Bệnh 'Nhiệt Trẻ Em Mùa Hè': Nhận Biết và Cách Xử Lý
Khi hè đến, thời tiết oi bức và nhiệt độ tăng cao có thể khiến trẻ em dễ mắc chứng 'nhiệt trẻ em mùa hè'. Dưới đây là những thông tin chi tiết về cách nhận biết, nguyên nhân và phương pháp điều trị chứng bệnh này, giúp các bậc phụ huynh có thêm kiến thức để chăm sóc con em mình tốt hơn.
Dấu hiệu nhận biết
Để nhận biết sớm và có biện pháp xử lý kịp thời, các bậc phụ huynh cần chú ý đến những dấu hiệu sau:
- Phát nhiệt: Thân nhiệt tăng cao liên tục, đặc biệt vào giữa trưa hoặc khi thời tiết oi bức. Theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên, đặc biệt là vào những thời điểm nóng nhất trong ngày.
- Khát nước: Miệng khô, khát nước, trẻ uống nhiều nước hơn bình thường. Điều này là do cơ thể mất nước nhanh chóng trong thời tiết nóng.
- Da khô: Da khô nóng, có thể ít hoặc không có mồ hôi. Việc thiếu mồ hôi có thể làm tăng nguy cơ sốc nhiệt.
- Tiểu nhiều: Tiểu tiện nhiều lần, nước tiểu trong. Đây là một dấu hiệu của việc cơ thể cố gắng đào thải nhiệt.
- Triệu chứng khác: Bồn chồn, mệt mỏi, môi miệng khô, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch nhanh. Nếu thấy trẻ có những biểu hiện này, cần theo dõi sát sao và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Nguyên nhân
'Nhiệt trẻ em mùa hè' có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó phổ biến nhất là:
- Thử nhiệt: Do thời tiết nóng ẩm gây ra. Nhiệt độ cao và độ ẩm lớn làm cơ thể khó điều hòa nhiệt độ.
- Sinh thử nhiệt: Thường gặp ở trẻ nhỏ phải bế ẵm nhiều. Việc bế ẵm có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể trẻ, đặc biệt là trong thời tiết nóng.
Nguyên tắc điều trị
Khi trẻ có dấu hiệu bị 'nhiệt', cần tuân thủ các nguyên tắc điều trị sau:
- Thanh thử, tiết nhiệt: Làm mát cơ thể, giảm nhiệt. Sử dụng các biện pháp như chườm mát, tắm nước ấm để giúp trẻ hạ nhiệt.
- Ích khí sinh tân: Bồi bổ khí huyết, tăng cường chất lỏng cho cơ thể. Cho trẻ uống đủ nước và các loại nước ép trái cây để bù lại lượng nước đã mất.
- Chế độ ăn uống: Sử dụng các món ăn, thức uống có tính hàn lương, thanh nhiệt, tránh nóng. Tránh các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ.
Các món ăn, thức uống thích hợp
Dưới đây là một số món ăn, thức uống có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, rất phù hợp cho trẻ bị 'nhiệt':
- Nước lá sen, dưa hấu
- Nguyên liệu: Lá sen tươi 1 lá, vỏ xanh dưa hấu 250g, đường trắng 30g, nước 750ml.
- Cách làm: Rửa sạch lá sen và vỏ dưa hấu. Đun vỏ dưa hấu với nước trong 30 phút, sau đó cho lá sen vào đun thêm 5 phút. Lọc lấy nước, thêm đường và cho trẻ uống thay nước hàng ngày. Nước lá sen và dưa hấu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp cơ thể mát mẻ.
- Nước sâm dưa hấu
- Nguyên liệu: Nhân sâm diệp 5g, vỏ dưa hấu 250g, đường trắng 30g, nước 750ml.
- Cách làm: Rửa sạch nhân sâm và vỏ dưa hấu. Đun nhân sâm với nước sôi trong 10 phút, sau đó cho vỏ dưa hấu vào đun thêm 10 phút. Lọc lấy nước, thêm đường và cho trẻ uống thay nước. Nước sâm dưa hấu giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng và giải nhiệt hiệu quả.
- Nước ngân hà sâm diệp
- Nguyên liệu: Ngân hoa 12g, bạc hà 12g, nhân sâm 5g, đường trắng 30g, nước 750ml.
- Cách làm: Rửa sạch ngân hoa và nhân sâm, cho vào nồi đun sôi với nước trong 20 phút. Sau đó, cho lá bạc hà vào đun thêm 5 phút. Lọc lấy nước, thêm đường và cho trẻ uống thay nước. Nước ngân hà sâm diệp có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kháng viêm và làm dịu các triệu chứng khó chịu.
- Nước dưa hấu: Ép lấy nước dưa hấu cho trẻ uống. Dưa hấu là loại quả có tính mát, chứa nhiều nước và vitamin, giúp giải khát và bù nước cho cơ thể.
- Cháo đậu xanh nhân sâm
- Nguyên liệu: Nhân sâm 3g (hoặc đảng sâm 12g), đậu xanh cả vỏ 30g, gạo tẻ 150g, đường trắng 30g.
- Cách làm: Rửa sạch nhân sâm (hoặc đảng sâm), thái mỏng. Đãi sạch đậu xanh và gạo. Cho đậu xanh vào nồi, thêm nước vừa đủ, đun sôi và hầm đến khi đậu nở. Sau đó, cho gạo và nhân sâm vào hầm thành cháo. Thêm đường và cho trẻ ăn vào bữa sáng hoặc tối. Cháo đậu xanh nhân sâm giúp bồi bổ cơ thể, thanh nhiệt giải độc và cung cấp năng lượng.
- Cháo nhân sâm vỏ dưa hấu
- Nguyên liệu: Nhân sâm 3g (hoặc đảng sâm 12g), vỏ dưa hấu 200g, gạo tẻ 100g, đường trắng 30g.
- Cách làm: Rửa sạch vỏ dưa hấu, thái miếng mỏng, cho vào nồi cháo hầm trong 5-10 phút. Tắt bếp, thêm đường và khuấy đều. Cho trẻ ăn vào bữa sáng hoặc tối. Cháo nhân sâm vỏ dưa hấu có tác dụng thanh nhiệt, giải khát và giúp trẻ dễ tiêu hóa.
Lưu ý quan trọng: Nếu tình trạng 'nhiệt' của trẻ không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, hoặc có các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao liên tục, co giật, li bì, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Thông tin tham khảo: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh thường gặp ở trẻ em - Bộ Y Tế
