- Mục tiêu: Ổn định nội mạc tử cung và tránh gây chảy máu bất thường. Estrogen giúp giảm các triệu chứng mãn kinh, trong khi progestagen giúp bảo vệ niêm mạc tử cung.
- Lưu ý: Hiện nay có nhiều loại thuốc kết hợp estrogen và progestagen với liều lượng khác nhau, được sản xuất trong và ngoài nước. Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp cần được thảo luận với bác sĩ.
Trường hợp đã cắt bỏ tử cung
- Ở phụ nữ đã cắt bỏ tử cung, không cần sử dụng progestagen khi điều trị hormone thay thế. Chỉ cần bổ sung estrogen để giảm các triệu chứng mãn kinh mà không lo ngại về nguy cơ tăng sinh nội mạc tử cung.
Liều dùng và theo dõi
- Liều dùng thuốc oestrogen và progestagen khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, mức độ triệu chứng và các yếu tố nguy cơ.
- Bác sĩ thường bắt đầu với liều dùng chung, sau đó điều chỉnh dựa trên theo dõi và đánh giá.
- Kiểm tra lại sau một tháng để đánh giá phản ứng phụ, hiệu quả điều trị và điều chỉnh liều lượng nếu cần thiết. Các xét nghiệm máu, siêu âm tử cung và vú có thể được chỉ định để theo dõi sự thay đổi.
Mục tiêu điều trị
- Mục tiêu của điều trị hormone thay thế không phải là khôi phục hoàn toàn lượng oestrogen trong máu như ở tuổi sinh đẻ.
- Thay vào đó, mục tiêu là đạt đến lượng oestrogen ở giai đoạn đầu của noãn bào, đủ để giảm các triệu chứng khó chịu của thời kỳ tiền mãn kinh và duy trì mật độ xương, ngăn ngừa loãng xương.
Giám định định kỳ trong quá trình điều trị
- Trong quá trình điều trị hoóc môn thay thế, phụ nữ cần được giám định định kỳ để theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện sớm các tác dụng phụ tiềm ẩn.
- Việc giám định đặc biệt quan trọng với những người có bệnh nội khoa, phụ khoa.
- Các chỉ số cần theo dõi:
- Thể trọng
- Huyết áp
- Lượng mỡ trong máu
- Khám ngực
- Đo mật độ xương
- Siêu âm nội mạc tử cung (nếu còn tử cung)
Việc điều trị các triệu chứng mãn kinh là một quá trình cá nhân hóa, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Hãy thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất với bạn.
