10 Dấu Hiệu Cảnh Báo Bệnh Alzheimer Bạn Cần Biết
Bệnh Alzheimer là một dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất, đặc biệt ở người lớn tuổi. Theo thống kê của Tổ chức Alzheimer Quốc tế (Alzheimer's Disease International), cứ mỗi 3 giây lại có một người trên thế giới mắc chứng sa sút trí tuệ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo có thể giúp người bệnh và gia đình chủ động hơn trong việc tìm kiếm sự hỗ trợ y tế, xây dựng kế hoạch chăm sóc phù hợp và cải thiện chất lượng cuộc sống.
1. Suy Giảm Trí Nhớ Ảnh Hưởng Đến Công Việc
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Ai trong chúng ta cũng có thể thỉnh thoảng quên một vài chi tiết nhỏ như nhiệm vụ được giao, thời hạn công việc hoặc tên của một đồng nghiệp. Điều này thường xảy ra khi chúng ta đang bận rộn hoặc căng thẳng.
- Người bệnh Alzheimer: Ở người bệnh Alzheimer, sự suy giảm trí nhớ không chỉ đơn thuần là quên mà nó xảy ra một cách thường xuyên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Họ có thể quên những thông tin vừa mới được cung cấp, lặp đi lặp lại câu hỏi, hoặc gặp khó khăn trong việc ghi nhớ các sự kiện quan trọng.
Ví dụ: Một người bình thường có thể quên tên một đồng nghiệp mới quen, nhưng người bệnh Alzheimer có thể quên luôn cả công việc mình đang làm hoặc không nhận ra những người đồng nghiệp thân thiết.
2. Khó Khăn Trong Việc Thực Hiện Các Công Việc Quen Thuộc Hàng Ngày
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Chúng ta có thể thỉnh thoảng quên một vài công việc lặt vặt như để quên dụng cụ làm vườn hoặc quên mất giờ ăn. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể tự thực hiện hầu hết các công việc hàng ngày một cách dễ dàng.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer gặp khó khăn trong việc thực hiện ngay cả những công việc đơn giản và quen thuộc nhất. Họ có thể quên các bước thực hiện, thứ tự các công việc cần làm, hoặc thậm chí quên luôn cả mục đích của công việc đó.
Ví dụ: Một người bình thường có thể quên tưới cây, nhưng người bệnh Alzheimer có thể quên cách sử dụng vòi nước hoặc không nhớ mình cần phải làm gì với cái cây.
3. Vấn Đề Về Ngôn Ngữ
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Đôi khi chúng ta có thể gặp khó khăn trong việc tìm từ ngữ phù hợp để diễn đạt ý mình, đặc biệt là khi nói về những chủ đề phức tạp. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể giao tiếp một cách hiệu quả.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer thường xuyên gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng, ngay cả khi sử dụng những từ ngữ đơn giản. Họ có thể quên từ, sử dụng từ ngữ không phù hợp, hoặc nói những câu vô nghĩa, khiến cho người khác khó hiểu.
Ví dụ: Một người bình thường có thể nói "Tôi quên mất cái đó gọi là gì", nhưng người bệnh Alzheimer có thể nói "Tôi muốn cái…cái…đồ vật đó".
4. Mất Định Hướng Về Không Gian và Thời Gian
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Chúng ta có thể quên ngày tháng hoặc quên mất mình cần mua gì ở cửa hàng. Tuy nhiên, chúng ta vẫn biết mình đang ở đâu và làm gì.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer có thể bị mất phương hướng ngay cả ở những nơi quen thuộc. Họ có thể không nhớ mình đang ở đâu, không biết đường về nhà, hoặc không nhận ra những người thân quen.
Ví dụ: Một người bình thường có thể quên hôm nay là thứ mấy, nhưng người bệnh Alzheimer có thể không biết mình đang ở trong nhà của mình.
5. Suy Giảm Khả Năng Phán Đoán
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Đôi khi chúng ta có thể đưa ra những quyết định sai lầm, chẳng hạn như không mang áo ấm khi trời lạnh. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có khả năng đánh giá tình huống và đưa ra những quyết định hợp lý.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer thường đưa ra những quyết định kỳ lạ và không phù hợp với hoàn cảnh. Họ có thể mặc quần áo trái mùa, đi dép trong nhà ra đường, hoặc chi tiêu tiền bạc một cách hoang phí.
Ví dụ: Một người bình thường có thể quên mang áo khoác khi trời trở lạnh đột ngột, nhưng người bệnh Alzheimer có thể mặc áo ngủ ra ngoài đường vào ban ngày.
6. Khó Khăn Trong Suy Nghĩ Trừu Tượng
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Chúng ta có thể gặp khó khăn trong việc giải quyết những vấn đề phức tạp, nhưng vẫn có thể hiểu và thực hiện những phép toán cơ bản.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer gặp khó khăn trong việc hiểu các khái niệm trừu tượng, tính toán đơn giản, hoặc quản lý tài chính cá nhân.
Ví dụ: Một người bình thường có thể gặp khó khăn trong việc tính lãi suất ngân hàng, nhưng người bệnh Alzheimer có thể không biết cách đếm tiền.
7. Sắp Xếp Sai Vị Trí Vật Dụng
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Đôi khi chúng ta có thể để quên đồ đạc ở những nơi không đúng chỗ. Tuy nhiên, chúng ta thường nhớ ra và tìm lại được chúng.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer thường xuyên để đồ đạc ở những nơi kỳ lạ và không thể nhớ mình đã để chúng ở đâu. Họ có thể đặt chìa khóa trong tủ lạnh, điện thoại trong lò vi sóng, hoặc thậm chí giấu đồ đạc ở những nơi bí mật.
Ví dụ: Một người bình thường có thể để quên chìa khóa trên bàn, nhưng người bệnh Alzheimer có thể để chìa khóa trong ngăn đá tủ lạnh.
8. Thay Đổi Tính Khí và Lối Cư Xử
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Chúng ta trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau trong cuộc sống. Tuy nhiên, những thay đổi này thường có lý do rõ ràng và dễ hiểu.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer có thể thay đổi tính khí một cách nhanh chóng và thất thường, đôi khi không có lý do rõ ràng. Họ có thể trở nên cáu kỉnh, lo lắng, sợ hãi, hoặc thậm chí hung hăng.
Ví dụ: Một người bình thường có thể cảm thấy buồn bã sau một ngày làm việc căng thẳng, nhưng người bệnh Alzheimer có thể đột nhiên trở nên tức giận mà không có lý do.
9. Thay Đổi Nhân Cách
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Tính cách của chúng ta có thể thay đổi theo thời gian do ảnh hưởng của tuổi tác, kinh nghiệm sống, và các yếu tố khác.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer có thể trải qua những thay đổi lớn trong tính cách. Họ có thể trở nên nhút nhát, dè dặt, hoặc mất hứng thú với những hoạt động mà trước đây họ yêu thích. Một số người có thể trở nên nghi ngờ, ghen tuông, hoặc thậm chí có những hành vi bạo lực.
Ví dụ: Một người vốn hòa đồng, cởi mở có thể trở nên thu mình, ít nói và ngại giao tiếp.
10. Mất Năng Lực Sáng Tạo
Sự khác biệt giữa người bình thường và người bệnh Alzheimer:
- Người bình thường: Khi cảm thấy mệt mỏi hoặc chán nản, chúng ta có thể mất hứng thú với công việc và các hoạt động giải trí. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có khả năng sáng tạo và tìm kiếm những điều mới mẻ.
- Người bệnh Alzheimer: Người bệnh Alzheimer thường mất hứng thú với tất cả mọi thứ, kể cả những hoạt động mà trước đây họ đam mê. Họ có thể không còn muốn đọc sách, nghe nhạc, xem phim, hoặc tham gia các hoạt động xã hội.
Ví dụ: Một người thích làm vườn có thể không còn muốn chăm sóc cây cối, hoặc một người thích nấu ăn có thể không còn hứng thú vào bếp.
Lưu ý quan trọng: Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào trong số những dấu hiệu trên, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện sớm bệnh Alzheimer có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh và gia đình.
