Niacin, hay vitamin B3, là một vitamin tan trong nước giúp ngăn ngừa bệnh Pellagra. Nó có thể được tổng hợp từ tryptophan và cần các vitamin nhóm B khác cho quá trình này. Niacin giữ vai trò tạo NAD và NADP, coenzyme giúp chuyển hóa năng lượng. Được tìm thấy nhiều trong thịt và ngũ cốc, niacin là cần thiết trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Giới thiệu về Niacin Niacin, còn được biết đến là vitamin B3, là một vitamin tan trong nước có vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Nó được cấu thành từ hai hợp chất liên quan là acid nicotinic và niacinamide (nicotinamide). Niacin đóng vai trò ngăn ngừa bệnh Pellagra - một loại bệnh thiếu hụt vitamin B3 nghiêm trọng, đặc trưng bởi các triệu chứng tiêu chảy, viêm da và mất trí nhớ. ### Các hợp chất liên quan - Acid nicotinic có vai trò quan trọng trong điều trị nhiều loại bệnh, bao gồm việc giảm mức cholesterol xấu (LDL). - Niacinamide (nicotinamide) thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tâm thần và điều trị viêm khớp. ## Niệu và Sự ổn định của Niacin ### Con đường tạo ra Niacin Niacin có thể được tổng hợp trong cơ thể từ axit amin thiết yếu tryptophan. Để quá trình này diễn ra hiệu quả, cần đến sự tham gia của các vitamin nhóm B khác như thiamin (B1), pyridoxin (B6) và biotin. ### Độ ổn định của niacin Niacin là một trong những vitamin nhóm B ổn định nhất. Nó không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng, không khí hay chất kiềm. Duy nhất niacin bị hao hụt khi hòa tan vào nước nếu nấu ăn dùng nước này. ## Chức năng và Nhu cầu ### Coenzyme quan trọng Niacin góp phần tạo thành hai coenzyme chủ chốt: NAD (nicotinamide adenin dinucleotide) và NADP (nicotinamide adenin dinucleotide phosphate). Những coenzyme này hỗ trợ quan trọng trong quá trình chuyển hóa và giải phóng năng lượng từ thực phẩm. ### Nhu cầu hàng ngày - Giới hạn an toàn cho bổ sung hàng ngày: niacinamide = 450mg, acid nicotinic = 150mg. - Liều khuyến nghị dùng hàng ngày = 18mg. ## Nguồn thực phẩm cung cấp Niacin ### Thực phẩm giàu Niacin Niacin có mặt nhiều trong các loại thịt, sản phẩm từ thịt, khoai tây, bánh mì, ngũ cốc và một số rau củ quả khác. Việc ăn đủ lượng các thực phẩm chứa niacin có thể giúp dễ dàng duy trì lượng niacin cần thiết cho cơ thể. ### Hàm lượng Niacin trong thực phẩm Một số loại thực phẩm với hàm lượng niacin tiêu biểu: - Cám gạo: 18.5 mg/100g - Cá ngừ: 11.6 mg/100g - Gan gà: 9.3 mg/100g - Thịt trắng của gà: 8.1 mg/100g - Mầm lúa mì: 5.6 mg/100g - Gạo đỏ: 4.7 mg/100g - Bông cải: 0.8 mg/100g - Quả vả khô: 0.4 mg/100g ## Thiếu hụt và Triệu chứng ### Triệu chứng thiếu hụt nhẹ và nặng Thiếu hụt niacin dù nhẹ cũng có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, trầm cảm và giảm trí nhớ. Thiếu hụt nghiêm trọng có thể dẫn đến bệnh Pellagra, với biểu hiện nổi bật là 3D: tiêu chảy, viêm da và mất trí nhớ. Tình trạng này thường thấy ở các cộng đồng dựa vào bắp (ngô) làm nguồn thực phẩm chủ yếu do niacin trong bắp khó hấp thụ và bắp cũng nghèo tryptophan. ## Tác dụng bổ sung của Niacin ### Điều trị các bệnh và tình trạng sức khỏe - Nghiện rượu: Những người nghiện rượu thường thiếu niacin và phải được bổ sung kèm các vitamin B khác để cải thiện sức khỏe tổng thể. - Tăng Cholesterol: Niacin, đặc biệt dưới dạng acid nicotinic, giúp giảm lượng LDL - cholesterol xấu và tăng HDL - cholesterol tốt, hỗ trợ trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. - Sức khỏe tâm thần: Một số nghiên cứu cho thấy liều cao niacin có thể cải thiện triệu chứng của một số bệnh tâm thần. Tuy nhiên, các nghiên cứu này cho thấy kết quả khác nhau và chưa có kết luận chắc chắn. - Viêm khớp: Niacinamide có thể hữu ích trong điều trị viêm xương khớp và các tình trạng đau khớp khác. ## Độ an toàn và Tương tác ### An toàn khi sử dụng Niacin Sử dụng acid nicotinic ở liều cao 3-6g/ngày có thể gây ảnh hưởng đến gan. Niacinamide được coi là an toàn hơn khi sử dụng ở liều cao. Cần bảo đảm không sử dụng vượt quá các giới hạn khuyến nghị để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. ### Tương tác và Chống chỉ định - Acid nicotinic >20 mg có thể gây dãn mạch da và đỏ mặt, nhưng triệu chứng thường giảm sau một vài ngày và có thể giảm thêm khi dùng kèm bữa ăn. - Cần tránh dùng acid nicotinic cho bệnh nhân mắc gout, đái tháo đường, viêm loét dạ dày và bệnh gan nặng.
