Ngủ gà (hay ngủ rũ) là một tình trạng rối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi cảm giác uể oải lơ mơ hay những cơn buồn ngủ không thể cưỡng lại được, xảy ra vào ban ngày. Bạn rất khó tỉnh táo hoàn toàn và năng suất làm việc sẽ giảm sút rõ rệt. Bệnh này rất hay bị chẩn đoán lầm với trầm cảm hoặc những tình trạng có ức chế thần kinh khác.
Ngủ gà (hay ngủ rũ) là một tình trạng rối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi cảm giác uể oải lơ mơ hay những cơn buồn ngủ không thể cưỡng lại được, xảy ra vào ban ngày. Bạn rất khó tỉnh táo hoàn toàn và năng suất làm việc sẽ giảm sút rõ rệt. Bệnh này rất hay bị chẩn đoán lầm với trầm cảm hoặc những tình trạng có ức chế thần kinh khác.Triệu chứng
Các triệu chứng thường gặp là:
- Tình trạng buồn ngủ quá mức, vượt quá nhu cầu bình thường và không thể cưỡng lại được, xảy ra vào ban ngày.
- Mất trương lực cơ đột ngột cũng rất thường thấy. Có thể gây ra nhiều biến đổi sinh lý, như nói lắp, nói ngọng, kéo dài vài giây đến vài phút. Cảm xúc mạnh như vui hoặc buồn quá độ có thể làm khởi phát triệu chứng này.
- Liệt ngủ: hiếm gặp. Bệnh nhân mất khả năng cử động hoặc nói năng tạm thời, ngay cả lúc đang buồn ngủ hay khi vừa mới thức sau cơn. Điểm đặc biệt là liệt ngủ hay đi kèm với triệu chứng rung giật nhãn cầu.
- Ảo giác: có thể xảy ra khi bệnh nhân rơi nhanh vào tình trạng ngủ gà, có rung giật nhãn cầu. Lúc này bệnh nhân trong tình trạng nửa thức nửa ngủ nên hay có những cơn mơ rất thực, sống động và thường khủng khiếp kinh hoàng.
Khoảng 75% người bệnh ngủ gà có cả hai triệu chứng đầu. Các triệu chứng còn lại chỉ xuất hiện trong khoảng 25-50% trường hợp.
Ngoài ra có một số triệu chứng khác như giấc ngủ không sâu về đêm, đôi khi có cử động tự động,...
Tuổi mắc bệnh này khoảng 14-16 tuổi đến 25-26 tuổi và thường ít được chẩn đoán và điều trị đúng đắn.
Nguyên nhân
Hiện nay vẫn còn chưa được biết rõ ràng. Một số giả thuyết cho là do nguyên nhân di truyền, nguyên nhân rối loạn chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine, hay một vài loại virus,...
Biến chứng
Ngủ gà đôi khi gây ra khó chịu và cản trở cuộc sống và sinh hoạt bình thường của bạn, hoặc nặng có thể lờ đờ, thờ ơ, ngủ lịm, hôn mê,...và ảnh hưởng đến những người thân. Ngủ gà còn làm ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt tình dục và có thể gây bất lực. Bạn có thể gây ra tai nạn khi đang lái xe, nấu ăn, trèo cao,...mà cơn buồn ngủ ập đến bất chợt không kiểm soát được.
Điều trị
Khi bạn thấy triệu chứng của ngủ gà thường xuyên, quá mức và làm ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của mình, nên tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn.
Hiện nay chưa có một phương pháp nào thực sự hữu hiệu để điều trị bệnh ngủ gà, nhưng một số thuốc và thay đổi lối sống có thể làm cải thiện triệu chứng bệnh.
Các thuốc bao gồm:
- Thuốc kích thích thần kinh trung ương: methylphenidate (Ritalin), dextroamphetamine (Dexedrine), pemoline (Cylert) and ephedrine. Tuy nhiên chúng có nhiều tác dụng phụ và có thể gây nghiện. Modafinil (Provigil) có thể làm cải thiện triệu chứng rất tốt, ít tác dụng phụ và không gây nghiện. Có triển vọng tốt.
- Thuốc chống trầm cảm, thường là nhóm chống trầm cảm 3 vòng, rất hay được sử dụng để làm giảm triệu chứng rung giật nhãn cầu, ảo giác và liệt ngủ.
Các thay đổi lối sống phù hợp gồm:
- Đi ngủ và thức dậy điều độ mỗi ngày, kể cả ngày nghỉ.
- Nên nghỉ trưa 10 – 15 phút mỗi ngày.
- Tránh dùng cà phê, thuốc lá.