Tăng huyết áp là gì?
Khái niệm tăng huyết áp
Tăng huyết áp, hay còn gọi là Hypertension, là một tình trạng y khoa khi huyết áp trong động mạch tăng cao, có thể tồn tại trong nhiều năm mà không biết. Tỷ lệ tăng huyết áp tại Hoa Kỳ là khoảng 50 triệu người, trong đó có đến một phần ba không biết mình mắc bệnh. Huyết áp là áp lực của máu lên thành động mạch và được đọc bằng hai chỉ số: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Huyết áp bình thường khi nghỉ ngơi thường ở mức 120/80mmHg.
Dấu hiệu và triệu chứng
Hầu hết người bị tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nhức đầu, chóng mặt, và chảy máu cam có thể xảy ra trong giai đoạn muộn, đe dọa sức khỏe. Các triệu chứng khác như đổ mồ hôi, co thắt cơ, mệt mỏi, và nhịp tim nhanh cũng có thể xuất hiện khi huyết áp không được kiểm soát tốt.
Nguyên nhân
Tăng huyết áp có hai loại chính: nguyên phát (vô căn) và thứ phát. Nguyên phát thường không rõ nguyên nhân cụ thể, trong khi thứ phát có thể do thuốc, bệnh lý thận, tuyến giáp, hoặc sử dụng chất kích thích như cocaine.
Yếu tố nguy cơ
Nguy cơ không thay đổi được
- Tuổi: Nguy cơ tăng lên theo tuổi.
- Chủng tộc: Người da đen có nguy cơ cao hơn.
- Giới tính: Nam có nguy cơ cao hơn nữ ở tuổi trẻ và trung niên, nhưng nguy cơ cao hơn ở nữ trên 64 tuổi.
- Di truyền: Có yếu tố gia đình mắc bệnh.
Nguy cơ thay đổi được
- Béo phì: Tăng nguy cơ do cần nhiều máu hơn để nuôi dưỡng cơ thể.
- Ít hoạt động: Dẫn đến nhịp tim nhanh và cao huyết áp.
- Hút thuốc: Gây tổn thương thành động mạch.
- Chế độ ăn với nhiều muối hay rượu có thể làm tăng huyết áp.
Khi nào cần khám bác sĩ?
Việc kiểm tra huyết áp thường xuyên là quan trọng, với người trưởng thành nên kiểm tra ít nhất mỗi 2 năm. Mức huyết áp cao đòi hỏi phải tái khám và điều trị kịp thời.
Biến chứng
Tăng huyết áp không kiểm soát có thể gây ra xơ cứng động mạch, suy tim, đột quỵ, tổn thương thận và mắt, dẫn đến nguy cơ đe dọa tính mạng.
Điều trị
Thay đổi lối sống
Các biện pháp tự chăm sóc như chế độ ăn ít muối, giảm cân, tránh thuốc lá và rượu bia có thể giúp kiểm soát huyết áp.
Điều trị bằng thuốc
Nếu thay đổi lối sống không đủ, thuốc hạ áp như thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, chất ức chế men chuyển ACE có thể được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ.
Tự chăm sóc bản thân
Duy trì chế độ sống khoa học thông qua ăn uống lành mạnh, tập luyện thể thao, ngủ đủ giấc và kiểm soát stress là chiến lược dài hạn giúp quản lý huyết áp hiệu quả.
Một số kỹ năng cần có
Đo huyết áp tại nhà và theo dõi để điều chỉnh lối sống và thuốc điều trị phù hợp. Sự kiên nhẫn và lạc quan trong quá trình điều trị cũng rất quan trọng.
