Theo Phó giáo sư Lê Hoàng Ninh thuộc Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh , khi trẻ kêu đau đầu có thể là dấu hiệu báo trước trẻ đang mắc một bệnh lý thần kinh nào đó , rất nguy hiểm . Phó giáo sư cũng cho biết các kiểu đau đầu thường gặp ở trẻ em và biện pháp điều trị .
Phó giáo sư Lê Hoàng Ninh cho biết :
- Đau đầu là bệnh thường gặp ở trẻ em và ngày càng trở nên phổ biến - đặc biệt là ở trẻ vị thành niên . Đau đầu ở trẻ em có nhiều loại khác nhau , do nhiều nguyên nhân khác nhau . Trước tuổi dậy thì , bệnh này thường gặp ở nam nhiều hơn nữ , nhưng sau khi khởi phát dậy thì lại thường gặp ở nữ nhiều hơn nam . Có một số kiểu đau đầu thường gặp ở trẻ em sau :
ĐAU ĐẦU CẤP (cơn đau đầu đơn thuần , kèm có hay không có tiền sử trước đó)
Nguyên nhân đau đầu cấp ở trẻ em thường là do : viêm hô hấp trên (có sốt hoặc không sốt) , viêm xoang , viêm họng , viêm màng não (do vi rút hay vi khuẩn) , migraine , cao huyết áp , lạm dụng chất gây nghiện (cocain) , thuốc (methylphenidate , steroids . . .) , độc chất (chì . . .) , u não , não úng thủy , xuất huyết nội sọ . . .
Trong những nghiên cứu tại phòng cấp cứu về bệnh đau đầu của trẻ em , khi trẻ đau đầu có kèm theo một hay nhiều dấu hiệu như : thay đổi tri giác , cổ cứng , cử động mắt bất thường , liệt nửa người . . . Và những triệu chứng này đều có bệnh nền nghiêm trọng như xuất huyết nội , u não , viêm màng não .
Khi xuất hiện những cơn đau đầu cấp ở trẻ em , động tác can thiệp tức thì là nên đặt trẻ nằm ở nơi yên tĩnh , phòng tối , đắp khăn ẩm lạnh trên trán , giấc ngủ thường là phương pháp trị liệu hiệu quả nhất .
ĐAU ĐẦU CẤP - TÁI PHÁT (kiểu đau đầu xen kẽ với những khoảng thời gian không triệu chứng)
Đau đầu migraine (có hoặc không có tiến triển) là dạng đau đầu cấp - tái phát phổ biến nhất ở trẻ em . Trẻ đau đầu migraine có biểu hiện đau đầu từ năm cơn trở lên , kéo dài 1- 48 giờ , đau cả hai bên hoặc chỉ một bên trán , thái dương ; cường độ đau từ trung bình tới nặng , tăng lên khi thực hiện các hoạt động bình thường , đi kèm với ít nhất một trong các yếu tố như buồn nôn hoặc nôn , sợ ánh sáng hoặc sợ âm thanh .
Điều trị migraine ở trẻ em được chia thành hai giai đoạn : các biện pháp chung và dùng thuốc . Biện pháp chung đầu tiên là phải khẳng định chắc chắn đối với bệnh nhân và người chăm sóc về nguyên nhân của đau đầu .
Những biện pháp trị liệu tổng quát khác bao gồm xác định và loại trừ các yếu tố khởi phát cơn đau đầu , điều hòa phong cách sống , tiến hành hành vi liệu pháp . Những yếu tố khởi phát đau đầu migraine phổ biến ở trẻ em là gián đoạn giấc ngủ , lỡ bữa ăn , lạm dụng thuốc giảm đau và stress .
Cũng nên lưu ý tình trạng nghiện hay cai nghiện caffeine có thể gây ra cơn đau đầu ở trẻ vị thành niên (có một số trẻ vị thành niên dùng nhiều loại nước ngọt có caffeine hay uống vài ly cà-phê mỗi ngày) . Đa số trẻ bị migraine không cần dùng thuốc . Việc dùng thuốc điều trị hay không do bác sĩ quyết định .
Ngoài ra còn có các hội chứng đau đầu cấp - tái phát khác ở trẻ em và trẻ vị thành niên như : đau đầu kiểu căng thẳng (xảy ra ở trẻ em nhưng chưa có nghiên cứu nghiêm túc) , đau đầu theo khúm (ít gặp ở trẻ em) , do rối loạn khớp thái dương hàm , đau nửa đầu kịch phát (đặc trưng bởi những cơn đau nhiều quanh hốc mắt kéo dài 5-30 phút và xảy ra nhiều lần trong ngày) , đau đầu vùng chẩm (đặc trưng bởi những cơn đau như dao đâm ở vùng cổ trên hay vùng chẩm và thường xảy ra khi gập cổ hay xoay đầu) . . .
ĐAU ĐẦU MÃN - TIẾN TRIỂN (tăng từ từ về tần suất đau và độ nặng)
Nguyên nhân là do trẻ bị u não , não úng thủy (tắc nghẽn hay thông thương) , não giả u , áp xe não , bướu máu , túi phình mạch máu và các bất thường mạch máu , thuốc , độc chất . . . Đau đầu mãn - tiến triển có tiên lượng xấu nhất trong các kiểu đau đầu , liên quan đến việc gia tăng dần về tần suất và độ nặng của cơn đau theo thời gian .
Khi đau đầu có kèm theo thay đổi tình trạng tâm thần , bất thường của cử động mắt , méo đĩa thị , bất đối xứng về vận động hay cảm giác . . . phải nghi ngờ có bệnh lý nội sọ . Với những bệnh nhân đau đầu mãn - tiến triển phải được chẩn đoán hình ảnh để kịp thời có biện pháp điều trị can thiệp .
ĐAU ĐẦU MÃN - KHÔNG TIẾN TRIỂN (mãn tính - hằng ngày , đau đầu thường xuyên)
Còn gọi là đau đầu mãn hằng ngày . Tỷ lệ bệnh ở trẻ vị thành niên là 0 ,2 - 0 ,9% . Nhiều trẻ vị thành niên bị đau đầu liên tục không dứt . Có khi đau đầu kéo dài hơn hoặc bằng bốn giờ và xảy ra trên 15 lần trong một tháng .
Với kiểu đau đầu này phải chú ý xác định các yếu tố làm khởi phát hay làm nặng thêm những cơn đau đầu ở góc độ nguyên nhân tâm lý và giáo dục . Từ đó có kế hoạch điều trị toàn diện (phân tích các thói quen ngủ , tập thể dục , chế độ ăn uống , học tập . . .) như tham vấn , xử trí stress , liệu pháp hành vi . . . Chú ý không nên dùng thuốc ngủ cho những bệnh nhân đau đầu mãn tính hằng ngày .
ĐAU ĐẦU PHỐI HỢP (đau đầu cấp - tái phát chồng lên kiểu đau nền mãn tính - hằng ngày)
Đau đầu kiểu phối hợp là đau đầu migraine chồng lên nền kiểu đau đầu mãn tính hằng ngày . Điều trị tương tự như đau đầu mãn tính hằng ngày , kết hợp với tâm lý và hành vi liệu pháp , sử dụng thuốc giảm đau và các thuốc dự phòng .