Như chúng ta đã biết, tới bây giờ những nhà công nghệ cũng đã xác định được khoảng 40% các bệnh ung thư là có thể phòng ngừa được.
Việc tầm soát (rà tìm, sàng lọc) nhằm phát hiện sớm bất kỳ bệnh lý ung thư nào khi nó chưa có những triệu chứng lâm sàng, hay khi còn ở thời kỳ tiền ung thư (chưa chuyển sang bệnh ung thư thực sự). Mục tiêu chính là làm giảm tỉ lệ mắc bệnh và đem lại phổ quát thời cơ trị khỏi cho người bệnh.
Theo những số liệu ghi nhận ung thư trên thế giới thì ung thư đại-trực tràng là mẫu ung thư đứng hàng thứ ba. Riêng tại nước ta, đây là mẫu ung thư đứng hàng thứ tư ở cả 2 giới.
Tuy về suất độ thì ung thư đại-trực tràng ko giảm, nhưng tỉ lệ tử vong vì ung thư đại-trực tràng đã giảm liên tục từ các thập niên 1980 đến nay.
Giải thích cho lý do này là nhờ các tiến bộ của các phương tiện tầm soát, chẩn đoán, phát hiện sớm các pô-lýp ở đại trực tràng và được cắt bỏ trước khi chuyển thành ung thư; cũng từ những phương tiện này mà các bác sĩ cũng chẩn đoán được bệnh ở công đoạn sớm hơn góp phần điều trị khỏi bệnh.
Bên cạnh đó cũng phải kể đến những tiến bộ vượt bậc trong điều trị đã có lại các kết quả vô cộng ngoạn mục, cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh 1 cách rõ rệt.
Các nhà nghiên cứu đưa ra những yếu tố để đánh giá nguy cơ ung thư đại-trực tràng như: tuổi, giới, chỉ số BMI (Body Mass Index), tiêu thụ rau tươi, thịt đỏ, uống rượu, tình trạng vận động cơ thể, có dùng vitamin và các yếu tố vi lượng.
Qua đó, sẽ tính điểm cho từng yếu tố nguy cơ: 2 điểm cho mỗi thập niên ở các người trên 50 tuổi (ví dụ như các người 60 tuổi thì điểm số nguy cơ là 4 điểm; 70 tuổi là 6 điểm...); một điểm cho các người có tiền sử hút thuốc lá; 1 điểm cho những người có chỉ số BMI 26-29,9; hai điểm cho các người có chỉ số BMI ≥ 30; và một điểm cho những người uống rượu bia hơn một lần trong tuần.
Như vậy, những người 50 tuổi trở lên là các đối tượng dễ mắc ung thư đại-trực tràng, đặc biệt là khi có những thay đổi lề thói của đường ruột đi kèm, như rối loàn tiêu hóa, đi tiêu ra máu, tiêu phân đen.., cần đến những cơ sở y tế để được trả lời và tầm soát.
Các dụng cụ tầm soát ung thư đại-trực tràng thường được khởi đầu bằng các công cụ giản đơn, cho đến những cách thức chuyên sâu như sắm máu ẩn hiện diện trong phân, nội soi đại tràng "sigma", soi toàn bộ đại tràng, chụp đại tràng đối quan kép...
Việc xét nghiệm chiếc phân cho thấy có cải thiện được tiên lượng bệnh nhờ phát hiện ung thư ở công đoạn sớm và có thể điều trị khỏi. Xét nghiệm nội soi và chụp X-quang đại tràng cho thấy rõ vị trí tổn thương hoặc những pô-lýp và được cắt bỏ qua nội soi trước khi chúng chuyển thành ung thư thực thụ.
Hiện nay, các phương pháp mới như xét nghiệm DNA phân, nội soi ảo sườn đại tràng nhờ phần mềm xử lý để tái hiện lại toàn bộ hình ảnh của lòng đại tràng dựa trên những lát cắt qua chụp cắt lớp, hay nội soi khuông đại tràng bằng viên camera (capsule endoscopy) cũng đã được thực hiện.
Tóm lại, ung thư đại-trực tràng là một trong những ung thư thường gặp, kết quả điều trị xấu và tốn kém lúc bệnh được chẩn đoán ở công đoạn muộn hoặc đã có di căn.
Việc tầm soát ung thư đại-trực tràng nhằm phát hiện những thương tổn tiền ung thư, hay bệnh ở quá trình sớm sẽ với đến cho người bệnh đa dạng cơ hội thắng lợi ung thư.
Nguồn: Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe TP.HCM