Liệu pháp hormone thay thế (HRT): Lợi ích và rủi ro bạn cần biết
Liệu pháp hormone thay thế (HRT) là phương pháp điều trị sử dụng hormone để bù đắp sự thiếu hụt estrogen và progesterone trong cơ thể phụ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn mãn kinh. HRT có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu của mãn kinh như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo và rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên, việc sử dụng HRT cũng đi kèm với một số rủi ro và tác dụng phụ tiềm ẩn.
HRT và tác dụng phụ tiềm ẩn
Sử dụng HRT trong thời gian dài, đặc biệt là các phác đồ kết hợp cả estrogen và progestagen, có thể gây ra một số tác dụng phụ sau:
- Tăng huyết áp: Một số nghiên cứu cho thấy HRT có thể làm tăng huyết áp ở một số phụ nữ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người đã có tiền sử cao huyết áp.
- Thay đổi mỡ máu: HRT có thể ảnh hưởng đến nồng độ cholesterol và triglyceride trong máu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Tổn thương chức năng gan: Trong một số trường hợp hiếm gặp, HRT có thể gây tổn thương gan.
Tuy nhiên, việc sử dụng estrogen thiên nhiên (bioidentical estrogen) có thể mang lại một số lợi ích nhất định:
- Không làm tăng huyết áp: Một số nghiên cứu cho thấy estrogen thiên nhiên không gây tăng huyết áp như các loại estrogen tổng hợp.
- Phòng ngừa xơ vữa động mạch: Estrogen có vai trò bảo vệ tim mạch và có thể giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Giảm đường và insulin trong máu: Estrogen có thể cải thiện độ nhạy insulin và giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
Oestrogen và nguy cơ ung thư
Một trong những lo ngại lớn nhất liên quan đến HRT là nguy cơ ung thư.
- Ung thư nội mạc tử cung: Ở những phụ nữ không sử dụng estrogen, nguy cơ ung thư nội mạc tử cung có thể tăng lên 5-10 lần. Việc sử dụng estrogen trong khoảng 10-14 ngày mỗi tháng có thể giúp giảm nguy cơ này.
- Ung thư phần phụ: Estrogen có thể giúp hạn chế sự phát triển của ung thư ở các cơ quan sinh sản như buồng trứng, cổ tử cung và âm đạo.
- Ung thư vú: Mối liên hệ giữa estrogen và ung thư vú vẫn còn gây tranh cãi. Một số nghiên cứu cho thấy HRT ngắn hạn không làm tăng nguy cơ ung thư vú, nhưng việc sử dụng HRT kéo dài (trên 5 năm) ở phụ nữ trên 60 tuổi có thể làm tăng nguy cơ này. Nguy cơ cũng có thể cao hơn ở những người có các yếu tố nguy cơ khác như uống rượu, tiền sử gia đình mắc ung thư vú, béo phì và tuyến vú phát triển.
Lưu ý quan trọng: Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), phụ nữ nên thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của HRT trước khi quyết định sử dụng.
Lợi ích so với rủi ro của HRT
Quyết định sử dụng HRT nên được đưa ra dựa trên sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và rủi ro. Các chuyên gia thường xem xét rằng:
- Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do loãng xương và bệnh tim mạch ở phụ nữ thường cao hơn so với tỷ lệ ung thư tử cung và ung thư vú.
- HRT có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của phụ nữ bằng cách giảm các triệu chứng mãn kinh.
Do đó, đa số các chuyên gia cho rằng lợi ích của HRT có thể vượt trội hơn so với rủi ro, đặc biệt là khi được sử dụng đúng cách và dưới sự giám sát của bác sĩ.
Các triệu chứng có thể gặp khi dùng HRT
Trong quá trình sử dụng HRT, phụ nữ có thể gặp phải một số triệu chứng sau:
- Chảy máu âm đạo: Estrogen có thể kích thích nội mạc tử cung, gây chảy máu âm đạo sau mãn kinh.
- Các triệu chứng khác: Sử dụng estrogen không đúng liều lượng có thể gây ra các triệu chứng như cương đau ngực, phù thũng, đau đầu, mệt mỏi, buồn ngủ, tinh thần bất ổn, đau ngực, trướng bụng và tăng cân.
Lưu ý quan trọng
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào trong quá trình sử dụng HRT, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh liều dùng phù hợp. Việc tự ý sử dụng hoặc thay đổi liều lượng HRT có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
