Vitamin A (retinol) ở dạng có sẵn chỉ xuất hiện trong các thực phẩm từ động vật. Một microgam retinol được xem là một “đương lượng retinol” (RE: retinol equivalent) và đây cũng là thuật ngữ dùng để xác định các tiền chất của vitamin A trong thực vật.
1 RE = 1mcg (3.33 IU) retinol = 6mcg betacarotene = 12mcg các carotenoid tiền vitamin A khác.
Độ ổn định
Vitamin A là một trong những vitamin tan trong dầu. Chất này nhạy cảm với ôxy, acid và tia tử ngoại nhưng hơi bền vững hơn ở dạng ester (ví dụ Vitamin A palmifate hay acetate) .
Chức năng
Da
Vitamin A duy trì sự khỏe mạnh của da và các màng nhầy; giúp ngăn ngừa nhiễm trùng mũi, họng, phổi, hệ bài tiết,...
Mắt
Vitamin A cần thiết cho sự tạo thành chất tía thị giác, một sắc tố của mắt giúp cho việc nhìn trong tối.
Các cơ quan khác
Vitamin A cần thiết cho sự phát triển bình thường của bào thai trong tử cung, sự biệt hóa và phát triển của các tế bào sụn để hình thành xương.
Nhu cầu
Giới hạn trên an toàn cho việc bổ sung vitamin A hàng ngày là 2300mcg (800mcg ở phụ nữ mang thai).
Vitamin A trong các thực phẩm
Nguồn thực phẩm
mcg/100g
IU/100g
Dầu gan cá bơn
300.000
900.000
Gan cừu
19.900
66.333
Dầu gan cá
18.000
60.000
Cà rốt (thô)
3.051
10.161
Bơ
985
3.283
Magarin
800
2.667
Trứng
190
633
Thận heo
160
533
Sữa
56
187
Thiếu hụt và triệu chứng
Thiếu vitamin A trầm trọng dẫn đến nhiều thay đổi sinh lý trong mắt và cuối cùng dẫn đến mù lòa. Khi sự thiếu hụt vitamin A tới giới hạn sẽ làm tăng nhạy cảm của hệ hô hấp với sự nhiễm trùng và các bệnh về da.
Dùng bổ sung
Bất cứ ai lo lắng rằng họ có nguy cơ ở giới hạn của sự thiếu hụt vitamin A đều có thể uống vitamin a. Những người này bao gồm:
Người ăn chay
Người gầy ốm
Người bệnh đái tháo đường (không thể chuyển đổi đầy đủ betacarotene thành vitamin A).
Những người mắc hội chứng hấp thu chất béo kém.
Vitamin A cũng dùng thành công trong một số bệnh da như mụn trứng cá, bệnh vẩy nến,...
Ở những nước đang phát triển, nơi mà sự thiếu hụt vitamin A thường rất nặng, một liều cực lớn vitamin A khoảng 300.000 IU được dùng cho trẻ em 1 lần trong năm hoặc mỗi 6 tháng. Đáng buồn là mặc dầu phòng ngừa như vậy nhưng có đến hàng triệu trẻ em trên thế giới vẫn bị mù do thiếu vitamin A mỗi năm.
Độ an toàn
Vitamin A nếu dùng thừa trong một thời gian dài có thể dẫn đến ngộ độc vì nó được tích trữ ở gan. Tuy nhiên khoảng giới hạn an toàn vẫn cao, trong đó dùng hàng ngày đến 7500mcg (25.000 IU) ở nữ và 9000mcg (30.000 IU) ở nam mà không hề gây ra tác dụng phụ độc hại nào.
Vì những liều vitamin A rất cao đã được báo cáo là gây ra những khuyết tật sinh nở, người ta khuyên phụ nữ mang thai không nên ăn gan, hoặc không nên dùng quá 2500 IU vitamin A mỗi ngày.
Nếu dùng thừa vitamin A có thể gây một số tác dụng phụ như da bong sừng, đau khớp, gan to, buồn nôn,...Ngộ độc vitamin A, sau khi ngưng sử dụng một thời gian sẽ phục hồi hoàn toàn.
Tương tác thuốc và chống chỉ định
Kẽm
Sự thiếu hụt khoáng chất kẽm có thể ảnh hưởng đến các chức năng của vitamin A và ngược lại.
Các thuốc trị mụn trứng cá
Không nên dùng chung vitamin A với các thuốc trị mụn trứng cá dẫn xuất từ vitamin A.