Viện Bỏng Quốc Gia Đột Phá Trong Điều Trị Bỏng và Vết Thương Mãn Tính
Viện Bỏng Quốc gia vừa công bố những thành công mới trong việc ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến để điều trị cho bệnh nhân bỏng và các trường hợp vết thương mãn tính khó lành. Các phương pháp này bao gồm nuôi cấy tế bào sừng trong môi trường không huyết thanh và ứng dụng nguyên bào sợi nuôi cấy để điều trị các vết thương mãn tính.
Nuôi Cấy Tế Bào Sừng Không Huyết Thanh: Giải Pháp Tiết Kiệm và Hiệu Quả
Ưu điểm vượt trội
Phương pháp nuôi cấy tế bào sừng trong môi trường không huyết thanh được đánh giá là một bước tiến quan trọng, mang lại nhiều lợi ích so với phương pháp nuôi cấy tế bào sừng truyền thống trong môi trường có huyết thanh. Ưu điểm chính của phương pháp mới là sự đơn giản và chi phí thấp hơn đáng kể, giúp giảm gánh nặng tài chính cho bệnh nhân và cơ sở y tế.
Ứng dụng rộng rãi
GS.TS Lê Năm, Giám đốc Viện Bỏng Quốc gia, nhấn mạnh rằng trong các trường hợp bỏng và mất da diện rộng, việc sử dụng da ghép tự thân thường bị hạn chế do nguồn cung không đủ. Trong bối cảnh đó, trị liệu tế bào nổi lên như một giải pháp lý tưởng. Phương pháp nuôi cấy tế bào sừng trong môi trường không huyết thanh đặc biệt phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của các phòng thí nghiệm (labo) nghiên cứu tế bào hiện có tại Việt Nam, mở ra cơ hội tiếp cận các kỹ thuật điều trị tiên tiến cho đông đảo bệnh nhân.
Nghiên cứu và thử nghiệm
Bác sĩ Đinh Văn Hân, Chủ nhiệm labo nghiên cứu ứng dụng trong điều trị bỏng, cho biết labo đã tiến hành nuôi cấy trên 17 mẫu da lấy từ người tình nguyện và 7 mẫu da lấy từ bệnh nhân bỏng. Độ tuổi trung bình của nhóm tình nguyện là 8 tuổi (dao động từ 16 tháng đến 25 tuổi), trong khi độ tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân bỏng là 36 tuổi. Kết quả nghiên cứu cho thấy nhóm người tình nguyện, chủ yếu ở độ tuổi phát triển, có các tế bào sừng (tế bào biểu mô) phát triển rất tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nuôi cấy.
Thành công lâm sàng
Bệnh nhân đầu tiên được thử nghiệm ghép tế bào tự thân là anh Đỗ Khương V., 22 tuổi, bị bỏng xăng. Sau khi được điều trị tích cực tại khoa hồi sức cấp cứu bằng truyền dịch, truyền máu, sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau, thuốc bổ, thay băng, chăm sóc hàng ngày và phẫu thuật loại bỏ hoại tử, ghép da, tình trạng bệnh của anh V. dần ổn định. Sau đó, anh được chuyển sang khoa điều trị liền vết thương, nơi anh được chăm sóc, thay băng và ghép tế bào sừng tự thân nuôi cấy. Chỉ sau 12 ngày điều trị bằng phương pháp cấy ghép tế bào sừng tự thân, vết thương do bỏng xăng của anh V. đã cơ bản lành lặn.
Điều Trị Vết Loét Mãn Tính Bằng Ghép Nguyên Bào Sợi Nuôi Cấy
Vấn đề nan giải
Viện Bỏng Quốc gia mỗi năm tiếp nhận và điều trị cho khoảng 7.000 bệnh nhân. Trong số đó, có không ít trường hợp bệnh nhân bị các vết loét lâu ngày, không được điều trị đúng cách, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và khả năng tự phục vụ. Theo GS.TS Lê Năm, có nhiều phương pháp điều trị vết thương mạn tính, bao gồm sử dụng thuốc kích thích sự phát triển tế bào, oxy cao áp, tia laser, nhưng hiệu quả thường không cao. Các can thiệp phẫu thuật cũng ít khi được áp dụng do sức khỏe của bệnh nhân không cho phép.
Giải pháp đột phá
Trước tình hình đó, các bác sĩ của Viện Bỏng Quốc gia đã thành công trong việc ứng dụng kỹ thuật ghép nguyên bào sợi đồng loại nuôi cấy để điều trị cho 32 bệnh nhân có vết thương mãn tính do nhiều nguyên nhân khác nhau như loét tì đè, tiểu đường, bỏng chậm liền, tai nạn, suy tĩnh mạch chi dưới. Phương pháp mới này đã mang lại kết quả khả quan, giúp điều trị khỏi một số vết thương mãn tính mà các phương pháp điều trị truyền thống không thể chữa lành.
Quy trình kỹ thuật
Bằng kỹ thuật mới này, các bác sĩ chỉ cần một phần da rất nhỏ để nuôi cấy các tế bào da trong môi trường đặc biệt, tạo ra mảnh da với diện tích phù hợp để ghép cho bệnh nhân. Hai lớp tế bào quan trọng nhất trong quá trình làm liền vết thương là lớp tế bào sừng (tế bào biểu mô) và lớp tế bào sợi (tế bào trung bì).
Tạo da nhân tạo
Bác sĩ Hân giải thích rằng để có được da nhân tạo, trước tiên cần lấy các tế bào mầm (của tế bào sợi và tế bào sừng) và đưa vào môi trường nuôi cấy. Sau đó, các tế bào này được cấy lên các màng nền (có thể bằng silicon, collagen hoặc da đồng loại), tạo thành một giá đỡ cho các tế bào da bám vào và phát triển. Quá trình này kích thích sự tăng sinh mạch máu trong vùng tổn thương và tiết ra các chất giúp làm liền vết thương. Trong nhiều trường hợp, chỉ sau một tuần, mảnh da nhân tạo này đã có thể được ghép lên vết thương, và các tế bào da (sừng và sợi) sẽ tiếp tục phát triển cho đến khi vết thương lành hoàn toàn.
Quy Trình Tạo Da Nhân Tạo
Bước 1: Thu thập tế bào mầm
Các tế bào mầm, bao gồm tế bào sợi và tế bào sừng, được thu thập từ một mẫu da nhỏ của bệnh nhân hoặc người hiến tặng.
Bước 2: Nuôi cấy tế bào
Các tế bào mầm được đưa vào môi trường nuôi cấy đặc biệt, nơi chúng được cung cấp các chất dinh dưỡng và điều kiện lý tưởng để phát triển và nhân lên.
Bước 3: Cấy tế bào lên màng nền
Các tế bào đã được nuôi cấy được cấy lên một màng nền, có thể làm từ silicon, collagen hoặc da đồng loại. Màng nền này đóng vai trò là một giá đỡ, giúp các tế bào da bám vào và phát triển thành một lớp da mới.
Bước 4: Kích thích tăng sinh mạch máu và làm lành vết thương
Quá trình nuôi cấy và cấy ghép kích thích sự tăng sinh mạch máu trong vùng tổn thương, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình lành vết thương. Các tế bào da cũng tiết ra các chất giúp làm liền vết thương và tái tạo mô.
Tỷ Lệ Thành Công Cao
Tách lọc tế bào sừng
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tách lọc tế bào sừng thành công ở các mẫu da lấy từ người cho da tình nguyện là 70,5%, trong khi tỷ lệ này ở bệnh nhân bỏng là 57,2% ở tuần thứ hai của quá trình nuôi cấy.
Cấy chuyển tế bào sừng
Đáng chú ý, tỷ lệ cấy chuyển tế bào sừng thành công ở cả hai nhóm đều rất cao, với nhóm người tình nguyện là hơn 91% và nhóm bệnh nhân bỏng là 100%. Những con số này chứng minh tính hiệu quả và tiềm năng của phương pháp nuôi cấy tế bào sừng trong môi trường không huyết thanh trong điều trị bỏng và các bệnh lý da khác.
