Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, xảy ra khi các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Tình trạng này có thể gây khó chịu cho bé và khiến cha mẹ lo lắng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh, dựa trên các nguồn thông tin y khoa uy tín.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh là do sự hoạt động chưa hoàn thiện của cơ thắt thực quản dưới (LES). Cơ thắt này có vai trò ngăn chặn thức ăn và axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Ở trẻ sơ sinh, cơ thắt này còn yếu và chưa đóng chặt, dẫn đến tình trạng trào ngược.
- Cơ thắt thực quản dưới (LES) chưa hoàn thiện: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi.
- Thoát vị hoành: Một số trẻ có thể bị thoát vị hoành bẩm sinh, khiến một phần dạ dày chui lên lồng ngực, làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Chậm làm rỗng dạ dày: Khi dạ dày tiêu hóa thức ăn chậm, áp lực trong dạ dày tăng lên, dễ gây trào ngược.
- Dị ứng thức ăn: Dị ứng với sữa công thức hoặc các loại thức ăn khác cũng có thể gây trào ngược.
Triệu chứng và biến chứng
Các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số trẻ chỉ có triệu chứng nhẹ, trong khi những trẻ khác có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng hơn.
- Nôn ói: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Trẻ có thể nôn trớ sau khi ăn hoặc bú.
- Chảy máu thực quản: Axit trào ngược có thể gây viêm và loét thực quản, dẫn đến chảy máu.
- Ho sặc do thức ăn đi nhầm vào đường thở: Tình trạng này có thể gây viêm phổi hít và các vấn đề hô hấp khác.
- Khó chịu, quấy khóc: Trào ngược có thể gây đau rát và khó chịu ở thực quản, khiến trẻ quấy khóc.
- Tăng cân chậm: Nếu trào ngược nghiêm trọng, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tăng cân.
- Nguy cơ tử vong đột ngột ở trẻ sơ sinh (SIDS): Trong một số trường hợp hiếm gặp, trào ngược có thể liên quan đến SIDS.
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm để xác định chẩn đoán và loại trừ các bệnh lý khác.
- Xét nghiệm X-quang: Chụp X-quang đường tiêu hóa trên có thể giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc, chẳng hạn như thoát vị hoành.
- Đo độ axit của thực quản (pH monitoring): Xét nghiệm này đo lượng axit trong thực quản trong một khoảng thời gian nhất định, giúp xác định tần suất và mức độ nghiêm trọng của trào ngược.
- Nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng: Thủ thuật này cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng để tìm các dấu hiệu viêm loét.
Điều trị
Hầu hết trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ tự khỏi khi lớn hơn. Tuy nhiên, có một số biện pháp có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ.
- Thay đổi chế độ ăn:
- Cho trẻ ăn thức ăn đặc hơn: Thức ăn đặc hơn sẽ khó trào ngược hơn thức ăn lỏng.
- Chia nhỏ các bữa ăn: Cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ba bữa lớn.
- Tránh các loại thức ăn có thể gây trào ngược: Một số loại thức ăn, chẳng hạn như thức ăn béo, sô cô la và bạc hà, có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Thay đổi tư thế:
- Bế trẻ ở tư thế đứng, đặc biệt sau khi ăn: Tư thế này giúp trọng lực giữ thức ăn trong dạ dày.
- Nâng cao đầu giường của trẻ: Nâng cao đầu giường khoảng 30 độ có thể giúp giảm trào ngược vào ban đêm.
- Sử dụng thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm axit trong dạ dày hoặc tăng tốc độ làm rỗng dạ dày. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ở trẻ sơ sinh cần được cân nhắc kỹ lưỡng và tuân theo chỉ định của bác sĩ.
Lưu ý:
Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn lo lắng về tình trạng trào ngược của con mình, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
