Tỉ lệ hút thuốc của người lớn đã giảm dần kể từ những năm 1960, nhưng những người bị bệnh tâm thần đã không được quan tâm bởi xã hội.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), có khoảng 20% người trưởng thành ở Mỹ bị bệnh tâm thần, nhưng người hút thuốc lá chiếm hơn 30% ở Mỹ.
Tỷ lệ hút thuốc lá cũng cao hơn ở nhóm người bị có vấn đề về sức khỏe tâm thần tâm thần, 36% - so với 21% dân số Mỹ nói chung. Nghiên cứu này không bao gồm những người chỉ bị lạm dụng chất gây nghiện hoặc rối loạn hành vi. Do vậy trên thực tế tỷ lệ này có thể cao hơn.
Tỷ lệ hút thuốc cũng cao hơn đối với những thể bệnh tâm thần nhất định. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hơn 80% những người bị tâm thần phân liệt hút thuốc lá, trong khi chỉ có 34% những người mắc chứng sợ hãi (phobias).
Mặc dù một số yếu tố có thể gây khó khăn hơn cho những người bị bệnh tâm thần để bỏ hút thuốc, nhưng phần lớn là điều trị họ cần.
Tiến sĩ Jennifer Tidey, giáo sư chuyên về tâm thần học và hành vi của con người và khoa học xã hội và hành vi tại Đại học Brown, nói: "Có những rào cản ở những người bị bệnh tâm thần để sử dụng các phương pháp điều trị cai thuốc lá, vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta thực sự có những người hút thuốc bị rối loạn tâm thần" nói với Healthline.
Một câu chuyện dài
Trong văn hoá phổ biến, hút thuốc và bệnh tâm thần từ lâu đã được đan xen, đặc biệt là trong phim ảnh và sách mô tả bệnh viện tâm thần.
Có một sự thật về chuyện này.
Sigmund Freud, "cha đẻ của phân tâm học", là một người hút thuốc lá nặng, trung bình là 20 điếu xì gà mỗi ngày. Ông hút thuốc cho đến khi chết, ngay cả sau khi phát hiện bị ung thư vòm họng.
Một số nghiên cứu cũng nhận thấy rằng tỷ lệ hút thuốc giữa các bác sĩ tâm thần tập luyện và huấn luyện cao hơn các chuyên gia y tế khác. Các nhà tâm thần học cũng ít có khả năng giúp bệnh nhân bỏ thuốc lá.
Về mặt lịch sử, văn hoá các cơ sở chăm sóc sức khoẻ tâm thần thậm chí còn ủng hộ việc hút thuốc của bệnh nhân.
Tiến sĩ Joelle Ferron, trợ lý giáo sư tâm thần học thuộc Trung tâm Nghiên cứu Tâm thần học Dartmouth nói với Healthline: "Nếu bạn nhìn lại 20 năm ở Hoa Kỳ, thuốc lá đã được đưa ra trong các đơn vị bệnh nhân nội trú và đôi khi được coi là phần thưởng.
Một số bệnh viện tâm thần yêu cầu thuốc lá miễn phí từ các công ty thuốc lá để phát cho bệnh nhân tâm thần lâu dài.
Ngành công nghiệp thuốc lá cũng củng cố niềm tin sai lầm rằng những người bị bệnh tâm thần có thể sử dụng thuốc lá để tự điều trị các triệu chứng của họ.
Nghiên cứu cho thấy điều ngược lại là đúng - việc bỏ thuốc lá có thể làm giảm trầm cảm, lo lắng và căng thẳng, cũng như cải thiện tâm trạng và chất lượng cuộc sống.
Có những dấu hiệu cho thấy văn hoá tại các cơ sở y tế tâm thần đang thay đổi, nhưng vẫn còn một chặng đường dài để đi.
Khoảng 90% các bệnh viện đa khoa đã không còn khói thuốc, nhưng chỉ có 49% các cơ sở chăm sóc sức khoẻ tâm thần đã làm như vậy, theo cuộc điều tra năm 2016 của Cơ quan Quản lý Dịch vụ Sức khoẻ Tâm thần và Lạm dụng Chất gây nghiện.
Những người bị bệnh tâm thần có thể bỏ thuốc lá không?
Liên kết văn hoá giữa hút thuốc lá và bệnh tâm thần rất mạnh mẽ mà nhiều bác sĩ lâm sàng từng nghĩ rằng những người bị bệnh tâm thần không muốn bỏ hút thuốc hoặc không thể bỏ thuốc lá.
Đây không phải là sự thật.
"Những người bị bệnh tâm thần có thể bỏ thuốc lá," Ferron nói. "Đôi khi họ cần thêm chút thời gian trợ giúp."
Nghiên cứu cho thấy những người bị bệnh tâm thần cũng quan tâm đến việc bỏ hút thuốc như những người bình thường khác. Họ cũng có thể bỏ thuốc thành công, mặc dù họ có thể cần điều trị lâu hơn và cần ý chí mạnh hơn.
"Có những nghiên cứu cho thấy rằng khi những người bị rối loạn tâm thần cố gắng bỏ thuốc lá, họ thực hiện những nỗ lực bỏ thuốc lá nhưng tái phát nhanh", Tidey nói. "Và họ có một thời gian khó khăn hơn để bỏ thuốc lá."
Điều này có thể khó khăn hơn vì những người bị bệnh tâm thần đặc biệt dễ bị tổn thương. Nhiều người có ít nguồn tài chính hơn, điều kiện sống không ổn định và thiếu bảo hiểm sức khoẻ.
Ngay cả tự kỷ ám thị bằng tự nhủ "bỏ thuốc lá" - một trong những "hướng dẫn" phổ biến nhất để bỏ hút thuốc lá - có thể không hoạt động tốt cho người bị bệnh tâm thần.
"Trừ khi chúng ta có thể sửa đổi các cách bỏ thuốc lá, chúng không hiệu quả với những người bị bệnh tâm thần", Ferron nói. "Điều này cũng giống với hầu hết các phương pháp điều trị. Họ cần được sửa đổi để có hiệu quả.". Bà nói rằng các chương trình ngừng hút thuốc cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với bệnh tâm thần của một người.
Ví dụ, những người bị tâm thần phân liệt có thể gặp khó khăn trong học tập. Điều này có thể làm cho họ khó đọc các tài liệu bằng văn bản là một phần của chương trình ngừng hút thuốc lá.
Ferron nói rằng việc sử dụng nhiều công cụ đa phương tiện hơn, bao gồm phương tiện âm thanh có thể giúp mọi người tập trung nhiều hơn vào nội dung chứ không phải đọc hướng dẫn tờ rơi hay sách báo.
Ferron nói: "Chúng ta cần phải làm theo cách "giải mã" những ngôn từ chuyên môn thành bình dân để họ hiểu được và tập trung vào ngữ cảnh và sử thấu hiểu hơn."
Có rất nhiều giai thoại xung quanh bệnh tâm thần và hút thuốc lá. Những điều này có thể được làm rõ bằng cách giáo dục bệnh nhân, bác sĩ và công chúng để thông hiểu lẫn nhau.
Nhưng điều quan trọng phần nhiều trong việc giúp đỡ những người bị bệnh tâm thần bỏ hút thuốc là làm cho họ tin rằng họ có thể.
"Khi rất nhiều người đã nói với bạn suốt cả cuộc đời rằng bạn không thể làm được nhiều điều khác nhau, thật khó tin rằng bạn có thể làm điều gì đó thật khó khăn", Ferron nói.
Shawn Radcliffe