Viêm ruột thừa ở trẻ em: Nhận biết và xử trí
Tại sao chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ em lại khó?
Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị viêm, cần được can thiệp y tế kịp thời. Tuy nhiên, việc chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ em có thể gặp nhiều khó khăn do:
- Trẻ khó xác định chính xác vị trí đau: Trẻ nhỏ thường không có khả năng diễn tả hoặc xác định chính xác vị trí đau, đặc biệt là trẻ chưa biết nói. Thay vì chỉ ra vị trí đau cụ thể, trẻ có thể chỉ nói chung chung là 'đau bụng'.
- Đau bụng ở trẻ có nhiều nguyên nhân: Đau bụng là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng đường ruột, táo bón, hoặc thậm chí là do căng thẳng. Điều này khiến việc phân biệt đau bụng do viêm ruột thừa với các nguyên nhân khác trở nên khó khăn hơn.
Lời khuyên: Khi trẻ có biểu hiện đau bụng, đặc biệt là đau bụng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Viêm ruột thừa cấp tính và mãn tính
Viêm ruột thừa có thể được phân loại thành hai dạng chính:
- Viêm ruột thừa cấp tính: Đây là tình trạng viêm ruột thừa xảy ra đột ngột và tiến triển nhanh chóng. Viêm ruột thừa cấp tính cần được phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột thừa gây viêm phúc mạc.
- Viêm ruột thừa mãn tính: Đây là tình trạng viêm ruột thừa kéo dài âm ỉ trong một thời gian dài. Trong trường hợp viêm ruột thừa mãn tính, việc phẫu thuật có thể được trì hoãn đến khi tình trạng viêm ổn định hơn. Tuy nhiên, cần theo dõi chặt chẽ để tránh các đợt cấp tính.
Dấu hiệu viêm ruột thừa cấp tính ở trẻ nhỏ
Các triệu chứng của viêm ruột thừa cấp tính ở trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ, nhưng thường bao gồm:
- Đau bụng đột ngột: Đau thường bắt đầu ở vùng quanh rốn hoặc thượng vị, sau đó lan xuống vùng hố chậu phải (vùng bụng dưới bên phải). Đau có thể tăng lên khi trẻ cử động, ho hoặc hắt hơi.
- Mặt tái, mắt quầng: Do đau và khó chịu, trẻ có thể trở nên mệt mỏi, mặt tái, mắt thâm quầng.
- Nôn ói: Nôn ói là một triệu chứng thường gặp của viêm ruột thừa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
- Sốt nhẹ: Trẻ có thể sốt nhẹ (38-38.5 độ C), nhưng đôi khi cũng có thể sốt cao hơn.
- Mạch nhanh: Nhịp tim của trẻ có thể tăng lên do đau và sốt.
- Bạch cầu tăng cao: Xét nghiệm máu có thể cho thấy số lượng bạch cầu tăng cao, đây là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm.
Xử trí khi nghi ngờ trẻ bị viêm ruột thừa
Khi nghi ngờ trẻ bị viêm ruột thừa, cha mẹ cần:
- Đưa trẻ đến bác sĩ ngay để khám và xác định vị trí đau: Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu, siêu âm bụng hoặc chụp CT bụng để chẩn đoán xác định.
- Trong khi chờ khám:
- Không cho trẻ ăn hoặc uống: Việc ăn hoặc uống có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nếu trẻ cần phẫu thuật.
- Không cho trẻ uống thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau có thể làm che lấp các triệu chứng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn hơn.
- Không chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh có thể làm thay đổi các dấu hiệu của bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán.
- Nếu bác sĩ nghi ngờ, cần chuyển trẻ đến bác sĩ phẫu thuật để phẫu thuật kịp thời: Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa là phương pháp điều trị chính cho viêm ruột thừa. Việc phẫu thuật sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột thừa gây viêm phúc mạc.
Hậu phẫu
- Thời gian nằm viện: Sau phẫu thuật cắt ruột thừa, trẻ thường cần nằm viện khoảng 1 tuần để theo dõi và điều trị.
- Thời gian hồi phục: Hầu hết trẻ em có thể trở lại các hoạt động bình thường sau 2-3 tuần.
Viêm ruột thừa mãn tính
Viêm ruột thừa mãn tính là tình trạng đau bụng kéo dài, âm ỉ, không dữ dội, không kèm theo sốt và nôn ói. Khi thăm khám, trẻ có thể kêu đau khi nắn bụng ở vị trí ruột thừa, nhưng đôi khi cảm giác đau này có thể do trẻ tưởng tượng ra. Việc chẩn đoán viêm ruột thừa mãn tính thường khó khăn và cần sự đánh giá kỹ lưỡng của bác sĩ.
Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
