Những Điều Thường Gặp Ở Trẻ Sơ Sinh Mà Mẹ Bỉm Sữa Nên Biết
Chào mừng bạn đến với hành trình làm mẹ! Chắc hẳn bạn đang có rất nhiều điều lo lắng và thắc mắc về thiên thần nhỏ của mình. Đừng quá hoang mang, hãy cùng tìm hiểu những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh để có thể chăm sóc bé một cách tốt nhất nhé.
1. Ngoại Hình Của Bé
Bé trông không được như mong đợi
Khi mang thai, bạn có thể đã tưởng tượng về một em bé mũm mĩm, xinh xắn. Nhưng khi bé chào đời, có thể bạn sẽ thấy da bé nhăn nheo, đầu hơi dài, hoặc có những đặc điểm khác biệt so với hình dung của bạn.
Nguyên nhân
Đừng lo lắng! Đó là do bé vừa trải qua một hành trình dài và khó khăn để lọt lòng. Bé phải thu mình lại để chui qua khung xương chậu hẹp của mẹ. Điều này có thể ảnh hưởng đến hình dáng bên ngoài của bé.
Giải pháp
Hãy kiên nhẫn và cho bé thời gian. Đầu bé sẽ dần trở lại hình dáng bình thường, cơ thể sẽ phát triển và trở nên mũm mĩm hơn khi bé được hít thở không khí và bú sữa mẹ. Bạn sẽ sớm thấy bé chính là thiên thần nhỏ mà bạn hằng mong ước.
2. Phản Ứng Giật Mình
Bé hay giật mình
Bạn có thể nhận thấy bé thường xuyên giật mình, ngay cả khi có tiếng động nhỏ.
Nguyên nhân
Trong bụng mẹ, bé được bảo vệ an toàn và yên tĩnh. Khi ra ngoài, bé phải tự mình thích nghi với một thế giới hoàn toàn mới. Hệ thần kinh của bé chưa phát triển hoàn thiện, do đó bé dễ bị giật mình bởi những kích thích từ môi trường xung quanh.
Giải pháp
Phản ứng giật mình này sẽ giảm dần sau khoảng 3 tháng khi hệ thần kinh của bé dần hoàn thiện. Bạn có thể giúp bé cảm thấy an toàn hơn bằng cách quấn tã, ôm ấp và vỗ về bé. Tuy nhiên, nếu bé liên tục giật mình theo chu kỳ và không ngừng lại ngay cả khi đã được bạn ôm chặt, hãy đưa bé đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.
3. Vấn Đề Ăn Uống
Bé nhanh đói
Trong những tuần đầu đời, bé có vẻ như luôn đói và đòi bú liên tục.
Nguyên nhân
Đây là hoàn toàn bình thường. Cơ thể bé cần rất nhiều chất dinh dưỡng để phát triển nhanh chóng. Trong 6 tháng đầu đời, cân nặng của bé có thể tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba lần.
Lưu ý
Đôi khi, bé có thể muốn được ôm ấp, dỗ dành hơn là thực sự đói. Hãy quan sát các dấu hiệu khác của bé để phân biệt giữa đói và nhu cầu được an ủi. Sữa mẹ luôn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé. Sữa mẹ dễ tiêu hóa và hấp thụ hơn sữa công thức, đồng thời cung cấp các kháng thể giúp bảo vệ bé khỏi bệnh tật.
4. Nhiệt Độ Tay Chân
Tay chân bé lạnh
Bạn có thể lo lắng khi thấy tay chân bé lạnh, đặc biệt là vào mùa đông.
Nguyên nhân
Hệ tuần hoàn của bé chưa phát triển hoàn thiện, do đó máu lưu thông đến các chi chưa được tốt. Tay và chân là những bộ phận cuối của cơ thể được cung cấp máu, nên có thể sẽ không ấm bằng những nơi khác.
Giải pháp
Hãy kiểm tra thân mình bé. Nếu thân mình bé ấm và hồng hào, thì bạn không cần quá lo lắng. Không cần thiết phải điều chỉnh lò sưởi hoặc quấn thêm chăn cho bé. Hệ thống tuần hoàn của bé sẽ dần hoàn thiện trong khoảng 3 tháng đầu đời, và khi đó tay chân bé sẽ ấm hơn.
5. Sưng Bộ Phận Sinh Dục
Bộ phận sinh dục bé bị sưng
Bạn có thể nhận thấy bộ phận sinh dục của bé (tinh hoàn ở bé trai và môi âm hộ ở bé gái) bị sưng lên.
Nguyên nhân
Khi mới sinh, bé vẫn còn mang trong mình một số hormone từ cơ thể mẹ. Những hormone này có thể gây ra tình trạng sưng tấy ở bộ phận sinh dục của bé.
Giải pháp
Đây là một hiện tượng sinh lý bình thường và sẽ tự hết sau vài ngày. Bạn không cần phải lo lắng hay can thiệp gì.
6. Vết Máu Trong Tã Của Bé Gái
Tã của bé gái có vết máu
Một số bé gái sơ sinh có thể có một vài vết máu nhỏ trong tã.
Nguyên nhân
Cũng giống như tình trạng sưng bộ phận sinh dục, vết máu này là do ảnh hưởng của hormone từ mẹ.
Giải pháp
Hiện tượng này thường chỉ xảy ra trong vài ngày đầu đời và sẽ tự hết. Tuy nhiên, nếu bạn thấy máu đỏ tươi hoặc ra máu nhiều, hãy đưa bé đi khám ngay lập tức. Cũng cần lưu ý rằng đôi khi vết đen mà bạn tưởng là máu có thể chỉ là nước tiểu của bé bị khô lại.
7. Vết Chai Ở Môi Trên
Môi trên của bé có vết chai
Nhiều trẻ sơ sinh có một nốt sần hoặc phồng rộp ở môi trên.
Nguyên nhân
Có thể là do bé đã mút tay khi còn trong bụng mẹ, hoặc do bé bú bình hay bú mẹ quá mạnh.
Giải pháp
Các vết chai này không gây ảnh hưởng gì đến sự phát triển của bé. Chúng có thể tự biến mất sau vài tháng, hoặc có thể xuất hiện rồi lại biến mất. Bạn không cần phải can thiệp gì.
8. Phân Của Bé
Khó phân biệt phân su và tiêu chảy
Bạn có thể băn khoăn không biết phân của bé như thế nào là bình thường và khi nào thì bé bị tiêu chảy.
Đặc điểm phân
Trẻ bú sữa mẹ thường thải phân màu vàng sẫm, lổn nhổn, lỏng và không thành khuôn. Trẻ bú sữa công thức thường thải phân rắn hơn, màu nâu nhạt và nhuyễn hơn. Một số bé đi ngoài nhiều lần trong ngày, trong khi những bé khác chỉ đi vài lần mỗi tuần.
Giải pháp
Nếu bé vẫn tăng cân đều đặn và không có các triệu chứng khác như sốt, nôn mửa, hoặc mất nước, thì bạn không cần phải lo lắng. Trẻ bú sữa mẹ thường đi ngoài ngay sau khi ăn. Tốt nhất, bạn nên theo dõi thường xuyên các triệu chứng và thói quen đi ngoài của bé để phát hiện sớm những bất thường.
Theo dõi số lần đi tiêu, màu sắc, độ đặc của phân, và các triệu chứng đi kèm (nếu có) để có thể cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ khi cần thiết.
9. Hắt Hơi Liên Tục
Bé hắt hơi liên tục
Bé mới sinh thường hắt hơi rất nhiều, khiến bạn lo lắng bé bị cảm lạnh.
Nguyên nhân
Thực tế, hắt hơi là một phản xạ tự nhiên giúp bé làm sạch mũi và thông thoáng đường hô hấp. Hắt hơi cũng giúp bé mở rộng lỗ mũi bị nghẹt.
Giải pháp
Đây là một hiện tượng bình thường và không có gì đáng lo ngại. Khi bạn cho bé ăn, bé thường nằm nghiêng, áp sát một bên má vào người bạn, khiến một bên mũi bị bít lại. Sau khi ăn xong, bé thường hắt hơi hoặc thở mạnh để lỗ mũi trở lại bình thường.
10. Bong Da Tay Chân
Da tay, da chân bé bị bong
Bạn có thể thấy da tay và da chân của bé bị bong tróc.
Nguyên nhân
Khi còn nằm trong bụng mẹ, da bé được bảo vệ bởi một lớp chất sáp trắng gọi là Vernix. Khi ra ngoài không khí, lớp chất sáp này bị lau sạch, khiến lớp da trên cùng khô lại và bong ra.
Giải pháp
Cứ để da bé bong tự nhiên, đừng bóc ra vì có thể bạn sẽ làm tổn thương những lớp da chưa cần thay. Kem dưỡng da cũng không cần thiết. Quá trình bong da này thường kéo dài khoảng một đến hai tuần.
11. Vấn Đề Về Hô Hấp
Bé có vẻ không thở
Đôi khi, bạn có thể thấy bé ngưng thở trong một khoảng thời gian ngắn, khiến bạn hoảng sợ.
Giải pháp
Thực tế, bé ngưng thở khoảng 20 giây hoặc nhịp thở có lúc không đều được coi là bình thường trong giai đoạn phát triển cơ hoành và hệ thần kinh trung ương [theo thông tin từ Bộ Y Tế]. Bé thường thở rất nhẹ hoặc ngưng lại giữa các giai đoạn thở nhanh, dồn dập. Khoảng sáu tuần tuổi, cơ chế hoạt động của hệ hô hấp sẽ ổn định hơn. Để đảm bảo an toàn cho bé, hãy đặt bé nằm ngửa hoặc nghiêng khi ngủ, loại bỏ hết đồ chơi và gối ôm ra khỏi nôi, và đặc biệt quan trọng là không được hút thuốc lá trong môi trường của bé.
Cảnh báo
Nếu bé ngưng thở quá 20 giây hoặc da bé tím tái, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
12. Tiếng Khóc Của Bé
Mọi tiếng khóc đều giống nhau
Trong những ngày đầu, bạn có thể cảm thấy khó khăn trong việc phân biệt các loại tiếng khóc của bé.
Giải pháp
Đừng quá lo lắng. Theo thời gian, bạn sẽ dần nhận ra sự khác biệt giữa tiếng khóc vì đói, tiếng khóc vì khó chịu, và tiếng khóc vì mệt mỏi. Khi bé đói, tiếng khóc thường ở mức độ vừa phải, nhưng sẽ tăng dần nếu bé không được cho ăn. Tuy nhiên, trong những ngày đầu, đôi khi bé khóc chỉ vì bé muốn được ôm ấp và vỗ về. Hãy thử các biện pháp dỗ dành khác nhau để tìm ra cách phù hợp nhất với bé.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những điều thường gặp ở trẻ sơ sinh và tự tin hơn trong hành trình chăm sóc bé yêu của mình. Chúc bạn và bé luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
