Tê Tay: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị
Tê tay là một triệu chứng khó chịu mà nhiều người gặp phải, không phân biệt tuổi tác. Có nhiều nguyên nhân gây tê tay, từ các vấn đề sức khỏe nhỏ đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng sẽ giúp bạn có hướng xử lý và điều trị phù hợp.
Nguyên Nhân Gây Tê Tay
Các Nguyên Nhân Thường Gặp
Tê tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Rối loạn canxi máu: Nồng độ canxi trong máu không ổn định có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, gây ra tê tay.
- Co thắt mạch máu ngoại vi: Sự co thắt của các mạch máu ở tay có thể làm giảm lưu lượng máu đến các dây thần kinh, gây tê.
- Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tê tay. Hội chứng này xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay.
Đối Tượng Dễ Mắc
Bệnh tê tay do hội chứng ống cổ tay thường gặp ở:
- Phụ nữ: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới do cấu trúc cổ tay và thay đổi гормон.
- Người từ 35 tuổi trở lên: Tuổi tác càng cao, nguy cơ mắc bệnh càng tăng.
- Người lao động sử dụng nhiều động tác cổ tay: Những người làm công việc đòi hỏi lặp đi lặp lại các động tác cổ tay như đánh máy, làm thủ công, hoặc sử dụng các công cụ rung động có nguy cơ cao hơn.
Liên Quan Đến Bệnh Lý Khác
Hội chứng ống cổ tay có thể là biểu hiện của một số bệnh lý khác, bao gồm:
- Viêm đa dây thần kinh (do tiểu đường): Bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương các dây thần kinh, dẫn đến tê tay và các triệu chứng khác.
- Viêm đa khớp dạng thấp: Bệnh tự miễn này có thể gây viêm các khớp ở cổ tay, chèn ép dây thần kinh giữa.
- Thoái hóa cột sống cổ: Thoái hóa các đốt sống cổ có thể gây chèn ép các dây thần kinh đi xuống cánh tay và bàn tay, gây tê.
Triệu Chứng Tê Tay
Vị Trí Tê
- Gan bàn tay, ngón trỏ và ngón giữa: Đây là vị trí tê thường gặp nhất do dây thần kinh giữa chi phối cảm giác ở các khu vực này.
- Có thể lan ra các ngón khác: Trong một số trường hợp, tê có thể lan ra cả bàn tay, bao gồm cả ngón út và ngón áp út.
Thời Điểm Xuất Hiện
- Khi lái xe: Tê tay có thể xuất hiện khi cầm tay lái xe máy hoặc ô tô trong thời gian dài.
- Nửa đêm khi ngủ: Nhiều người bị tê tay vào ban đêm, gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Các Biểu Hiện Khác
- Yếu và teo cơ ô mô cái (khối cơ dưới ngón tay cái): Nếu không điều trị kịp thời, tê tay có thể dẫn đến yếu cơ và teo cơ ở bàn tay, đặc biệt là cơ ô mô cái.
Dấu Hiệu Tăng Nặng
- Tê tăng lên khi gấp hoặc ưỡn cổ tay: Các động tác này có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh giữa, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng tê.
Cơ Chế Bệnh Sinh
Nguyên Nhân Chính
- Dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay: Ống cổ tay là một đường hầm hẹp ở cổ tay, nơi dây thần kinh giữa và các gân đi qua. Khi ống cổ tay bị thu hẹp hoặc có áp lực tăng lên, dây thần kinh giữa có thể bị chèn ép, gây ra các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay. Theo Mayo Clinic, các yếu tố như viêm, sưng tấy, hoặc các thay đổi cấu trúc trong ống cổ tay có thể gây chèn ép dây thần kinh giữa.
Ống Cổ Tay
- Khoảng không gian hẹp giữa các xương cổ tay, bị giới hạn bởi cân ngang cổ tay: Ống cổ tay được tạo thành từ các xương cổ tay ở phía dưới và cân ngang cổ tay ở phía trên. Không gian này rất hẹp, vì vậy bất kỳ sự thay đổi nào về kích thước hoặc hình dạng đều có thể gây áp lực lên dây thần kinh giữa.
Dấu Hiệu Tinnel
- Gõ vào cổ tay gây tê lan xuống các ngón tay: Dấu hiệu Tinnel là một nghiệm pháp lâm sàng được sử dụng để kiểm tra hội chứng ống cổ tay. Bác sĩ sẽ gõ nhẹ vào dây thần kinh giữa ở cổ tay. Nếu người bệnh cảm thấy tê hoặc đau lan xuống các ngón tay, điều này có thể gợi ý đến hội chứng ống cổ tay.
Chẩn Đoán Hội Chứng Ống Cổ Tay
Phương Pháp Chẩn Đoán
- Điện cơ (chẩn đoán điện) để xác định chính xác: Điện cơ là một xét nghiệm giúp đánh giá chức năng của dây thần kinh và cơ bắp. Xét nghiệm này có thể giúp xác định xem dây thần kinh giữa có bị chèn ép hay không và mức độ chèn ép.
Nghiên Cứu Tại Việt Nam
- Bệnh viện 175 đã lập tiêu chuẩn chẩn đoán riêng cho người Việt: Các bác sĩ tại Bệnh viện 175 đã nghiên cứu và thiết lập các tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng ống cổ tay phù hợp với đặc điểm của người Việt Nam.
Lưu Ý
- Nên đi đo điện cơ nếu có triệu chứng tê tay tăng lên khi lái xe hoặc vào ban đêm, đặc biệt ở ngón trỏ và ngón giữa: Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ hội chứng ống cổ tay, hãy đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Điều Trị Tê Tay Do Hội Chứng Ống Cổ Tay
Hai Phương Pháp Điều Trị
- Nội khoa và phẫu thuật: Có hai phương pháp điều trị chính cho hội chứng ống cổ tay: điều trị nội khoa (không phẫu thuật) và điều trị phẫu thuật.
Điều Trị Nội Khoa
- Sử dụng thuốc Corticoid tiêm vào ống cổ tay: Tiêm corticosteroid vào ống cổ tay có thể giúp giảm viêm và giảm áp lực lên dây thần kinh giữa. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang lại hiệu quả tạm thời và không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của bệnh.
- Thời gian khỏi bệnh: Vài tháng đến nhiều năm, tùy thuộc vào từng người và thời điểm phát hiện bệnh. Hiệu quả của điều trị nội khoa có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và đáp ứng của từng người.
Điều Trị Phẫu Thuật
- Giải phóng dây thần kinh giữa khỏi ống cổ tay: Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để cho hội chứng ống cổ tay. Phẫu thuật viên sẽ rạch một đường nhỏ ở cổ tay để cắt bỏ dây chằng ngang cổ tay, giúp giải phóng dây thần kinh giữa.
- Ưu điểm: Triệt để, thường khỏi vĩnh viễn. Phẫu thuật thường mang lại kết quả tốt và giúp người bệnh giảm đau và tê tay một cách đáng kể.
- Phẫu thuật: Tiểu phẫu, gây tê tại chỗ, không cần nằm viện. Phẫu thuật thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ và người bệnh có thể về nhà ngay sau phẫu thuật.
Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để có chẩn đoán và phương pháp điều trị chính xác, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.
