Nghẽn khí đạo

Nghẽn khí đạo

Bài viết cung cấp thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử trí khi bị nghẹn khí đạo. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm dị vật, sưng họng, hoặc tụt lưỡi ở người bất tỉnh. Dấu hiệu bao gồm thở gắng sức, da tái xanh, và nghẹt thở. Cách xử trí bao gồm loại bỏ vật cản, hô hấp nhân tạo và gọi cấp cứu.

Nghẹn Khí Đạo: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu và Cách Xử Trí

Nghẹn khí đạo là một tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến thiếu oxy lên não và thậm chí tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Khí đạo là đường dẫn khí từ mũi và miệng đến phổi, đảm bảo quá trình hô hấp diễn ra bình thường. Khi đường dẫn khí này bị tắc nghẽn, cơ thể sẽ không nhận đủ oxy cần thiết.

Nguyên Nhân Nghẹn Khí Đạo

Có nhiều nguyên nhân gây nghẹn khí đạo, bao gồm:

  • Thức ăn, nôn mửa, vật thể lạ: Đây là những nguyên nhân thường gặp nhất, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi. Các loại thức ăn như thịt, xương, viên kẹo hoặc các vật thể nhỏ như đồng xu, đồ chơi có thể vô tình lọt vào đường thở.
  • Sưng họng do chấn thương: Chấn thương vùng cổ, họng có thể gây sưng tấy, làm hẹp hoặc tắc nghẽn đường thở.
  • Nạn nhân bất tỉnh, lưỡi cản trở: Ở người bất tỉnh, các cơ vùng họng bị thả lỏng, khiến lưỡi tụt xuống và chặn đường thở.
  • Trẻ em nuốt dị vật: Trẻ nhỏ có xu hướng khám phá thế giới xung quanh bằng miệng, do đó dễ nuốt phải các vật thể lạ, gây tắc nghẽn đường thở. Dị vật có thể gây sưng phổi, xẹp phổi hoặc viêm phổi.

Dấu Hiệu Nhận Biết Nghẹn Khí Đạo

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu nghẹn khí đạo là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:

  • Thở gắng sức, thở to: Nạn nhân phải cố gắng để thở, tạo ra tiếng thở khò khè hoặc rít.
  • Cử động ngực và bụng ngược chiều: Khi hít vào, ngực hóp vào trong khi bụng phình ra, và ngược lại khi thở ra. Đây là dấu hiệu cho thấy không khí không lưu thông bình thường.
  • Da tái xanh (cyanosis): Thiếu oxy khiến da, đặc biệt là môi và đầu ngón tay, chuyển sang màu xanh tím.
  • Lỗ mũi đỏ: Do phải gắng sức thở, lỗ mũi có thể phập phồng và đỏ lên.
  • Thành ngực giãn ra: Các cơ giữa xương sườn và các phần mềm trên xương cổ và xương ngực co kéo mạnh để cố gắng đưa không khí vào phổi.
  • Nghẹt thở: Nạn nhân không thể nói, ho hoặc thở được.

Nghẹt thở xảy ra khi không khí không thể đến phổi do vật cản ở mũi, miệng hoặc do hít phải khói độc.

Cách Chữa Trị Nghẹn Khí Đạo

Khi gặp người bị nghẹn khí đạo, cần bình tĩnh và thực hiện các bước sau đây:

Những Điều Nên Làm

  • Đưa không khí trong lành vào phổi: Đảm bảo môi trường xung quanh thoáng đãng, không có khói bụi hoặc chất độc hại.
  • Gọi hỗ trợ y tế: Gọi ngay số cấp cứu 115 để được hướng dẫn và hỗ trợ y tế kịp thời.
  • Loại bỏ vật cản đường thở: Nếu thấy vật cản trong miệng nạn nhân, hãy cẩn thận lấy ra. Nếu không thấy, thực hiện nghiệm pháp Heimlich (ấn bụng) nếu nạn nhân còn tỉnh táo hoặc ấn ngực nếu nạn nhân bất tỉnh (tham khảo hướng dẫn chi tiết bên dưới).
  • Kiểm tra nhịp thở và mạch đập (nếu bất tỉnh): Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem còn thở và có mạch không.
  • Hô hấp nhân tạo (nếu cần): Nếu nạn nhân không thở, tiến hành hô hấp nhân tạo (ép tim ngoài lồng ngực và thổi ngạt) theo hướng dẫn của nhân viên y tế hoặc người có kinh nghiệm.
  • Gọi cấp cứu 115: Gọi lại để thông báo tình hình và yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp.
  • Đặt nạn nhân ở vị trí hồi sức: Đặt nạn nhân nằm nghiêng một bên để tránh bị sặc nếu nôn mửa.
  • Trấn an và theo dõi nạn nhân (nếu tỉnh táo): Giữ cho nạn nhân bình tĩnh, động viên họ và theo dõi sát sao tình trạng cho đến khi nhân viên y tế đến.

Lưu ý:

  • Đối với trẻ nhỏ, cần thực hiện các biện pháp xử trí phù hợp với lứa tuổi (ví dụ, vỗ lưng ấn ngực thay vì nghiệm pháp Heimlich).
  • Nếu không chắc chắn về cách thực hiện, hãy gọi ngay số cấp cứu 115 để được hướng dẫn cụ thể. Theo khuyến cáo của Hội Tim Mạch Học Việt Nam, việc đào tạo và trang bị kiến thức về sơ cứu ban đầu, bao gồm xử trí nghẹn đường thở, là vô cùng quan trọng để cứu sống người bệnh.

Nguồn tham khảo: Bộ Y Tế, Hội Tim Mạch Học Việt Nam, Medscape, v.v.

Bài liên quan