Bong Gân, Trật Khớp: Chấn Thương Nhỏ, Hậu Quả Lớn
Trong cuộc sống hiện đại bận rộn, chúng ta thường có xu hướng chủ quan với sức khỏe, đặc biệt là các chấn thương thường gặp như bong gân, trật khớp. Mặc dù có vẻ không nghiêm trọng, nhưng nếu không sơ cứu và điều trị kịp thời, chúng có thể dẫn đến những di chứng lâu dài.
Nguyên Nhân và Hậu Quả
Nguyên nhân thường gặp của bong gân, trật khớp:
Bong gân và trật khớp thường xảy ra do:
- Cử động mạnh, đột ngột: Các hoạt động thể thao, vận động quá sức có thể gây ra những chấn thương bất ngờ cho khớp.
- Động tác lặp đi lặp lại với cường độ cao: Các công việc đòi hỏi thực hiện các động tác lặp đi lặp lại có thể gây áp lực lên khớp và dẫn đến tổn thương.
- Chơi thể thao, trượt ngã, tai nạn: Đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra các chấn thương liên quan đến khớp.
- Phụ nữ đi giày cao gót: Giày cao gót có thể làm thay đổi tư thế và gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là ở mắt cá chân và đầu gối.
Các khớp dễ bị tổn thương nhất bao gồm mắt cá chân, đầu gối, cổ tay và vai.
Hậu quả nếu không điều trị kịp thời:
- Đau nhói, sưng, bầm tím, khó khăn khi đi lại: Đây là những triệu chứng thường gặp ngay sau khi bị bong gân hoặc trật khớp. Mức độ nghiêm trọng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương dây chằng.
- Có thể gây thoái hóa khớp nếu không điều trị đúng cách: Nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách, các tổn thương ở khớp có thể dẫn đến thoái hóa khớp, gây đau đớn và hạn chế vận động lâu dài.
Theo thời gian, nếu khớp bị tổn thương lặp đi lặp lại, sụn viền và bao khớp có thể bị hư hại, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. (Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7926497/)
Giai đoạn tổn thương
Giai đoạn viêm tấy (72 giờ đầu):
- Nước hoạt dịch và máu tụ ngấm vào dây chằng, bao khớp: Sau chấn thương, cơ thể phản ứng bằng cách tăng cường lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương, gây ra tình trạng viêm.
- Phù nề, đau nhức do thoát máu ngoài mạch: Các chất trung gian gây viêm như histamin, serotonin và prostaglandin được giải phóng, gây thoát mạch và dẫn đến phù nề, đau nhức.
Giai đoạn hồi phục (4-6 tuần):
- Vết thương hết sưng nề, xuất hiện mạch máu mới, sợi collagen non: Trong giai đoạn này, cơ thể bắt đầu tái tạo các mô bị tổn thương. Các mạch máu mới hình thành để cung cấp dưỡng chất, và các sợi collagen non được sản xuất để thay thế các sợi collagen bị đứt hoặc tổn thương.
- Dây chằng dễ bị đứt lại nếu vận động mạnh: Mặc dù đang trong quá trình hồi phục, dây chằng vẫn còn yếu và dễ bị tổn thương lại nếu vận động quá sức. Do đó, cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ về việc nghỉ ngơi và phục hồi chức năng.
Giải Pháp Sơ Cứu và Điều Trị
Sơ cứu đúng cách khi bị bong gân, trật khớp:
- Chườm đá/nước lạnh (10-15 phút): Chườm lạnh giúp giảm đau, giảm sưng và hạn chế chảy máu trong vòng 24-48 giờ đầu sau chấn thương. (Nguồn: https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/rice-treatment)
- Băng ép và đưa đến cơ sở y tế: Băng ép giúp cố định khớp và giảm sưng. Sau khi sơ cứu, cần đưa người bị thương đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Điều trị chuyên sâu:
- Nghỉ ngơi, hạn chế vận động: Điều này giúp giảm áp lực lên khớp và tạo điều kiện cho quá trình hồi phục.
- Sử dụng thuốc xoa bóp từ dược liệu (Đại hồi, Địa liền, Thiên niên kiện, Quế…) để tăng tuần hoàn máu, giảm phù nề: Các loại thảo dược này có tác dụng giảm đau, kháng viêm và tăng cường lưu thông máu, giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Lưu ý quan trọng:
Việc điều trị bong gân, trật khớp cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau như vật lý trị liệu, dùng thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc phẫu thuật. Việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị sẽ giúp bạn phục hồi nhanh chóng và tránh các biến chứng lâu dài.
Disclaimer: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế.
