Loãng xương: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Loãng xương là tình trạng xương bị xốp, giòn, và dễ gãy do mất canxi và các chất khoáng khác. Tình trạng này thường không có triệu chứng rõ rệt cho đến khi xương đã rất yếu. Dưới đây là cái nhìn toàn diện về các nguyên nhân và cách phòng ngừa loãng xương.
Triệu chứng
Trong giai đoạn đầu, loãng xương thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bạn có thể gặp:
- Đau lưng: Do gãy hoặc lún xẹp đốt sống.
- Sụt cân và gù lưng: Có thể xảy ra khi các đốt sống bị tổn thương.
- Gãy xương: Thường thấy ở đốt sống, cổ tay, hông và các xương khác.
Nguyên nhân và quá trình tiến triển
Loãng xương xảy ra khi lượng chất khoáng trong xương bị thiếu hụt. Xương là cơ quan sống liên tục được xây dựng lại gọi là quá trình tổ chức lại xương. Quá trình này bị ảnh hưởng bởi:
- Tuổi tác: Khả năng tạo xương mới giảm dần sau tuổi 30.
- Hormone: Đặc biệt là estrogen ở phụ nữ mãn kinh làm giảm tạo xương.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ khiến loãng xương dễ phát triển gồm có:
- Giới tính và chủng tộc: Phụ nữ, người da trắng và Đông Nam Á có nguy cơ cao hơn.
- Tiền sử gia đình: Có mẹ hoặc chị em gái bị loãng xương tăng nguy cơ.
- Thói quen xấu: Hút thuốc lá, ít vận động, và uống rượu quá mức.
- Ảnh hưởng của thuốc: Một số thuốc như corticosteroid và thuốc lợi tiểu có thể gây mất xương.
Tầm soát và chẩn đoán
Để phát hiện sớm loãng xương, bác sĩ thường sử dụng phương pháp đo mật độ xương như DEXA. Phụ nữ không dùng estrogen và có yếu tố nguy cơ, hoặc trên 65 tuổi, nên tầm soát thường xuyên.
Điều trị và biện pháp điều trị
Điều trị loãng xương bao gồm sử dụng thuốc và thay đổi lối sống:
- Hormone thay thế (HRT): Đang được xem xét lại do nguy cơ tác dụng phụ.
- Bisphosphonates: Như alendronate giúp bảo tồn khối lượng xương.
- Raloxifene và Calcitonin: Giúp giảm mất xương mà không có tác dụng phụ nghiêm trọng của HRT.
Phòng ngừa và tự chăm sóc
Phòng ngừa loãng xương thông qua:
- Bổ sung canxi và vitamin D: Rất quan trọng trong việc bảo vệ xương.
- Tập thể dục đều đặn: Giúp tăng cường độ bền cho xương.
- Lối sống lành mạnh: Tránh hút thuốc và hạn chế rượu.
- Giữ tư thế đúng: Ngăn ngừa tổn thương cột sống.
Các biến chứng
Biến chứng nghiêm trọng nhất của loãng xương là gãy xương, đặc biệt là ở cột sống và hông, có thể dẫn đến mất chức năng và biến chứng nặng.
